Ruby woonde door schulden van haar ex met haar kinderen in een Kipcaravan

“Ik had mijn leven goed op orde. Ik was getrouwd, had drie kinderen en een eigen kapsalon. We waren niet rijk, moesten de eindjes altijd al wel aan elkaar knopen, maar we hadden een fijn leven. Wel viel het me op dat ons loon dat we elke maand op onze gemeenschappelijke rekening stortte érg snel op was. Als ik mijn man ermee confronteerde, zei hij: ‘Maar jij geeft ook heel veel geld uit.’ Ik was in die tijd, in 2005, nogal beïnvloedbaar. Als mijn man zoiets zei, dacht ik: misschien heeft hij ook wel gelijk. Waarschijnlijk waren de boodschappen dan die maand extra duur geweest. In die tijd was er nog geen internetbankieren, dus ik had geen goed zicht op onze uitgaven.”

Grote schulden van haar ex

“Mijn eigen kapsalon was een meisjesdroom die was uitgekomen. Knippen was mijn passie en ik had leuke meiden in dienst. Door onze financiële situatie leende ik mezelf steeds vaker geld. Bijvoorbeeld om de hypotheek te kunnen betalen of kleren voor de kinderen te kunnen kopen. Ik zag het bedrag op de bedrijfsrekening slinken, maar hield mezelf voor: tot die grens en niet verder. Daaronder kom ik niet. Om dat vervolgens een paar maanden later tóch te doen. Ik werkte me inmiddels drie slagen in de rondte en dacht: wat gaat er mis? Dit kón toch niet? Omdat ik ook al maanden geen bankafschrift had ontvangen, belde ik de bank. ‘Hier klopt iets niet mevrouw,’ zei de man die ik aan de lijn had. ‘Er worden grote bedragen van uw rekening afgeschreven en wij sturen u de afschriften gewoon toe.’"

"Ik werd uitgenodigd op het kantoor. Toen de bankmedewerker vertelde dat casino’s codes gebruiken, zodat je niet kunt zien dat daar geld is opgenomen, viel bij mij meteen het kwartje. Ik had me al zo vaak afgevraagd waar mijn man ’s nachts was. Of waarom hij overdag zwetend op de bank zat. Ik kon de vinger er niet op leggen, zeker omdat hij overal een verklaring voor had. Mijn man ontkende dat er iets aan de hand was. Ja, hij speelde af en toe in het casino, zei hij, maar hij was absoluut niet verslaafd. Nog diezelfde dag belde de bank. Of mijn man even kon langskomen. In overleg met mij werd zijn pasje onbruikbaar gemaakt. Hij kon niet meer pinnen. Maar daarmee was het probleem natuurlijk niet opgelost.”

Verkeerde beslissingen

“‘Ik denk dat we moeten scheiden,’ zei mijn man vijf jaar later. ‘Dat lijkt mij een ongelooflijk goed plan,’ antwoordde ik. Nadat aan het licht was gekomen dat hij gokverslaafd was, was onze relatie bergafwaarts gegaan. Door het gelieg en bedrieg was ik al mijn vertrouwen in hem kwijt. Zijn voorstel voelde als een enorme opluchting. De scheiding werd dan ook snel in gang gezet. Geen seconde bedacht ik dat het slim was om onze financiële situatie goed uit te zoeken vóór de scheiding."

"Heel dom, want na de scheiding bleef ik met enorme schulden zitten door mijn ex. Mijn man moest alimentatie betalen, maar stopte daar na zes maanden mee. Ik had geen energie voor een strijd, stond in de handelmodus. Er moest brood op de plank komen en voor de kinderen worden gezorgd. Ik kom uit een warm nest. Met lieve ouders. Er is mij altijd geleerd om door te zetten, niet bij de pakken neer te gaan zitten. Dus in no time had ik een leuk huurhuisje geregeld. De kinderen gingen om het weekend naar hun vader. Ik had mijn fijne kapsalon nog. De schulden waren ronduit vervelend, maar verder had ik alles al snel weer op de rit. En toen nam ik een tweede beslissing die achteraf niet heel handig was."

Een nieuwe vriend

"Ik had een leuke nieuwe man leren kennen en na een jaar besloot ik bij hem in te trekken. Mijn huurhuisje zegde ik op. Dat mijn nieuwe vriend losse handjes bleek te hebben wist ik toen nog niet. En zo rende ik niet veel later met een pup onder mijn armen zijn huis uit. Mijn kinderen waren dat weekend gelukkig bij hun vader. Dat was het moment waarop ik helemaal niets meer had. Ik stond letterlijk op straat."

"Gelukkig mocht ik een paar weken met de kinderen bij vrienden op hun zolderkamer logeren, maar toen ik daar wegging – omdat mijn ouders een kleine kipcaravan voor me hadden gekocht – moest ik hun opeens huur betalen. Honderden euro’s. Dat geld had ik niet. Ik was zó teleurgesteld. Ik dacht dat mijn vrienden me wilden helpen, maar het tegendeel was waar. Het voelde als een trap na. Sowieso leer je je vrienden in dit soort periodes kennen. Veel van hen heb ik nooit meer gezien.”

'Voor het douchen gebruikten we een muntje'

“‘Hier gaan we voorlopig wonen, jongens,’ zei ik tegen de kinderen toen ik hen de caravan liet zien. De kinderen waren toen 12, 11 en 6. Vooral de oudste had er moeite mee. Hij was net aan het puberen, zat in de eerste klas van de middelbare school en geen enkel vriendje woonde op een camping. Hij voelde zich alleen en ergerde zich aan het gebrek aan privacy. Elke avond liepen we met ons teiltje afwas naar de kraan bij de doucheruimtes. Als je op vakantie bent, is dat leuk, maar nu móést het en dat voelt heel anders."

"Voor het douchen gebruikten we een muntje. Eén muntje. En dat betekende dat je twee minuten de tijd had. Mijn lange haar spoelde ik noodgedwongen uit met koud water. Het was ook nog eens een heel koud voorjaar. In april sneeuwde het zelfs. En dus zaten de kinderen en ik onder dikke dekens in onze caravan, want een kachel hadden we niet. Het was een dieptepunt."

Genieten van de kleine dingen

"Hoe had ik het zover kunnen laten komen? Ik runde een eigen bedrijf en heb een goed stel hersenen. Hoe was ik in deze situatie beland? Ik begon te malen, maar mijn ouders hielden me met beide benen op de grond. ‘Het is zoals het is,’ zeiden ze. ‘Aan alles komt een eind. Blijkbaar ben je nog niet aan het einde.’ Hun houding en steun zorgde ervoor dat ik me bij de situatie neerlegde. Langzaam merkte ik dat ik weer ging genieten. Van kleine dingen. Ik genoot van de klaprozen in het bos. Van het feit dat mijn kinderen nu veel dichter bij school woonden en tussen de middag thuis met vriendjes konden lunchen. Van het feit dat ik mijn haren niet meer elke maand hoefde te kleuren."

"Er ontstond een soort van rust. Vanaf nu kan het alleen maar beter worden, dacht ik bij mezelf. Maar de vraag was wel: hoe? Ik moest natuurlijk van die schulden af. Inmiddels was het 2014 en had ik ook de kapsalon gesloten. Ik had € 65.000 schuld, kreeg eten van de Voedselbank en had geen geld meer voor de huur van de salon. Ik sloot ’m liever zelf dan dat iemand anders het deed.”

Uit de schulden

“‘Neem eens contact op met het ZLF,’ had een klant tegen me gezegd toen ik de kapsalon nog had. Omdat ik een eigen onderneming had, kwam ik namelijk niet in aanmerking voor schuldsanering. Het ZLF is het zelfstandigenloket voor ondernemers. Zij helpen bij schulden. De klant die dat tegen me zei ben ik eeuwig dankbaar. Ik had er nog nooit van gehoord, maar het ZLF is mijn redding geweest. Ik kreeg een advocaat toegewezen die zich over mijn zaak boog. Ze was fantastisch. Ze legde me uit dat ik éénmalig een bod kon doen aan mijn schuldeisers. Dat waren de bank, de Belastingdienst en nog een paar leveranciers. Als dat bod zou worden geaccepteerd, dan was ik van mijn schulden af. Zo niet, dan bleef ik ermee zitten. Dus stel: je doet een bod om vijftig procent van je schuld in één keer af te betalen. Veel schuldeisers stemmen daarmee in, omdat ze dan tenminste nog íéts van hun geld terugzien."

"Het hele bedrag terugbetalen was voor mij inmiddels onmogelijk geworden, ook omdat ik geen werk meer had. Dat zien schuldeisers natuurlijk ook wel in. Maar doe je een te laag bod, bijvoorbeeld van maar tien procent, dan kan het dus ook worden afgewezen. gebeurt dat, dan blijf je met de schulden zitten, want je mag maar één bod doen. Het was koffiedik kijken. Daarbij: waar haalde ik in één keer zo'n groot bedrag vandaan? En toen kwam er hulp uit onverwachte hoek. Een man die ik had leren kennen in mijn zwaarste tijd en met wie ik diepe gesprekken had gevoerd was bereid me te helpen. ‘Je moet hoger inzetten,’ zei hij. ‘Je mag het geld van mij lenen.’ En zo bracht ik maart 2015 mijn bod uit. Ik krijg het nóg benauwd als ik eraan terugdenk. Zou het genoeg zijn? Het was erop of eronder. ‘Ze hebben het geaccepteerd!’ jubelde mijn advocaat in juni door de telefoon. Ik wist niet wat ik hoorde. Ik heb gehuild. Alleen maar gehuild. Alles van de jaren ervoor kwam eruit."

'Ik voelde me een miljonair'

"Ik had gewoon geen schulden meer. Wat een enorme vrijheid! Ik kreeg in die tijd een uitkering van een kleine duizend per maand en ik voelde me miljonair. Zó veel geld op de bank ineens! In de dagen erna ben ik ’s nachts een paar keer uit mijn bed gegaan om mijn bankrekening te checken. Klopte het echt? Was ik echt uit het rood? Het eerste wat ik heb gedaan, is nieuwe schoenen kopen voor de kinderen. Ze hadden hun totaal afgedragen schoenen al die tijd met tape bij elkaar gehouden. Die blije gezíchtjes toen ze hun gympen zagen… Dat vergeet ik nooit meer.

Vanaf toen ging het snel. Ik verhuisde naar een huurhuis, kon mijn boodschappen weer betalen en de kinderen konden mee op schoolreisje. Ik ben mijn weldoener nog steeds in kleine beetjes aan het afbetalen, maar dat voelt héél anders dan een schuld bij de bank. Of bij de Belastingdienst."

"Hij legt er geen druk op. Van hem hóéf ik niet af te lossen. Maar dat doe ik wel. Ik ben hem zó dankbaar. Ook heb ik mijn zogenaamde vrienden van de zolderkamer betaald. Mijn gevoel van eigenwaarde is daarmee weer helemaal terug.

Als ik ’s ochtends opsta, heb ik zin in de dag. De ballast is weg. En ik realiseerde me twee jaar geleden: ik mag weer dromen. Mijn toekomst ligt open. Ik ben wederom een onderneming gestart: ik begeleid ondernemers op een intuïtieve manier bij zowel hun persoonlijke als bedrijfsgroei. Want dát is wat ik zelf heb ervaren de afgelopen jaren: ik heb aan de grond gezeten. Maar door die ervaring ben ik als mens ook enorm gegroeid. En als je groeit, ligt alles open. Zoals mijn ouders al zeiden: ‘Aan alles komt een einde.’”

Tekst | Nathalie de Graaf

Fotografie | Mariel Kolmschot