‘Toen ik minder behoefte had dan hij, werd me dat kwalijk genomen’

Angela

“De uroloog heeft ons aangeraden deze afspraak te maken, maar Geert wilde eigenlijk niet komen. Ik heb hem gevraagd om tóch te gaan, voor mij, want ik zit met veel vragen. Geert is behandeld tegen prostaatkanker. Hij is nu schoon, maar bij controles blijft het spannend. Omdat Geert nooit eerder in zijn leven iets mankeerde, was de situatie voor hem erg ingrijpend. Ik weet dat hij bang was en ik weet ook dat hij last heeft van de gevolgen van de behandeling. Dat weet ik omdat ik hem ken, niet omdat hij dat zegt.”

“Geert weigert om erover te praten, terwijl dit alles toch ook effect heeft op onze relatie. Een gevolg van de behandeling is namelijk dat Geert soms urine-incontinent is en dat hij impotent is. Het eerste probeert hij zo goed mogelijk voor mij te verbergen, omdat hij zich ervoor schaamt. Hij gebruikt als het nodig is incontinentiemateriaal, maar vindt het toch moeilijk om van huis te gaan. Dat betekent dat ik de meeste dingen alleen doe. Dat is jammer, maar geen ramp. Het tweede probleem is dat we geen gemeenschap meer kunnen hebben. Ook dat begrijp ik, maar wat ik moeilijk vind, is dat er nu helemáál niks meer gebeurt.”

Intimiteit

“Seks is tussen ons altijd een lastig punt geweest. Geert had er veel meer behoefte aan dan ik. Hij wilde het liefst elke dag, wat voor mij veel te veel was. Hij heeft me nooit gedwongen, zo zit hij niet in elkaar, maar hij liet me wel duidelijk voelen dat hij zich door mij tekortgedaan voelde. Ik heb altijd mijn best gedaan om ‘zin te maken’, ook als ik moe was of niet echt behoefte had.”

“Toen Geert prostaatkanker kreeg, waren we wat seks betreft juist wat meer naar elkaar toe aan het groeien. We hadden wat meer tijd voor elkaar en onze zin in seks matchte beter, omdat Geerts behoefte wat minder werd en hij beter wist wat ik fijn vond. Maar dat is nu helemaal gestopt. Hij kan het niet meer, zegt hij, en hij heeft er geen behoefte meer aan. Voor mij is het echt niet zo erg als we geen gemeenschap hebben, maar ik vind het wel belangrijk om te vrijen en soms ook een orgasme te krijgen. Voor hem hoeft dat niet en dus gebeurt er niks. Als ik hem in bed aanhaal, draait hij zich om en gaat hij slapen. Ik vind dat pijnlijk. Toen ik minder behoefte had dan hij, werd me dat kwalijk genomen en heb ik mijn best gedaan hem tegemoet te komen. Nu hij minder behoefte heeft, moet ik dat maar accepteren.”

Geert

“Het klopt dat mijn libido er nauwelijks nog is. Ik heb weinig zin in vrijen, terwijl het altijd heel belangrijk voor mij was. Het was voor mij dé manier om te voelen dat we van elkaar houden. Het is ook zeker waar dat ik me vaak afgewezen voelde door Angela en dat ik dan twijfelde aan haar liefde voor mij. Soms had ik het gevoel dat Angela er gewoon een afkeer van had. Of dat ze een afkeer had van míj. Ik heb me vaak afgevraagd en ook aan haar gevraagd of haar tegenzin misschien te maken had met vervelende ervaringen uit het verleden, maar ze heeft me gezegd dat ze nooit is misbruikt of aangerand.”

“Na de komst van de kinderen werd het eigenlijk steeds minder. Ik zag haar wel eindeloos knuffelen met de kinderen, maar mij hield ze op afstand. Ze had me niet meer nodig; zo voelde dat voor mij. Wat Angela zegt, dat het voordat ik ziek werd beter werd tussen ons, herken ik wel. Maar dat ging maar om een korte periode.”

Accepteren

“Toen zij in de overgang was, werd vrijen voor haar pijnlijk, dus toen kwam het er ook niet van. Het is dus echt nooit zo geweest dat ik haar heb gedwongen of dat ik geen rekening met haar hield. Ik heb juist het gevoel dat zij heel weinig rekening houdt met mij. Ze weet dat een van de gevolgen van de behandeling is dat je geen erectie meer kunt krijgen. Ik vind dat zelf heel vervelend, maar moet dat accepteren. Angela vindt dat we elkaar dan op een andere manier kunnen bevredigen, maar ik voel dan alleen maar dat ik faal. Dat is ook zo als ze mij aanhaalt: ik voel dan dat ze meer verwacht en ik weet dat het op een teleurstelling zal uitlopen, dus heb ik het liever niet. Het confronteert me telkens met wat ik niet meer kan.”

“Ik vind het moeilijk dat Angela dit niet lijkt te begrijpen. Die ziekte en vooral de gevolgen ervan voor onze relatie hebben er bij mij flink ingehakt. Ik wil er niet dramatisch over doen, want ik ben dankbaar dat de behandeling is aangeslagen, maar ik voel me toch minder man. En als Angela toenadering zoekt, wordt dat gevoel alleen maar bevestigd. Ik moet accepteren dat dit is wat het is. Ik heb weleens gezegd dat ik had verwacht dat ze opgelucht zou zijn, omdat ik haar nu niet meer ‘lastigval’. Zij zegt dan dat ze seks in de zin van ‘met elkaar naar bed gaan’ niet zo mist, maar wel in de vorm van dicht bij elkaar zijn, elkaar aanraken. Maar voor mij hoeft dat niet als het verder nergens toe leidt.”

Therapie

Als je verliefd bent, ben je heel ontvankelijk voor seksuele prikkels die leiden tot opwinding en genot. Als paren langer bij elkaar zijn, en vaak ook nadat ze kinderen hebben gekregen, wordt het moeilijker om die ontvankelijkheid te behouden. Een op de drie paren ervaart problemen door een verschil in verlangen naar seks, en iedereen heeft weleens last van verminderde seksuele opwinding, pijn bij het vrijen of moeite met het krijgen van een erectie of een orgasme. Allerlei emoties in de relatie of in je leven, evenals veranderingen door ziekte of ouderdom, hebben grote invloed op je beleving van seksualiteit. Ze worden opgeslagen in je emotionele brein en beïnvloeden je verlangen naar of juist je afweer tegen seks. Ook bij Geert en Angela spelen emoties en veranderingen een rol.

Geert is door zijn ziekte en het gevoel te falen als man, seks en aanraking gaan vermijden. Angela heeft, nu de kinderen en haar baan minder tijd en aandacht van haar vragen, juist behoefte om de verbinding met Geert te versterken. Bij haar is er juist meer verlangen naar aanraking en tederheid, zeker na de spannende tijd die ze hebben gehad door Geerts ziekte. Ze voelt zich afgewezen en is ergens ook boos op hem, omdat hij niet ingaat op haar voorzichtige toenadering, terwijl hij vroeger wel van haar verlangde dat ze zich voor hem openstelde. Ze begrijpt niet dat Geert uit angst om haar teleur te stellen en zichzelf te voelen falen, intimiteit vermijdt.

In gesprek

In de therapie help ik hen om al die verborgen gevoelens en gedachten over wat ze wel en niet van elkaar nodig hebben en verwachten uit te spreken. Ondanks alle schijnbare openheid over seks blijft het nog steeds moeilijk om tegen degene die het dichtst bij je staat uit te spreken wat je van hem zou willen op het gebied van seks en intimiteit. Dat voelt heel kwetsbaar. In de gesprekken met Geert en Angela wordt duidelijk dat ze beiden behoefte hebben aan intimiteit, ook als gemeenschap niet meer mogelijk is. Angela vindt het soms prettig om zichzelf een orgasme te geven, maar ervaart het als nóg fijner wanneer Geert dat doet. Maar vooral vindt ze het heerlijk als ze elkaar strelen, kussen of tegen elkaar aanliggen op de bank of in bed. Ze spreekt uit dat ze niet teleurgesteld is of het ziet als falen van Geert als hij geen erectie kan krijgen. Voor haar gaat het vooral om de intimiteit van elkaar aanraken. Met behulp van de gesprekken hierover en streeloefeningen, bedoeld om elkaars (eigen) lichaam opnieuw te verkennen, leren Geert en Angela om weer te genieten van seksualiteit op een andere manier. Ze durven zich weer open te stellen voor seksueel genot, zonder angst om te falen of om te worden afgewezen.

Dit artikel komt uit het Digitale Magazine van Margriet. Benieuwd wat er nog meer in staat? Klik hier.