Tanja Jess over pensioen: ‘Vijftig jaar terug stopte je met werken en werd je een huisvrouw in een bloemetjesjurk’

In deze aflevering van de podcast Kaarten op tafel bij Margriet spreekt Tanja Jess samen met sociologe, sociaal geografe, voormalig politica en feministe Hedy D’Ancona, en de eerste vrouwelijk nieuwslezer van Nederland, Eugenie Herlaar over met pensioen gaan. Een interessant onderwerp, want de gasten in de podcast zijn twee vrouwen die, ondanks hun pensioengerechtigde leeftijd, allebei nooit echt helemaal met pensioen gegaan zijn.

Gedwongen

Eugenie heeft vroeger ‘een soort van gedwongen pensioen’ gehad. Toen ze in 1967 trouwde, moest ze stoppen met het presenteren van het nieuws. Iets dat Tanja enorm verbaast, omdat de wet waarin staat dat vrouwen moesten stoppen met werken wanneer ze trouwden in 1957 al werd afgeschaft. “Het soort werk dat je bij het journaal doet, was niet meer mogelijk wanneer je trouwde, vond men. In die tijd was het anders, dacht je anders", vertelt Eugenie.

Verschil tussen mannen en vrouwen

Het drietal bespreekt hoe het er ruim vijftig jaar geleden aan toeging. Destijds werden vrouwen volgens Tanja nog gezien als ondergeschikt aan hun man, zodra ze trouwden, stopten ze met werken en werd er verwacht dat ze in een bloemetjesjurk huisvrouw zouden zijn. Al jaren wordt er door vrouwen hard gevochten om dat te veranderen, maar ondanks die strijd is er veel hetzelfde gebleven. Zo is er nog steeds een loonkloof tussen vrouwen en mannen in dezelfde functie, waardoor er ook een pensioenkloof is ontstaan. “Tussen het pensioen van mannen en vrouwen zit veertig procent verschil,” licht Tanja toe. “Vrouwen bouwen gemiddeld vierhonderd euro per maand minder pensioen op dan mannen.” In 2023 wordt er dus nog steeds gestreden voor meer gelijkheid.

Ondanks al die ongelijkheid hebben Hedy en Eugenie ontzettend veel kunnen bereiken in hun leven. Dat is dan ook de reden dat Tanja enorm tegen ze opkijkt. Volgens haar hebben zij de weg vrij gemaakt voor vrouwen van nu. Hedy: “Ik heb toch een groot deel van mijn leven gestreden voor de emancipatie van vrouwen, in alle opzichten, maar de strijd om alles eerlijk te verdelen is nog niet voorbij.”

Retired Husband Syndrome

Hoe hebben Hedy en Eugenie zich voorbereid op hun pensioen? “In de politiek neem je zelf de beslissing om te stoppen. Ik besloot om geen lijsttrekker meer te zijn en de dingen te gaan doen die ik zelf wilde. Dat was dus geen pensioen,” vertelt Hedy. Zij moedigt iedereen aan om tijdens het pensioen vooral te blijven bewegen, mentaal en fysiek.

Op de vraag of Eugenie en Hedy ooit hebben gehoord van het Retired Husband Syndrome, blijft het even stil. Dit fenomeen ontstaat wanneer de man met pensioen gaat, op de bank ploft en vervolgens niets meer wil ondernemen. Als vrouw verwacht je vaak dat je eindelijk leuke dingen kunt gaan doen en van valt het tegen. “Scheidingen onder zestigplussers nemen dan ook toe", vertelt Tanja.

Hedy en Eugenie hebben er nog nooit van gehoord. Sterker nog, in een van Hedy’s boeken schrijft ze hoe leuk een late liefde is. Dat is dan wel een nieuwe liefde, maar ook bij vriendinnen heeft ze dit begrip nooit gezien.“Als de vrouw onafhankelijk is en haar eigen activiteiten heeft, dan heeft ze ook geen man nodig om leuke dingen mee te doen,” zegt Hedy.

Benieuwd hoe ze zijn omgegaan met ongelijkheid? En welke tips ze hebben voor vrouwen die met pensioen gaan? Beluister hier de aflevering: