Vluchtelingen opvangen? Oekraïense Alla vertelt over cultuurverschillen
Veel Nederlanders willen Oekraïense vluchtelingen opvangen in hun eigen huis. Maar onder één dak leven met mensen uit een ander land kan leiden tot misverstanden. Wij spraken Alla Gmelig Meyling, die samen met haar Nederlandse man uit Oekraïne vluchtte, en vroegen haar naar de grootste culturele verschillen.
Alla is getrouwd met een Nederlandse man en merkte acht jaar geleden al dat er grote verschillen zijn tussen de gebruiken van de twee. “Toen ik voor het eerst naar Nederland kwam om de ouders van mijn man te ontmoeten boden ze me een tompouce aan. Uit gewoonte zei ik ‘nee, dankjewel’. Ik verwachtte dat ze het daarna nog twee keer aan zouden bieden, maar dat deden ze niet. Toen baalde ik, want eigenlijk wilde ik die tompouce wél. Nu weet ik dat het in Nederland gewoon is om meteen al ja te zeggen en doe ik dat dus ook.” Voor Nederlanders die Oekraïners opvangen kan het dus ook goed zijn om te weten dat het gebruikelijk is om iets vaker te vragen en dat het niet opdringerig is om meerdere keren te vragen of iemand thee of iets lekkers wil. En voor Oekraïners is het natuurlijk goed om te weten dat Nederlanders het maar één keer vragen.
Schoenen uit
Een ander verschil tussen Nederlanders en Oekraïners is het dragen van schoenen in huis. “Dat is in Nederland een stuk normaler, maar in Oekraïne doet iedereen meteen z’n schoenen uit als ze een huis binnenkomen. Dat komt omdat we in Oekraïne kleden en vloerbedekking door het hele huis hebben liggen, want dat is lekker comfortabel en warm.”
Eten
In Nederland kennen we een broodcultuur, waar ze in Oekraïne op hun beurt weer helemaal niets van snappen. “Wij houden van een goed ontbijt en al onze maaltijden zijn warm. Sommige mensen eten bijvoorbeeld soep in de ochtend. Het is ook gebruikelijk dat vrouwen de hele dag in de keuken staan om die drie maaltijden klaar te maken of zelfs al voor meerdere dagen te koken.”
Dankbaar
Alla benadrukt dat Oekraïners enorm vriendelijke en behulpzame mensen zijn. “Oekraïners willen bijvoorbeeld al het lekkers uit hun keuken delen. Gerechten als borsch (een soep van rode bieten) maken ze dus maar wat graag voor je. Dat is hoe ze laten zien dat ze dankbaar zijn voor wat je doet. Maar ook met schoonmaken of andere dingen willen ze je graag helpen.”
Expressie
In de opvoeding van Oekraïners zijn vaak nog invloeden uit Sovjet-tijden terug te vinden. Dat zie je bijvoorbeeld in het feit dat ze misschien minder glimlachen of soms chagrijnig of boos kunnen kijken. “Maar niets is minder waar. We voelen ons misschien niet op ons gemak, zijn boos of bang of proberen ons juist te concentreren. Mijn man vraagt ook weleens waarom ik boos ben en dan zeg ik ‘ik ben gewoon geconcentreerd’. Oekraïners zijn hele vriendelijke mensen, alleen zo zien we er soms niet zo uit.”
Afval scheiden
En afval scheiden? Wij hebben voor alles een bak: plastic, papier, restafval en ga zo maar door. “Dat systeem kennen we niet in Oekraïne. Ik zou zelf ook alles in dezelfde prullenbak gooien. In grote steden wordt het afval soms iets meer gescheiden, maar je flessen bewaren en ze in de supermarkt inleveren voor statiegeld, dat kennen we niet. In Oekraïne gooien we ze gewoon weg.”
Elektriciteit
Met het in huis nemen van vluchtelingen kan je energierekening nog verder stijgen. Probeer uit te leggen aan de vluchtelingen hoe jullie normaal gesproken met de stroom en het water omgaan. “Ik merkte dat we er in Oekraïne niet zo over nadenken. Water en elektriciteit is niet zo duur als hier. In Nederland letten mensen goed op hun verbruik en ikzelf ben ook minder water gaan gebruiken tijdens bijvoorbeeld het afwassen. Anders zou ik de kraan zonder erover na te denken lang aanzetten.”
Andere feestdagen
Wist je dat ze in Oekraïne pasen op een andere dag vieren dan wij? In Oekraïne hangen veel mensen namelijk het orthodoxe geloof aan, wat betekent dat pasen voor hen dit jaar op 24 april valt. Houd er dus rekening mee dat bepaalde feestdagen op andere dagen kunnen vallen. “Normaal gesproken gaan wij met pasen ‘s avonds naar de kerk en brengen we daar paasbrood en eieren. Voor de mensen die je opvangt kan het fijn zijn als je helpt uitzoeken waar de dichtstbijzijnde orthodoxe kerk is.”
Begeleiden
Wat Alla nog wil benadrukken is dat het voor Nederlanders goed is om op te letten dat ze helpen en begeleiden, maar vooral niet alles doen. “Vertel de mensen die je opvangt waar ze heen moeten als ze iets moeten regelen of leg ze uit hoe het openbaar vervoer werkt. Het openbaar vervoer in Oekraïne werkt bijvoorbeeld nog met kaartjes die gekocht worden met cash, terwijl dat hier niet meer gebruikt wordt. Vertel ze dat soort dingen, maar laat ze vervolgens wel zelf op pad gaan. Ze zijn namelijk heel erg dankbaar voor alle hulp die ze krijgen.”
