Uitslag Margriet-enquête: de zestiger geniet, droomt en maakt plannen

We willen allemaal gezond en gelukkig oud worden, en met een beetje geluk kan dat ook. Tenminste, dat blijkt voor een groot deel uit de antwoorden van de 570 Nederlandse zestigplusvrouwen in Margriets Happy 60+-onderzoek. Want nee: met het klimmen der jaren wordt niet álles er beter op, zorgen zijn er ook best. Maar er is ook opvallend veel te genieten, het leven boven de zestig krijgt dan ook een gemiddeld rapportcijfer van een 7,3. Opvallend feitje: dat rapportcijfer wordt hoger naarmate de deelnemers ouder worden. Al moet daar een kanttekening bij worden gemaakt, zegt onderzoeker Henrike Reinhardt, want zij herkende soms ook een ‘doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg’-mentaliteit in de antwoorden. “De meeste vrouwen zeiden tevreden te zijn met hun leven, afhankelijk van persoonlijke omstandigheden. Daar zaten soms uitschieters naar beneden in, bij ziekte of overlijden van een partner bijvoorbeeld. Maar er werd ook veel gedroomd en gepland; vooral over verre reizen met of zonder camper.” Al zei een respondent ook: ‘voortaan elke dag mooie jurken dragen’ en een ander: ‘een leuke nieuwe baan vinden’. We lopen de belangrijkste uitkomsten na.

Waarover maak je je zorgen?

• ‘Hoe lang de aarde nog leefbaar is’,
• ‘De tweedeling in de samenleving door corona’,
• ‘De oorlog in de Oekraïne’,
• ‘Het klimaat’,
• ‘De prijsstijgingen’.

Waarom geef je je uiterlijk een 10?

• ‘Omdat dat zo voelt’,
• ‘Ik moet naar de kapper, maar verder ben ik oké’,
• ‘Ik krijg veel complimentjes’.

Welzijn en geluk

Met de deur in huis: in de top 5 van grootste geluksmakers voor zestigplussers staan het gezin (47%), de gezondheid (42%), financiële onafhankelijkheid (36%), over de eigen tijd kunnen beschikken (36%) en gemoedsrust (33%). Mensen met (klein)kinderen geven hun leven daarbij een iets hoger cijfer dan mensen zonder. Ook leuk: 1 op de 4 ondervraagde vrouwen geeft aan zich nu gelukkiger te voelen dan vroeger, voor 40% van de vrouwen is dat door de jaren heen hetzelfde gebleven. Opvallend is dat veel zeventigplussers dus een relatief hoog cijfer voor hun leven geven. Maar tegelijkertijd is in deze groep ook een gevoel van melancholie over vroegere tijden terug te vinden. Want vroeger was niet alles beter, maar voor 1 op de 4 zeventigers soms voelt dat wel zo.

Zorgen zijn er ook, vooral over de eigen gezondheid (50%), de gezondheid van naasten (43%), de ontwikkelingen in de wereld (47%) en in Nederland (44%) en de kinderen (39%). ‘Gezond blijven’ is dan ook een vaak terugkerend antwoord op de vraag waar mensen van dromen, net als ‘genieten met kinderen en kleinkinderen.’ Het ouder worden op zichzelf is overigens het probleem niet: 1 op de 3 vrouwen geeft aan ze zich daar soms zorgen over maakt, vaak om medische of financiële redenen. Dat betekent dat een ruime 67% dat niet doet, ruim de helft van alle ondervraagden voelt zich zelfs jonger dan hun biologische leeftijd. Met hun uiterlijk zijn de meeste vrouwen trouwens ook redelijk tevreden, met soms fijne toelichtingen als ‘ik zie er prima uit voor mijn leeftijd’, ‘ik zit goed in mijn vel en heb geen make-up nodig’ en ‘ik mag wel een beetje afvallen, maar dat is alles.’

Vriendschap, seks en vrijheid

Vriendschappen, relaties en seks: ze blijven ons hele leven belangrijk, maar veranderen boven de zestig (en soms al iets eerder) vaak wel van frequentie en vorm. Daarom meteen maar het wat minder goede nieuws: het seksleven is niet voor iedereen die deelnam aan deze enquête om over naar huis te schrijven. Maar liefst 78% van de vrouwen gaf aan minder seks te hebben dan vroeger. En daarbij geldt helaas niet dat de kwaliteit hier boven de kwantiteit gaat: ruim 1 op de 3 vrouwen zegt geen spannend(er) seksleven te hebben dan toen ze jonger waren. En soms zitten daar verdrietige redenen achter. ‘Mijn man is in december 2021 onverwacht overleden. Van een seksleven (dat heel goed was) is dus geen sprake meer.’ En ook: ‘Mijn seksleven heb ik een 1 gegeven omdat mijn man ernstig ziek is, niet omdat ik er geen zin in heb.’

Wat vriendschappen betreft is er ook wel iets veranderd voor zestigers: 27% zegt meer tijd te hebben dan vroeger om vrienden/vriendinnen te zien. En van alle respondenten zegt 42% die vriendschappen ook nog eens meer te koesteren dan vroeger. Dat wil niet zeggen dat het hierbij om véél vrienden gaat: kwaliteit gaat deze zestigers boven kwantiteit. 1 op de 5 vrouwen geeft dan ook aan geen grote vrienden- of kennissenkring te hebben. Ook het gevoel over de eigen tijd, en dus vrijheid, te kunnen beschikken wordt gekoesterd door de zestigers. Op de vraag: ‘ik doe alleen nog maar dingen waar ik zin in heb’ antwoordt bijna 1 op de 3 vrouwen dat ze zich daarin herkent. ‘Ik word er gelukkig van dat ik zelf kan bepalen wanneer ik lekker wegga met vriendinnen’ zegt iemand. Een andere reactie: ‘Mijn oppaskinderen en vrijwilligerswerk houden me in het hier en nu.’

Wat noem je momenteel je grootste geluk?

• ‘Vooruitzicht op het campingseizoen’,
• ‘Mijn zus en mijn katten’,
• ‘Linedancen met andere bejaarden’,
• ‘Dat ik een toekomst heb in plaats van denken: 63 jaar en klaar’.

Dromen en plannen

A dream a day keeps the doctor away. Dat blijkt wel uit de talloze dromen en plannen die de zestigplussers in deze enquête ­opsommen op de vraag waar ze nog op hopen in het leven dat voor ze ligt. Een opvallende rol is daarbij weggelegd voor kortetermijnplannen zoals reizen. Dat doen ze graag wel dichter bij huis dan vroeger, en in Europa; verre reizen zijn meer iets voor vijftigers. Dus wordt er volop gedroomd over maandenlang rondtrekken met campers, cruises, tweede huizen in groene oorden en vakanties. Maar ook ‘de loterij winnen’ komt verrassend vaak voorbij in de reacties, net als, uiteraard, ‘gezond blijven.’ Vrijwilligerswerk is voor ongeveer 1 op de 5 van deze vrouwen een nuttige tijdsbesteding, een even groot percentage ziet een nieuwe opleiding nog best zitten – al zijn dit wel vooral vrouwen tot 67, die nog aan het werk zijn. Opvallend veel zestigers, zo’n 25%, zien een verhuizing nog wel een keer zitten, bij de zeventigers is die lust tot avontuur een stuk minder. Maar iets jonger wordt opmerkelijk veel gefantaseerd over (tweede) huisjes, liefst mét moestuin, veel groen en rust en vooral: gelijkvloers. Sportieve uitdagingen zoals aanmelden voor een sportschool, danslessen nemen, zeilen of een marathon lopen spreekt slechts 5% van deze zestigplussers aan.

Al wil dat niet zeggen dat er niet volop andere plannen worden gemaakt, zoals: ‘Ik wil weer gelukkig worden/zijn. Mij vrij door het leven bewegen en doen wat mij voldoening en geluk geeft.’ ‘Ik wil graag naar Cuba als herinnering aan mijn grote (verloren) liefde en de sterren van de hemel dansen. Ook zou ik graag weer een grotere, hechte sociale kring ontwikkelen.’ Ook mooi: ‘Ik zou willen dat mijn gezin blijft zoals het is, dat mijn dochter gelukkig blijft en haar man geen last krijgt van zijn ziekte. Ook hoop ik dat mijn echtgenoot mij overleeft.’ Van nieuwe liefdes wordt ook gedroomd, zoals in deze reactie: ‘Ik zou graag een leuke latrelatie willen met een man die een beetje volwassen is, een lief maatje dat tegen mijn zelfstandigheid kan.’

Waar droom je nog van?

• ‘Accordeon leren spelen’
• ‘Een cruise maken’
• ‘Dat mijn kinderen een levenspartner vinden’
• ‘Dat mijn overleden man op een dag toch weer voor de deur staat’
• ‘Een moestuin’
• ‘Een boek schrijven’
• ‘Een miljoen winnen, stoppen met werken en alle musea van Nederland bezoeken’
• ‘Een keer in mijn leven snorkelen’
• ‘Een parachutesprong’

Werk en pensioen

Met de huidige pensioengerechtigde leeftijd van 67 jaar is afscheid nemen van werk een belangrijk thema voor de groep in deze enquête. En dat pensioen lijkt lange tijd een aantrekkelijk toekomstbeeld voor velen, maar als het daadwerkelijk dichterbij komt, verdwijnt de wens om te stoppen met werken bij 1 op de 5 vrouwen als sneeuw voor de zon. ‘Ik zou wel een leuk baantje erbij willen hebben in een kledingwinkel,’ zegt de een. ‘Skileraar worden, dat lijkt me wel wat,’ zegt de ander. Maar ook: ‘Ik wil met mijn hond een cursus volgen om vermiste mensen te kunnen opsporen’ en ‘ik wil alle achtergelaten zooi in de natuur opruimen.’

Stilzitten is na het 67ste levensjaar bij velen dus niet aan de orde, mits de gezondheid dat toelaat. En ook financiële zorgen kunnen ook een rol spelen. Sommige respondenten geven aan te zijn afgekeurd en in de ziektewet te zitten en ook voor de alleenstaande respondenten kan het leven soms financieel krapper zijn dan gewenst. Zoals: ‘Als je een uitkering hebt, is het leven geen vetpot terwijl alles duurder wordt.’ En ook: ‘Ik vraag me weleens af wie er straks voor mij zorgt als ik hulp nodig heb. Ik heb alleen mijn zus, en zij wordt ook ouder.’

Welke voornemens wil je nog uitvoeren?

• ‘Tien kilo afvallen’
• ‘Grootrijbewijs halen’
• ‘Stamboom uitzoeken’
• ‘Nog één keer een puppy als mijn hondje van zestien er straks niet meer is’
• ‘Gitaarles nemen’
• ‘Mijn kleinkinderen zien opgroeien’
• ‘Een huis dat levensloopbestendig is’
• ‘Ik heb alles wat mijn hartje begeert’

Social media

Waar zouden we zijn zonder het internet? Nergens is een groot woord, maar waarschijnlijk zou het wel even wennen zijn. Want de meeste van de ondervraagden hebben een smartphone, tablet of laptop. En ruim negen van de tien van de zestigplusvrouwen uit deze enquête zegt dagelijks op social media te zitten. WhatsApp is met 92% favoriet, gevolgd door Facebook (74%, waaronder ook Messenger en FaceTime), Instagram (29%), LinkedIn (19%), Twitter (12%) en zelfs jongerenplatform TikTok is met 1% vertegenwoordigd. Ook betrekkelijk nieuwe sociale kanalen als Telegram, Signal en Viber worden genoemd, net als iPads en Apple Watches.

En wat doen de zestigplussers zoal op dat wereldwijde web? Mail, iets opzoeken, bankieren, nieuws en berichten sturen/ontvangen zijn het populairst. Het nieuws wordt vooral door 65-74 jarigen opgezocht, bij ouderen ligt dit aantal iets lager. Toch is ook boven de zeventig veel online actie te zien: slechts 1% (!) van de mensen in die leeftijdscategorie zegt nooit internet te gebruiken. Onderzoeker Henrike Reinhardt: “We kunnen dus wel stellen dat de zestigplussers uit dit onderzoek online zeer vaardig zijn.”

Wil je weten hoe gelukkig je bent ten ­opzichte van de andere vrouwen in Nederland? Ben je bijvoorbeeld nieuwsgierig of je meer plannen hebt dan iedereen? Ga naar margriet.nl/60quiz en ontdek hoe je ‘scoort’!