Relatietherapie: ‘Mijn dochter verwijt me dat ik haar ook te dik vond’

"Mijn moeder zal het allemaal wel goed bedoelen", zegt Nikki, "maar ik word echt gek van haar. Ze zit voortdurend op mij te letten. Het liefste zou ze zelf het eten op mijn bord willen scheppen. Ze dringt me gewoon het eten op, omdat ik volgens haar niet gezond bezig ben. Ik moet per se van haar altijd aan tafel mee eten, terwijl ik gewoon niet houd van warm eten. Als ik dan alleen wat sla neem, begint ze te zeuren dat ik eiwitten en koolhydraten nodig heb voor mijn energie. Het is allemaal nog erger geworden toen ze op mijn kamer laxeertabletten vond. Ik had die gekocht omdat ik graag vijf kilo af wilde vallen, maar dat lukte maar steeds niet. Mijn moeder was met mij samen op dieet gegaan, want zij was ook te zwaar, maar zij viel dus wel af en ik niet."

Zijn oordeel

"Ik kon het ook moeilijk volhouden omdat het toen uitging met mijn vriend. Hij was verliefd geworden op een ander meisje en iedereen wist dat al behalve ik en er werd heel veel over ons gekletst. Ik begreep wel dat hij op haar viel, want zij is heel mooi en dun en ik ben altijd flink geweest. Niet echt dik misschien, maar ik heb wel dikke bovenbenen en als ik wat meer gegeten heb, heb ik zo’n bolle buik. Ik vind dat echt walgelijk en hij kennelijk ook, want hij had er al vaker een opmerking over gemaakt. Niet echt gemeen, maar meer om te plagen. Alleen kwam dat bij mij hard aan, want ik vond toch al dat ik er niet uitzag en te dik was. Doordat ik me zo stom voelde en dacht dat iedereen mij uitlachte, was het moeilijk om weinig te eten."

Verloren gevoel

"Ik probeer om niet te ontbijten en liefst ook niets te nemen tussen de middag, maar dan heb ik ineens weer zo’n honger dat ik een hele rol koekjes koop en opeet of van die gezondheidsrepen waar veel calorieën in zitten. Daarna heb ik het gevoel dat die dag voor mij toch al verloren is en dan begin ik thuis ook nog eens stukken kaas te pakken of brood. Dus wilde ik ’s avonds niet meer eten om dat te compenseren, wat weer gedoe geeft met mijn moeder. Het helpt echt niet als zij zo op mijn nek zit. Sinds ze die tabletten heeft gevonden, houdt ze ook steeds in de gaten of ik niet na het eten naar het toilet ga. Ik wou dat ze ophield zich zo met mij te bemoeien. Ze wil steeds praten, maar ik hoef niet met haar te praten. Dan krijgen we alleen maar ruzie en ze snapt er toch niets van."

Lees ook:

Opgevoed door een sterke moeder? Déze eigenschappen heb je van haar

'Ze verwijt me nu dat ik haar ook te dik vond'

"Ik wou dat ik haar ervan kon overtuigen hoe mooi ze is", zegt Loes, "maar volgens haar zeg ik dat alleen maar omdat ik haar moeder ben. Misschien was ze toen ze wilde gaan afvallen een beetje mollig, maar zeker niet dik. Ik was het ermee eens dat ze zou proberen om een paar kilo kwijt te raken. Maar we hadden afgesproken dat ze dat op een gezonde manier zou doen. Ik heb zelf ook aanleg om te zwaar te worden, en heb ervaring met diëten, dus vandaar dat ik voorstelde om het samen te doen. Ik wou dat ik dat nooit had voorgesteld, want ze verwijt me nu dat ik haar ook te dik vond en wilde dat ze zou afvallen."

Haar vriendje

"Maar ik wilde alleen dat ze wat lekkerder in haar vel zou zitten en meer zelfvertrouwen zou krijgen. Dat lijnen is bij haar helemaal uit de hand gelopen. Zeker toen het uit raakte met haar vriendje. Ze was ontzettend gek op die jongen en eigenlijk altijd al verbaasd dat hij haar leuk vond. Dus toen hij bleek iets te hebben met een ander meisje, was dat voor haar een bevestiging dat er iets mis was met haar en dat ze dus moest afvallen."

'Ik vond mezelf ook lelijk en te dik'

"Dat begreep ik wel. Ik herken heel veel van mezelf in haar. Ik vond mezelf ook lelijk en dik toen ik haar leeftijd had. Pas toen ik mijn man leerde kennen, die mij mooi vond en dat ook vaak tegen mij zei, ben ik daar overheen gegroeid. Ik wilde Nikki helpen om die paar kilo kwijt te raken om ook zichzelf te gaan accepteren, maar ik zag hoe ze zich steeds meer begon af te sluiten van mij en ook van haar vriendinnen."

Afsluiten van de buitenwereld

"Ze wilde niet meer uit, zat maar op haar kamer en droeg donkere wijde kleren waar ze zich naar mijn idee in verstopte. Omdat het afvallen niet snel genoeg ging, begon ze maaltijden over te slaan en te weigeren om bij ons aan tafel te eten. De gezonde lunch die ik in haar tas stopte, vond ik ’s avonds weer terug. Ze probeert met smoesjes maaltijden over te slaan, maar vervolgens hoor ik haar de keuken ingaan en eten meenemen naar haar kamer. Voortdurend zijn er spullen op die ik voor ons allemaal had gekocht."

Pakjes laxeertabletten

"Ik merkte dat ze over buikpijn en misselijkheid begon te klagen en dat ze veel op de wc zat, dus ben ik inderdaad tegen mijn principes gaan zoeken op haar kamer. Ik vond drie pakjes laxeertabletten. Natuurlijk heb ik die weggegooid, maar ik denk dat ze die nog steeds gebruikt. Ik maak me vreselijk zorgen over haar. Niet alleen omdat ze zo slecht eet en zichzelf ziek maakt met die pillen, maar ook omdat ik zie dat ze doodongelukkig is. Ze wil met mij niet daarover praten. We hadden altijd een hechte band, maar tegenwoordig irriteer ik haar alleen maar."

Artikelen van Margriet ontvangen in je mailbox?

Schrijf je in op margriet.nl/nieuwsbrief.

Boulimia nervosa

Het begon met een paar kilo af willen vallen, maar inmiddels heeft Nikki een eetstoornis ontwikkeld: boulimia nervosa. Anders dan bij anorexia nervosa hebben deze patiënten meestal een normaal gewicht, maar vinden ze zichzelf te zwaar. Dit ‘dik zijn’ heeft grote invloed op hun zelfbeeld. Ze voelen zich waardeloos en denken dat alleen gewichtsverlies hen gelukkiger zal maken. Daarom zijn ze voortdurend aan het lijnen, vaak met een irreëel ideaalbeeld in gedachten.

Omdat ze dit vaak veel te strikt doen, door maaltijden over te slaan, ontstaan eetbuien waarin een heleboel koolhydraat- en vetrijk ‘verboden’ voedsel naar binnen wordt gewerkt. Die eetbuien zijn bijna niet te controleren. Daarna volgen schuldgevoel en de pogingen om wat ze te veel gegeten hebben kwijt te raken door te vasten, te braken of te laxeren. Dat compenseren helpt niet echt en heeft nare gevolgen.

Het gevolg

Als je laxeert zijn de meeste voedingsstoffen al opgenomen door je lichaam, dus je verliest vooral vocht, je krijgt last van je buik en voelt je vaak misselijk. Braken, wat Nikki gelukkig niet doet, beschadigt maag en slokdarm. Het glazuur van je tanden raakt aangetast. In de therapie krijgt Nikki uitleg over voeding en over het feit dat ze door te hongeren eetbuien krijgt en door het laxeren die eetbuien in stand houdt omdat ze, ten onrechte, denkt dat ze het overtollige voedsel zo kwijtraakt. Ze moet dus stoppen met de eetbuien en de laxeerpillen. Dat redt ze alleen als ze drie keer per dag gezond eet. Voor voorlichting over gezonde voeding verwijs ik haar naar een diëtiste, al zijn Nikki en Loes zelf ook op de hoogte van alles wat met voeding en vooral met calorieën te maken heeft.

Haar zelfvertrouwen

Ik hoop echter dat ik haar met hulp van de diëtiste ervan kan overtuigen dat niet elke hap pasta onmiddellijk op haar bovenbenen wordt opgeslagen. Ik vraag Loes om Nikki zelf te laten bepalen wat ze eet. Nikki zal immers zelf moeten ervaren dat ze de eetbuien kan beheersen door een gezond voedingspatroon. Het meest intensieve deel van de therapie is het werken aan het zelfvertrouwen van Nikki. Doordat ze zich steeds meer is gaan terugtrekken uit contacten met vriendinnen en via internet contact heeft met meisjes die net als zij zelf eindeloos bezig zijn met het lijnen en met het nastreven van een in hun ogen perfect uiterlijk, raakt ze er steeds meer van overtuigd dat daar de oplossing van haar probleem ligt.

Gedrag veranderen

Ook blijft ze denken dat klasgenoten haar raar vinden en dat er vreselijk geroddeld wordt over haar, omdat zij dat meisje is dat dacht dat haar vriendje - dat immers veel te knap en te populair was voor haar - op haar viel. Naast gesprekken om de waarheid van deze overtuigingen te onderzoeken, zal Nikki ook weer van haar kamer moeten komen. Ze moet weer contact maken met haar klasgenoten en vriendinnen en zich niet langer letterlijk (in donkere, wijde kleding) verstoppen.

Alleen dan kan ze niet alleen bedenken, maar ook voelen dat mensen haar wel de moeite waard vinden. Het is mooi om haar te zien opbloeien van een onzeker, somber, teruggetrokken meisje tot iemand die geleidelijk aan ziet hoe mooi en leuk ze is. Een nieuw vriendje helpt daar nog meer bij dan ik ooit zou kunnen.

Annette Heffels is psychologe. Ze is getrouwd en heeft een zoon, twee dochters en een kleinkind. De namen in deze tekst zijn vanwege privacyredenen gefingeerd en de afbeelding bovenaan is ter illustratie.

Tekst | Annette Heffels

Beeld | iStock

Margriet 47 ligt nu in de winkel! Met deze week: fit zonder sporten, een geheim hebben voor je partner, mooi grijs worden en nog véél meer. Haal het nummer snel in huis of bestel 'm online zonder verzendkosten.