Dit zijn de mooiste wandelroutes door Nederland

Naam: wandelroute Zwarte Berg
Lengte: 4,28 km
Startpunt: Drunen
Provincie: Noord-BrabantRoute: witte pijltjesroute. Zie ook: natuurmonumenten.nl
Horeca: Herberg De Drie Linden in Drunen, herbergdedrielinden.nl
Bijzonder: Een van de grootste stuifzandgebieden van West-Europa vind je in Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen. De wind heeft vrij spel en zorgt voor een continu veranderend landschap.

“Is mijn hoofd vol? Dan wandel ik naar de stuifzandvlakte van de Loonse en Drunense Duinen. Daar kom ik tot rust. De wind heeft er vrij spel en blaast moeiteloos mijn gedachten weg. Zo heb ik weer alle ruimte om te genieten van het zand, de heide en de bossen.” Deze bekentenis komt van boswachter Irma de Potter. Je zou de wandeling elk seizoen kunnen lopen. Nu voor de winterse rust, in de lente voor de roffelende spechten, tjirpende mezen en het goudhaantje en ’s zomers voor de paars bloeiende heide. Hij begint en eindigt bij Herberg De Drie Linden en de bezienswaardigheden onderweg zijn onder andere een middeleeuwse randwal vol grove dennen en zomer-eiken, het bos met zijn tapijt van mos, de zandheuveltjes en zandwal met steeds veranderende vergezichten. En natuurlijk de weidse stuifzandvlakte die uitnodigt om te rennen en ravotten.

Naam: Mindfulnesswandeling in de duinen
Lengte: 7 km
Startpunt: Wassenaar
Provincie: Zuid-Holland
Route: gratis online te downloaden via anwb.nl
Horeca: Fletcher Boutique Hotel Duinoord, hotelduinoord.nl
Bijzonder: bos- en duinwandeling met mindfulness-oefeningen

Mindful wandelen kan overal, toch helpt het enorm om voor een mooi stuk natuur te kiezen. In een vredige omgeving is het nu eenmaal makkelijker om je te focussen op het hier en nu. Het duinlandschap van de Wassenaarse Slag lijkt er wel voor gemaakt. Helemáál met deze uitgestippelde Mindfulnesswandeling met helder omgeschreven oefeningen op zak. De tocht begint met een bodyscan waarna je over een schelpenpad naar een open zandgebied wandelt. Hier volg je de pijltjes voor het Laarzenpad naar de top van het duin waar je een moment inlast voor de oefening: geluid van stilte. Na de duinen komt het bos van Ganzenhoek waar de loopmeditatie plaatsvindt. En ben je via het bospad bij het uitkijkpunt op de Tafelberg aangekomen, dan is het tijd voor de oefening: een boom is een boom. Wandel over het grindpad terug naar de parkeerplaats De Kuil en sluit af met een bodyscan. Neem na de wandeling, bij wijze van toetje, een kijkje op het strand.

Lengte: 8,9 km
Startpunt: parkeerplaats Planken Wambuis in Ede of parkeerplaats Oud Reemst in Otterlo
Provincie: Gelderland
Route: gemarkeerd door keien met gele stippen, zie ook visitveluwe.nl
Horeca: restaurant Planken Wambuis
Bijzonder: ruige natuur en grote kans om wild te spotten

Heide, stuifzand, grasland, beukenlanen, uitgestrekte heidevelden en verschillende soorten bos – een wandeling door natuurgebied Planken Wambuis op de Veluwe is superafwisselend. Ook wat betreft de beestenbende, want vanuit een wildobservatiepost kun je gluren naar edelherten, reeën, zwijnen, maar onderweg tref je ook New Forest-pony’s en Spaanse Sayaguesa-runderen. Waarom je hier juist in januari wil wandelen? Het is er dan stiller dan in de andere maanden. Het bijzonderste moment is misschien wel tegen het eind van de middag, want zodra de zon zakt, laten de dieren van zich horen en hoor je – met een beetje mazzel – de scharrelende zwijntjes knorren en reeën blaffen.

Naam: Noordzeewandeling
Lengte: 10 km
Startpunt: Schoorl
Provincie: Noord-Holland
Route: donkerblauwe pijltjesroute. Zie ook: staatsbosbeheer.nl
Horeca: Brasserie IJgenweis in Buitencentrum Schoorlse Duinen.
Bijzonder: zee, duin, bos en heide. Je ziet alles wat de Schoorlse natuur heeft te bieden, inclusief het hoogste duin van het land.

Wind, zon, dennenbossen, een vogelmeer waar je de veldleeuwerik en dodaar spot, duinen en de zee. Wie in dit prille jaar de zintuigen wil stimuleren, gaat naar de kust. De Noordzeewandeling is een Boswachterspad dat bij het Buitencentrum Schoorl begint en eindigt. Een rondje waarmee je de spieren en bloedsomloop flink stimuleert, want je ploegt door mul zand van strand en duinen. Aan het begin van de wandelroute ligt het hoogste duin van Nederland. Na een klim met de trap kijk je uit over bos, heide en polder. In de winter is de natuur hier op zijn ruigst en nodigt uit om uit te waaien en nieuwe inzichten op te doen. Ook is het de beste tijd om de bosuil te horen, vooral na zonsondergang.

Lengte: 10 km
Startpunt: Appelscha
Provincie: Friesland
Route: Deze samengevoegde route is wit, rood en rood-wit gemarkeerd.
Horeca: Brasserie IJgenwijs
Bijzonder: een heel gevarieerde wandeling met kale duinen, verstilde vennen, bos en heide

Bos, heide, zandverstuivingen en mysterieuze, verstilde vennen: aan verschillende soorten natuur geen gebrek in het Drents-Friese Wold. Wie alle highlights van dit Nationale Park op de grens van Zuidwest-Drenthe en Zuidoost-Friesland wil vangen in één nieuwjaarswandeling, kiest voor de grote bos- en duinwandelroute. Stiekem bestaat deze 10 kilometer lange tocht uit twee samengevoegde, kortere routes. Onderweg slingeren zandpaden door heidevelden en leiden ze naar de glooiende zandvlaktes van een uniek natuurgebied: het Aekingerzand. In de volksmond wordt dit gebied wel de Kale Duinen genoemd en die naam laat zich makkelijk verklaren: overal waar je kijkt zie je zand! De weidse leegte is de perfecte plek om even op adem – en tot nieuwe inzichten – te komen. Voor een spectaculair uitzicht over het Aekingerzand beklim je de uitkijktoren. Dan spot je naast duinen, bos, heide en heel veel vennen ook nog een glanzende poel aan de horizon.

Naam: Waterdunen
Lengte: meerdere afstanden
Startpunt: Breskens
Provincie: Zeeland
Route: download de plattegrond via: hetzeeuwselandschap.nl/waterdunen
Horeca: volop keuze in Cadzand
Bijzonder: nieuwe zilte natuur om blij van te worden

Tussen Groede en Breskens ligt Water-dunen, een getijdengebied vernoemd naar het gelijknamige dorp dat door een 14e-eeuwse stormvloed werd verzwolgen. De Waterdunen staan in contact met de Westerschelde en worden door eb en vloed gevormd. Het water vormt zo schorren, kreken, zand- en slikplaten en eilanden die van uur tot uur anders ogen. Zoet en zilt water, moerassen en kreken lokken allerhande gewassen en vogels die je ook van nabij kunt bekijken. Want wie de paden volgt komt bij kijkhutten, wandelt over uitgestrekte loopbruggen en ziet hoe steeds meer gevederde vrienden het gebied hebben ontdekt. Het is feelgoodnatuur waar innovatie en optimisme de boventoon voeren. Zo experimenteren telers van het kustlaboratorium met gewassen op zilte bodem. De aanleg van horeca en een recreatiepark staan nog op de planning, maar gelukkig ligt Cadzand met volop lekkere adressen op een steenworp afstand.

Naam: Emmerbedden
Lengte: 12 km
Startpunt: Emmen
Provincie: Drenthe
Route: bewegwijzerd met witte zeshoekige bordjes met bruine opdruk. Gratis online te downloaden op: drenthe.nl >Routes
Horeca: volop keuze in het hart van Emmen
Bijzonder: Ontdek de archeologische en culturele hotspots rondom Emmen.

Heden en verleden wisselen elkaar af tijdens deze wandeling door het buitengebied van Emmen vol hunebedden, grafheuvels en karrensporen. Er gaat iets relativerends uit van de stenen die vijfduizend jaar aan geschiedenis aan zich voorbij hebben laten gaan. Je treft ze op de heide en in het Valtherbos en bosgebied Emmerdennen. Waar de cultuurhistorie je meeneemt naar vervlogen tijden, halen de vogelrijke bossen, meertje het Appeltje, de dennen, stuifzandgronden en het Haantjesduin (een van de hoogste toppen van de Hondsrug) je weer naar het hier en nu.

Lengte: 6,2 km
Startpunt: Leersum
Provincie: Utrecht
Route: geel gemarkeerde route. Zie ook: staatsbosbeheer.nl
Horeca: De Veldschuur in de bossen van het Leersumse Veld
Bijzonder: Het Leersumse Veld is een van de stilste plekjes in Nederland.

Wandelen helpt tegen stress en slapeloosheid én stimuleert energie en creativiteit. Zéker als je bewust geniet van de rust en ruimte. De groene omgeving van de Utrechtse Heuvelrug leent zich uitstekend voor zo’n broodnodig oplaadmoment – en dan in het bijzonder Het Leersumse Veld. Dit prachtige natuurgebied wordt bejubeld als het stilste plekje van Nederland! Vrij van geklets, geraas en geroezemoes heb je hier volop de mogelijkheid om te luisteren naar je innerlijke stem. Laat daarom je geest de vrije loop en neem – struinend langs spiegelende plassen, over statige lanen en door zandverstuivingen – de tijd om jouw intenties voor het nieuwe jaar helder te formuleren.

Lengte: 7,2 km
Startpunt: Eilandpaviljoen Marker Wadden
Provincie: Flevoland
Route: gratis downloaden of een wandelkaart (€ 2) kopen op het eiland. Zie ook: natuurmonumenten.nl
Horeca: het Eilandpaviljoen, met uitzicht over het weidse water
Bijzonder: de weidsheid van de eilanden, de grote hoeveelheid vogels en deontluikende, nieuwe natuur

Nieuw jaar, nieuwe natuur! Met 12 kilometer aan wandelpaden is het hoofdeiland van de Marker Wadden gemaakt voor een ontdekkingsreis door het piepjonge natuurgebied midden in het Markermeer. Ook goed te doen voor de minder doorgewinterde wandelaar, want een deel van de route loopt over vlonderpaden die de eilandgasten leiden door slibvelden en moerassen. Kijk tijdens de ontdekkingsreis ook zeker omhoog; de schilderachtige Hollandse wolkenluchten zijn gevuld met vogels. De Marker Wadden zijn sowieso een walhalla voor vogelaars en dus kom je onderweg verschillende vogelkijkhutten tegen waar je in alle rust van ze kunt genieten. Andere hoogtepunten onderweg: uitkijktoren Steltloper (bij helder weer zie je zelfs Enkhuizen liggen), de rollende golven van het Noordstrand en natuurlijk de overtocht met het veerpontje, voor dat instant vakantiegevoel.

Lengte: 17 km
Startpunt: Enschede
Provincie: Overijssel
Route: online downloaden via: wandelzoekpagina.nl
Horeca: Koetshuis Hof Espelo
Bijzonder: Je wandelt op steenworpafstand van Enschede, maar toch kom je tijdens deze wandeling over twee landgoederen nauwelijks mensen tegen.

Heanig an doon – in Twente blinken ze erin uit. Hartstikke gezond én jaloersmakend. Wie de route Hof Espelo & Lonnekermeer verkent, snapt wel waar die Twentse rustig-aan-modus vandaan komt; het prachtige landschap met boslanen, slingerpaadjes, akkers, weilanden, spiegelende meertjes, wild meanderende beken en oude boerderijen stimuleert stilte en ontspanning. De route doorkruist maar liefst twee weelderige landgoederen die in de negentiende eeuw werden aangelegd in opdracht van rijke textiel-baronnen, en pikt ook nog even de campus van de Universiteit Twente mee. Leuk om na al die rust en ruimte weer midden in de reuring te staan! Via smalle bospaadjes worden wandelaars teruggeleid naar het startpunt, waar in het oude koetshuis van de rentmeester van Hof Espelo koffie wordt geschonken.

Naam: bergdorpje Vijlen 3 V7 Vaals
Lengte: 6,2 km
Startpunt: Mechelen
Provincie: Limburg
Route: blauwe paaltjesroute. Zie ook: visitzuidlimburg.nl > Te doen > Wandelen Horeca: Boscafé ’t Hijgend Hert in Vijlen, boscafe.nl
Bijzonder: De wandeling gaat via bossen en velden naar bergdorpje Vijlen en de hoogstgelegen kerk van ons land.

Tijdens een stevige bergwandeling zet je niet alleen lijf en leden in gang, maar je verzet ook je zinnen. Bijvoorbeeld tijdens een gevarieerde wandeling door dorpjes met vakwerkhuizen, glooiende weilanden, steile hellingen en bossen. Het wordt allemaal nog schilderachtiger wanneer Koning Winter langskomt. Want in Vijlen valt niet alleen de meeste sneeuw van ons land, het blijft er ook nog het langst liggen. De uitgelezen plek om vanaf de bergtop alles nog eens goed te overzien. En omdat je enkel de blauwe paaltjes hoeft te volgen, is er volop tijd voor een goed gesprek met je wandel-maatje. Bezoek in Vijlen de Martinuskerk, de hoogstgelegen kerk van Nederland. Letterlijk een verheven plek om een kaarsje voor je dierbaren te branden. Opwarmen doe je in Vijlen bij het knisperende haardvuur van een knusse berghut. Met een soepje of stoofpot van Boscafé ’t Hijgend Hert.

Lengte: 1 km
Startpunt: haventje Noordpolderzijl
Provincie: Groningen
Route: online downloaden via: groningerlandschap.nl
Horeca: bruin café ’t Zielhoes, de plek waar ooit Bob Dylan een kopje koffie dronk.zielhoes.nl
Bijzonder: de kleinste zee-haven van Nederland, een ouderwets gezellige kroeg en kwelders vol volgels

Wie aan het begin van 2023 weinig behoefte heeft aan een ellenlange wandeling, maar wel graag even de benen strekt én een bijzonder stuk Nederland ontdekt, neemt Noordpolderzijl als startpunt. Noordpolderzijl heeft de kleinste zeehaven van Nederland en ligt aan de Waddenzee, iets ten zuiden van Rottumeroog. Hier voert een korte route langs een geul die ooit een open verbinding vormde met de noordkust. Je bewondert er wat (garnalen)vissers en zeehondenjagers eeuwenlang zagen als zij op pad gingen: uitgestrekte kwelders vol vogels. Vooral tijdens vloed is het een komen en gaan van steltlopers en gakkende ganzen. En ook na zo’n kort ommetje heb je wel wat lekkers verdiend. Strijk daarom neer in ’t Zielhoes. In deze nostalgische kroeg, het noordelijkste café van Groningen, is het na een dijkwandeling, zwerftocht over de kwelders of een kijkje in het haventje goed toeven, bijvoorbeeld met een broodje garnalen of Grunneger koffietafel.