Relatietherapie: ‘Ik zou graag tijd samen doorbrengen, maar zij wil of kan dat niet’

Uit de praktijk van Annette Heffels

"Jelle en ik zijn totaal verschillend", zegt Loes. "Hij is heel rationeel en rechtlijnig en ik ben een gevoelsmens. Hij kan zich totaal niet verplaatsen in mij, dus het is in ons huwelijk altijd zo geweest dat ik rekening hield met zijn mening en me aanpaste. Hij vond dat vanzelfsprekend, want hij is er altijd van overtuigd dat zijn mening de juiste is."

Argumenten

"Ik kan wel met hem in discussie gaan, maar hij blijft dan met argumenten komen om mij ervan te overtuigen dat ik het verkeerd zie. Als ik al probeer iets te zeggen over hoe ik het voel, dan zegt hij: ‘Daar kan ik niks mee.’"

"Uiteindelijk ging ik die discussies maar uit de weg omdat het ons toch nooit dichter bij elkaar bracht. Het resultaat is dat we eigenlijk al jaren min of meer naast elkaar leven. We hebben geen slecht huwelijk, nooit ruzie, maar we hebben eigenlijk helemaal niet zo veel samen."

Alles samen doen

"Maar nu is hij sinds kort gepensioneerd en nu wil hij plotseling van alles samen. Eerst heeft hij op me ingepraat dat ik ook moest stoppen met werken - twee jaar geleden toen hij met pensioen ging - want we moesten nu gaan genieten. Op zijn manier uiteraard."

"Hij wil gaan reizen en hij wil samen sporten en wandelen en naar musea en mensen ontvangen. Dat stoppen met mijn werk had voor mij nog niet gehoeven, ik had het naar mijn zin met mijn collega’s, maar ik heb het toch gedaan."

'Aan mezelf denken'

"Ook wel omdat mijn dochter toen net haar eerste kindje had gekregen en ze vroeg of ik kon oppassen. Ik wilde haar uiteraard graag helpen, dus doe dat nu ook twee dagen per week. Dat betekent dat ik niet zomaar vier weken met Jelle op vakantie kan. Hij is het daar niet mee eens."

"Hij vindt dat ik aan mezelf moet denken. Hij bedoelt daarmee aan hem en aan wat hij vindt dat goed voor me is. Maar ik kan mijn dochter niet in de steek laten. Zeker nu niet, nu ze uitgeput en volgens mij depressief is na de geboorte van de tweede. Ze heeft me nodig en ik wil er voor haar zijn. Ik zou geen rust hebben als ik nu weg zou gaan."

Tekortgedaan

"Daarnaast heeft mijn zoon het op het moment ook moeilijk, omdat zijn relatie is uitgegaan. Ik maak me zorgen over hem want hij sluit zich op en heeft zich nu zelfs ziek gemeld van zijn werk. Hij is in die periode dat mijn man die reis wilde boeken bovendien jarig, dus ik wil dan niet dat hij dan alleen zit."

"Jelle heeft hier totaal geen begrip voor. Hij verwijt mij dat ik de kinderen niet los kan laten en dat ze daarom zichzelf niet kunnen redden. Hij voelt zich vooral tekortgedaan omdat de kinderen belangrijker zijn dan hij. Natuurlijk zijn ze dat en ze zouden voor hem net zo belangrijk moeten zijn."

Lees ook: Relatietherapie: ‘Ik heb het idee dat ze me nog steeds wil straffen of dat ze me test’

Afhankelijk

"Dat voor Loes de kinderen op de eerste plaats komen, daarna een tijd niks en dan pas ik, dat is al zo sinds hun geboorte", zegt Jelle. "Terwijl die ‘kinderen’ 32 en 35 zijn. Dus waar hebben we het over. Het zijn volwassen mensen die hun eigen leven hebben en hun eigen problemen moeten oplossen. Ik houd van mijn kinderen, maar ik ben ook soms teleurgesteld in hen, omdat ze zo weinig kunnen hebben en zo afhankelijk blijven van ons."

'Gebrek aan ambitie'

"Dat geldt vooral voor Tom, die drie onafgemaakte studies heeft en nog steeds in het café werkt waar hij als student een bijbaantje had. Als hij zijn leven zo wil invullen, dan moet hij dat natuurlijk zelf weten. Maar hij moet er dan niet van staan te kijken dat zijn vriendin op een bepaald moment afknapt op zijn gebrek aan ambitie."

"Ik weet dat zijn moeder hem nog steeds regelmatig geld toestopt en dingen voor hem betaalt, want hij heeft nogal een dure smaak van kleding. Ik ben het daar niet mee eens, maar ik zeg er maar niks meer van. Mijn vrouw zegt dat ik bij ons thuis bepaal wat er gebeurt en dat zij zich aan mij aanpast, maar negen van de tien keer gebeurt er precies wat zij wil."

Meer tijd samen

"Ik zou namelijk in deze fase van ons leven tijd samen door willen brengen, willen reizen, willen genieten, maar Loes wil dat niet of kan dat niet met mij. Ze is voortdurend bezig met piekeren over hoe het moet met Tom en of Maartje het wel redt met haar baan en de twee kinderen. Dus kunnen wij niet op vakantie want Tom is jarig en Maartje kan haar niet een paar weken missen."

"Maartje is nog thuis met zwangerschapsverlof en haar man kan ook helpen. En wat Tom betreft: die moet eindelijk maar eens leren zijn eigen problemen op te lossen. Dat kan hij niet volgens Loes, maar zij kan het zeker niet. Ze kan hem niet loslaten, terwijl hij naar mijn mening niet altijd zit te wachten op de inmenging van zijn moeder. Hij gedraagt zich vaak behoorlijk onhebbelijk tegen haar. Dus dan zit ze weer in zak en as, omdat hij zo lelijk en ondankbaar doet."

Loslaten

"Het steekt haar ook dat Maartje het allemaal heel normaal vindt wat ze voor haar doet. Ik zeg dan: ‘Ze is niet anders gewend, dus natuurlijk vindt ze het normaal.’ En natuurlijk heeft ze af en toe kritiek op de manier waarop haar moeder met haar dochtertje en met haar omgaat. Loes ergerde zich ook aan de bemoeienis van haar eigen moeder als die iets zei over de manier waarop zij haar kinderen opvoedde."

"Maar goed, tegenover de kinderen zal ze nooit laten merken dat het haar allemaal wat te veel wordt, of dat ze zich gekwetst voelt door iets wat ze zeiden. Ik krijg dat thuis vervolgens te horen en zit dan met een verdrietige vrouw, die daar maar over blijft malen. Ik ben echt niet de enige die zegt dat ze hen moet loslaten, haar vriendinnen vinden dat ook, maar Loes zegt dat ze dat niet kan zolang ze haar nodig hebben."

Artikelen van Margriet in je mailbox ontvangen?

Schrijf je in op margriet.nl/nieuwsbrief.

'Kritiek of een aanval'

Ik begrijp Loes heel goed. Misschien iets te goed, want ik ben ook zo’n moeder. Maar ik ben ook de therapeut van deze twee mensen die elkaar zijn kwijtgeraakt en gelukkig ben ik beter in de problemen van anderen dan in die van mezelf. Ik zie partners door wie elke poging om de afstand tussen hen te verkleinen door de ander wordt opgevat als kritiek of een aanval, waardoor die afstand juist groter wordt.

Ergens, na de geboorte van de kinderen, heeft Loes zich volledig op hen gericht. Jelle protesteerde daar wel tegen, vooral omdat ze na de geboorte van Tom ook geen enkele behoefte meer had aan fysieke intimiteit. Jelle miste dat en hij miste haar, maar Loes vond dat hij zich eisend en verongelijkt opstelde en trok zich meer en meer van hem terug. Knuffelen deed ze wel met haar kinderen en voor seks was ze te moe. Bovendien is Tom altijd een probleemkind geweest dat veel aandacht en zorg van haar vroeg.

Afstand

Jelle nam na verloop van tijd nog maar zelden initiatief tot seks, omdat het hem pijn deed voortdurend afgewezen te worden en omdat de plichtmatige vrijpartij, die Loes af en toe toestond, ook niet was wat hij verlangde. Daardoor werd de afstand tussen hen nog groter. Loes voelde zich door hem niet begrepen, was daar boos over en had daardoor nog minder behoefte aan fysieke intimiteit met een man met wie ze verder nauwelijks contact had.

Door alle drukte in een gezin met twee ouders die beiden een baan hadden en de zorg voor twee kinderen, namen ze ook niet echt de tijd om te onderzoeken wat er miste in hun relatie. Er was altijd wel iets wat moest gebeuren en de tijd vloog. Tot hun pensioen, toen Jelle opnieuw een poging deed om de verbinding tussen hen te herstellen. Bij Loes roept dat vooral irritatie op: hij moet weer wat van haar.

Eenzaamheid, liefde en verlangen

In de therapie help ik hen om verder te kijken dan de kritiek of de irritatie die ze voelen. En om te zien dat daar eenzaamheid, liefde en verlangen onder zit, als je de tijd en de moeite neemt om dat te zien. En dat het nu of nooit is om die te erkennen en om echt te praten met elkaar. Anders raken ze elkaar kwijt en ligt er een liefdeloze, bittere periode voor hen.

Loslaten van kinderen is voor moeders trouwens helemaal niet zo moeilijk, mits het maar goed gaat met die kinderen. Als dat niet zo is, heb je de vader nodig om je zorgen te delen. Samen met Jelle moet Loes proberen haar kinderen de kans en het vertrouwen te geven dat ze het zonder haar kunnen.

Annette Heffels is psychologe. Ze is getrouwd en heeft een zoon, twee dochters en een kleinkind. Dit artikel verscheen eerder in Margriet 2020-06. Je kunt deze editie hier nabestellen.

Artikelen van Margriet.nl ontvangen in je mailbox?

Schrijf je in op margriet.nl/nieuwsbrief.