Susan (25) is non-binair: ‘Voor familie ben ik nog gewoon Susan’
Susan (25) uit Arnhem weet sinds één jaar dat ze non-binair is. Dat houdt in dat ze zichzelf niet als een man of een vrouw identificeert, maar juist een beetje daar tussenin. Hoe zit dat precies?
Volgens Susan is er qua acceptatie in ieder geval nog veel werk aan de winkel in Nederland.
Non-binair
“Non-binair zijn is voor iedereen net een beetje anders”, legt ze uit aan Margriet.nl. “Voor sommige mensen betekent non-binair zijn dat ze zich geen man of vrouw voelen. Voor mij betekent non-binair dat ik me niet als een volledige vrouw zie. Later wil ik bijvoorbeeld ook niet dat de man alleen maar werkt en ik het huishouden bijhoud, dat zie ik niet zitten. Ik wil als non-binair zijnde die rollen juist gewoon een beetje wegduwen. Ik ben dus echt totaal niet van het stereotype man of vrouw en daardoor identificeer ik mezelf dus als non binair.” Anderen die non-binair zijn, kunnen daar dus anders in staan: het is een paraplubegrip dat gebruikt wordt voor veel verschillende uitingen van genderidentiteit.
Ontdekking door televisie
“De term non-binair gebruik ik zelf eigenlijk nog niet zo lang. Ik heb wel al sinds ik heel jong ben het gevoel dat ik geen ‘meisje-meisje’ ben. Dit speelt dus wel echt al een aantal jaren, maar ik wist nooit wat het precies was.” Tot een jaar geleden, toen Susan op televisie een programma zag waarin de term non-binair uitgelegd werd. “Toen ik dat programma zag, dacht ik meteen: ‘dit past precies bij mij’.” Ze is zich daar toen verder in gaan verdiepen.
'Gewoon Susan'
Susan is er nog niet voor uitgekomen naar vrienden en familie, en is eigenlijk ook niet van plan om hen te vertellen dat ze non-binair is. “Ik ben bang dat mijn ouders het door het generatieverschil niet echt zullen begrijpen en daar heb ik eigenlijk niet zo’n zin in. Iedereen spreekt mij ook nog met ‘zij’ en ‘haar’ aan, dus je merkt het niet heel erg als je het niet weet. Voor mijn familie is het dat ik ‘gewoon Susan’ ben en dat vind ik prima. Ik wil ook echt niet zeggen dat ik anders ben, dat vind ik niet nodig.”
Gelukkig heeft Susan wel een groep non-binaire en lhbti+-vrienden, die ze vooral via social media heeft leren kennen. “Ik kom oorspronkelijk uit een klein dorp waar niet heel veel mensen wonen. In dat dorp heerst vooral een ‘doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg’-cultuur. Online is dat anders.”
Lees ook:
Barbara (55) was 45 toen ze pas écht ontdekte dat ze lesbisch is
Voornaamwoorden
Susan kiest ervoor om de voornaamwoorden ‘zij’ en ‘haar’ te gebruiken, maar er zijn ook mensen die non-binair zijn met andere voorkeuren. Zo kiezen sommigen ervoor om te gaan voor neutrale voornaamwoorden, die dus niets zeggen over welke genderidentiteit iemand heeft. In de Nederlandse taal wordt daarbij vaak gekozen voor ‘hen’ en ‘hun’. Hoewel we die voornaamwoorden traditioneel misschien vooral gebruiken voor meervoud, worden ze nu dus ook steeds vaker voor één non-binair persoon gebruikt. Ook zijn er non-binaire personen die wisselen tussen voornaamwoorden, en dus de ene dag liever ‘hij’ genoemd worden, en een andere dag meer identificeren met ‘zij’. Susan heeft geen heel duidelijke voorkeuren. “Ik heb er zeker ook geen probleem mee als mensen mij met ‘hen’ of ‘hun’ aanspreken; het maakt mij niet zo veel uit.”
Acceptatie
Volgens Susan is er in Nederland nog veel te doen als het gaat om acceptatie, niet alleen van verschillende genderidentiteiten maar ook als het komt tot seksualiteit. “We waren misschien wel die eerste met het homohuwelijk maar heel veel verder dan dat zijn ze ook niet gekomen.” Vooral bij mannen die homoseksueel zijn, ziet ze nog dat er grote stappen gemaakt moeten worden. “Volgens mij is daar sowieso nog meer commentaar, omdat het mannen zijn. Dat is nog niet zo geaccepteerd. Als we naar andere landen kijken zijn ze daar qua acceptatie al een stuk verder. Er is dus nog genoeg werk aan de winkel.”
Ook de voornaamwoorden hen en hun zorgen bij veel mensen in Nederland nog voor verwarring. Susan merkt wel dat er op dat gebied meer acceptatie komt. “Mensen accepteren ‘non-binair zijn’ nu al meer, als je het vergelijkt met eerder. Dat is al superfijn!”
'Vooral luisteren'
Iemand die non-binair is of twijfels heeft over geaardheid of geslacht, kan soms door een moeilijke periode gaan. Zeker omdat het niet altijd op alle plekken geaccepteerd wordt. Susan zegt dat je in dat geval als (groot)ouder, vriend, familielid of kennis maar één ding kunt doen: “Blijf vooral luisteren. Probeer je in iemand in te leven en geef ze de ruimte om zichzelf te kunnen ontdekken.” En wees niet bang om vragen te stellen, als je iets graag wilt weten. “De meeste non-binaire mensen die ik ken, staan altijd open om deze vragen te beantwoorden. Je hebt natuurlijk liever dat mensen jou vragen stellen dan dat ze een vooroordeel klaar hebben liggen.”
Ook kun je op internet vaak veel informatie vinden, of je nu zelf twijfels hebt of bijvoorbeeld wanneer je (klein)kind non-binair is. “Er is online een hele community van mensen die net zoals jij zijn, die tegen dezelfde dingen aanlopen en op dezelfde manier denken.”
Artikelen van Margriet.nl ontvangen in je mailbox?
Schrijf je in op margriet.nl/nieuwsbrief.
Beeld | Getty Images Deze afbeelding is ter illustratie en geen foto van Susan.
