Wibi Soerjadi: ‘Mijn moeder was klein, maar nooit bang. Fijntjes, maar ijzersterk’

“Elk belangrijk concert begin ik met het spelen van Ave Maria. Ik doe het voor mijn moeder, het was een van haar lievelingsstukken. Op de stoelen waar zij en mijn vader zouden zitten, leg ik orchideeën. Ik ga het weer doen bij de Tuinconcerten die ik geef in juli en augustus, het is mijn manier om mijn ouders levend te houden.”

“Mijn vader overleed in de zomer van 2017, mijn moeder nog geen twee jaar later. Floor Soerjadi heet ze en ze heeft 85 jaar mogen worden. Je geeft het verlies een plek, zegt men dan. Maar dat gebeurt niet, vind ik. Het voelt als een enorm verdriet dat ik haar na afloop van een concert niet meer hoor vragen of het goed met me gaat, of ik honger heb en wanneer ik voor het laatst heb gegeten. Zo was mijn moeder, niet onder de indruk van een grote concertzaal. Meer dan op het behalen van succes hamerde ze op het koesteren van geluk. ‘Ben je gelukkig, Wibi?’ was een veelgestelde vraag.”

1. “Onze laatste foto samen, mijn moeder verscheen in een commercial die ik deed voor een opticienmerk. Ze wilde niet in beeld, maar deed het toch. Erg leuk.”
2. “Op vakantie naar de Moezel. Je ziet mij rechtsachter op de foto.”
3. “Mijn moeder in haar geboorteland Indonesië. Haar onbevangenheid, hoe ze nieuwe situaties aanging zoals het verhuizen naar Europa, vind ik inspirerend.”

Ieder op ons eigen tempo

“Mijn moeder is geboren op het Indonesische eiland Flores. Haar avontuurlijke inborst bracht haar in Italië en Duitsland voor een studie Sociologie. In Nederland ontmoette ze mijn vader, Raphael. Wij, de vier broers Soerjadi, volgden. Een mannengezin, met mijn kleine, fijngebouwde moeder aan het hoofd. Wat ze heel goed deed, was ons broers in onze waarde laten. Aan vergelijken deed ze niet, we mochten ons ieder op ons eigen tempo en manier ontwikkelen. Ze was er voor iedereen en snapte ook iedereen afzonderlijk. Of ik nu troost zocht of juist kracht, mijn moeder wist altijd het goede antwoord te geven. Daar stond ik niet bij stil zolang ze er nog was, maar nu voelt het als een groot gemis.”

‘Mama is bij je, geniet ervan’

“Ik weet bijvoorbeeld nog hoe ik het, lang geleden, spannend vond als jongste en enige Nederlandse finalist van het internationale Franz Liszt concours. De wereld op mij gericht, de druk om het perfect te doen was intens. In zo’n situatie zijn mensen geneigd met praktische oplossingen te komen om de spanning de baas te zijn. Mijn moeder koos voor geruststellen. ‘Mama is bij je, geniet ervan. Je bent heel sterk en je zult zien dat alles samenvalt.’ Woorden met diepte en betekenis omdat ze me een gevoel gaven van geborgenheid en veiligheid. Ze wist de juiste toon te vinden, die van begrip en liefde, waarmee ze me heel zacht stuurde. Daarmee creëerde ze een veiligheid waardoor ik het gevoel had te kunnen vliegen. Met die aanpak is ze nog steeds mijn inspirator, want mijn masterclasses geef ik op dezelfde manier. Leerlingen mogen zichzelf zijn, met een eigen geluid en stem en ik hoop dat ik ze de ruimte geef om te durven vliegen.”

1. “Mijn ouders als pasgetrouwd stel.”
2. “Ik, anderhalf jaar oud, bij mijn moeder op schoot.”
3. “Samen bij een concert. Nu ze er niet meer is, leg ik een orchidee op de stoel waar ze graag zat.”

Ratio versus gevoel

“Ik denk met liefde terug aan mijn jeugd in Berkel en Rodenrijs. Mijn vader was doctor ingenieur in Wiskunde. Hij gaf les op de TU Delft. Mijn moeder was afgestudeerd socioloog. Die twee vormden een gekke maar werkende combinatie: een en al ratio naast een en al gevoel. Toen ik talent bleek te hebben voor het pianospel, vond mijn vader dat lastig. Met mijn goede hersenen moest ik maar de wetenschap dienen, iets nuttigs doen voor de wereld. Dat je door pianospel veel kunt bijdragen aan de wereld, zij het op cultureel vlak, is iets wat mijn vader niet zo doorhad. Muziekspelen zag hij, misschien door zijn Indonesische achtergrond, meer als een hobby. Ratio tegenover gevoel, het was mijn moeder die mij vanaf mijn elfde overal naartoe reed voor optredens.”

Duizendpoot

“In haar rode eend reden we stad en land af. Ik heb er fantastische herinneringen aan en verbaas me nu, hoe dééd ze het allemaal? Dat drukke gezin met de broers, er moest zo veel gebeuren. Het katholieke geloof waarin ze veel energie stak. Haar omgang met de zusters - we mochten ze tante noemen - die vaak bij ons thuis kwamen. Haar vrijwilligerswerk. Mijn moeder als duizendpoot, nooit te moe om iets te doen. Bang was ze ook niet. Niet om te falen, niet om onbekende dingen te proberen of om op iemand af te stappen. Dat ik in mijn leven vaak iets wilde proberen wat anderen als gevaarlijk betitelden, zoals springwedstrijden met mijn paard en autoracen, natuurlijk snapte mijn moeder dat. Want zij was klein, maar nooit bang. Fijntjes, maar ijzersterk. Dat mooie grote contrast van binnen- en buitenkant was perfect in balans.”

1. “Jaren zeventig.”
2. ”Met hond Pepper op de bank in mijn huis.”
3. “Met broers Bo en Kresna, ik ben die in het wit.”

Ze zag er fantastisch uit

“Als ik straks voorafgaand aan de Tuinconcerten mijn rokkostuum aantrek, zal ik aan haar denken. Mijn moeder zag er altijd fantastisch uit. Haar kledingstijl was specifiek en eigen. Onbewust heeft het me beïnvloed. Ik houd van bijzondere stukken, van een rood- of zwartfluwelen rokkostuum bijvoorbeeld, met gouden knopen en bijzondere accenten. Ze mag de stoel op de eerste rij dan niet meer bezetten, in mijn gedachten zijn mijn vader en zij er altijd bij.”