Relatietherapie: ‘Ik wil naast mijn gezin óók mijn tweede relatie behouden’

Uit de praktijk van psycholoog en relatietherapeut Annette Heffels

"Waar Lilian steeds maar weer op terugkomt, is dat ik drie jaar geleden ook een affaire heb gehad", vertelt Evert. "Alsof dat voldoende rechtvaardiging is voor haar gedrag nu, terwijl dat een heel andere situatie was. Toen Lilian de affaire ontdekte, ben ik er meteen mee gestopt. Ik was eerlijk gezegd blij dat het uitkwam, want ik was steeds meer verstrikt geraakt in een ingewikkelde situatie."

Affaire

"Ik wist dat ik mijn gezin niet kwijt wilde, maar het was niet makkelijk om me los te maken van mijn toenmalige vriendin. Zij had allerlei verwachtingen en ik bleek voor haar belangrijker te zijn dan ik me realiseerde. Toen Lilian achter die affaire kwam, was ze vooral ontdaan over het feit dat ik haar zo lang had kunnen voorliegen. Haar vertrouwen was ontzettend beschadigd. Ik begreep dat, schaamde me ook voor mijn bedrog en ik heb heel erg mijn best gedaan om haar vertrouwen terug te winnen. Helaas denk ik dat dat nooit echt is gelukt, want ze komt er nog geregeld op terug."

Verliefd

"Nu heeft Lilian iemand leren kennen via haar werk op wie ze verliefd is geworden, en ze zegt dat ze wil uitzoeken wat dit voor haar betekent. Dat betekent dat ze de ruimte wil hebben om geregeld met deze man af te spreken en ze heeft onlangs laten weten dat ze ook een weekend met hem weg wil. Ik heb haar gevraagd wat dat betekent en of het misschien zo is dat ze met deze man verder wil. Daarop antwoordde ze dat ze dat niet weet, maar dat het wat haar betreft voorlopig gaat om een hechte vriendschap met iemand met wie ze goed kan praten en lachen en die haar het gevoel geeft dat ze interessant en mooi is."

Ingewikkelde situatie

"Ja, dat is lekker makkelijk, denk ik dan. Wij kennen elkaar twintig jaar. Logisch dat je dan niet meer voortdurend diepgaande gesprekken hebt. Elkaars verhalen ken je inmiddels wel. Natuurlijk is er in die twintig jaar een hoop gebeurd en hebben we onze problemen gehad. Maar ik heb nooit echt aan onze relatie getwijfeld. Ik ben me er altijd van bewust geweest dat ik een verantwoordelijkheid heb naar mijn gezin. Voor de kinderen is dit ook heel ingewikkeld. Ze weten natuurlijk niet alles, maar wel dat er problemen zijn tussen ons. Het klinkt misschien wat plat, maar toen ik die affaire met die ander had, ging dat eigenlijk puur om de seks. Wij vreeën nauwelijks meer en ik miste dat. Bij Lilian gaat het om veel meer. Zij heeft echt een liefdesrelatie met die man. Ik vind dat niet kunnen, maar ik heb geen recht van spreken, zegt ze.”

Lees ook:

Relatietherapie: ‘Ik begon net weer een toekomst te zien toen de minnares van mijn man belde’

Wraak nemen

"Evert heeft me ervan beschuldigd dat ik die relatie ben aangegaan om wraak op hem te nemen", vertelt Lilian. "Ik heb me dat zelf ook afgevraagd, maar dat is echt niet zo. Deze verliefdheid is me gewoon overkomen en ik ben daar van het begin af aan eerlijk over geweest. Ik denk wel dat ik extra gevoelig was voor de aandacht van een andere man vanwege mijn verdriet en teleurstelling over de ontrouw van Evert. Hij beweert dat wij min of meer langs elkaar heen leefden toen hij die affaire had, maar ik heb dat nooit zo ervaren. We hadden het druk met ons werk en met de kinderen. Het klopt dat de seks daardoor minder was. We waren allebei vaak te moe. Maar hij heeft nooit een poging gedaan om erover te praten dat hij dat miste."

Vertrouwen beschadigd

"Dat het hem alleen om de seks met die ander ging, ziet hij als minder erg. Maar als een affaire ruim anderhalf jaar duurt en je erover liegt, lijkt mij dat er toch meer aan de hand is. Die andere vrouw heeft dat kennelijk ook zo ervaren. Voor haar was het ook niet alleen seks. Ik begrijp dat. Persoonlijk zou ik nooit seks kunnen hebben zonder van iemand te houden en me veilig bij hem te voelen. Voor mij betekende de ontrouw van Evert dat de basis onder onze relatie werd weggeslagen. Wij hadden de afspraak dat we altijd eerlijk tegen elkaar zouden zijn en elkaar trouw zouden zijn. Die basis van vertrouwen heeft hij beschadigd. Ik wist niet meer wat ik nog wel kon geloven en wat niet. Ik wist ook niet of ik nog wel verder kon met hem."

Gezin blijven

"Maar we hadden wel een heel leven samen met familie, vrienden, een huis en vooral met twee kinderen. Die weten wel wat er heeft gespeeld, want ik wilde eerlijk zijn. Ze reageerden trouwens fantastisch. Maxime zei tegen haar vader: ‘Ik ben boos op je, maar je bent wel mijn vader en ik hou ook van je.’ Zij weten ook van mijn vriendschap met Thomas. Ik heb ze uitgelegd dat Evert en ik altijd hun ouders blijven en dat zij altijd op de eerste plaats zullen komen. Maar wat ik heb met Thomas wil ik niet kwijt."

"Wat ik nu denk, is dat Evert en ik wel een gezin kunnen blijven vormen met de kinderen en dat ik daarnaast die relatie met Thomas heb. Evert heeft al gezegd dat hij dan ook de ruimte moet hebben om iets met iemand anders ernaast te hebben. Alsof hij die ruimte al niet had genomen... Ik bedoel: ook als hij zou zeggen dat hij me voortaan altijd trouw zou blijven, dan zou ik dat niet geloven. Ik weet nu dat je zo’n belofte niet kunt waarmaken.”

Lees ook:

Relatietherapie: ‘Als ik eerlijk ben, vind ik zijn kinderen echt niet leuk’

Trouw zijn

Wat Lilian en Evert willen, is heel moeilijk. De meeste paren gaan uit van de afspraak of de onuitgesproken verwachting dat ze elkaar trouw zullen zijn. Er zijn periodes geweest in de jaren zestig en zeventig dat dit ideaal onhoudbaar werd verklaard en dat in ‘vooruitstrevende’ groepen vrije liefde werd gepredikt, maar in veel gevallen leidde dit tot verdriet bij minstens twee van de drie betrokkenen. Tegenwoordig zie ik, zeker bij jongeren, dat trouw in liefdesrelaties weer een belangrijke waarde is, mogelijk omdat ze de rommelige relaties van hun ouders hebben meegemaakt.

Open huwelijk

In de jaren dat ik relatietherapie doe, heb ik vaak paren gezien die een ‘open huwelijk’ wilden, maar daarin worstelden met jaloezie en onveiligheid en dan uiteindelijk uit elkaar gingen. Vaker nog zag ik paren waarbij een van beiden was gevallen voor een ander. Na de ontrouw probeerden ze ontredderd de schade in het vertrouwen te herstellen.

Daarbij doorlopen paren vaak een aantal fasen. Meestal probeert de ontrouwe partner in eerste instantie de ontrouw geheim te houden. Hij verzint allerlei verplichtingen buitenshuis, liegt over waar hij is geweest en probeert de bewijzen (appjes, e-mails, rekeningen) zo goed mogelijk te verwijderen. De andere partner begint meestal na verloop van tijd toch wat signalen op te pikken en vermoedens uit te spreken, die aanvankelijk worden ontkend. Op een bepaald moment is het bedrog niet langer vol te houden en volgt de ontdekking. Daarbij is eerlijk bekennen meestal minder schadelijk dan betrapt worden.

Artikelen van Margriet.nl ontvangen in je mailbox?

Schrijf je in op margriet.nl/nieuwsbrief.

Verdriet, woede en schaamte

Als de ontrouw bekend is, volgt een periode van verdriet, woede, schaamte en angst, waarin paren een beslissing moeten nemen of ze samen verder willen en hoe dan. Deze fase wordt vaak als intens ervaren en niet alleen in negatieve zin. Partners doen hun best om elkaar terug te veroveren. Pas daarna, als duidelijk is dat ze voor elkaar kiezen, volgt de verwerking van de ontrouw. Vaak een langdurig, moeizaam geploeter waarin de trouwe partner details wil weten en daardoor steeds weer overstuur raakt en de ontrouwe partner vindt dat er nu weer vooruitgekeken dient te worden en steeds meer weerzin krijgt tegen het repeterend verhoor.

Bewust voor elkaar kiezen

Lilian en Evert doorlopen deze fasen en hun relatie overleeft het. De vriendschap met Thomas dooft uit als Lilian zich realiseert hoe bang Evert is om haar te verliezen en als ze onder ogen ziet dat ook zij niet kan leven met een ‘open relatie’. Allebei ervaren ze, na alle verdriet en angst en woede, dat ze hier beter uit zijn gekomen door opnieuw en nu heel bewust voor elkaar te kiezen. Ze waren elkaar enigszins kwijtgeraakt doordat ze de relatie als te vanzelfsprekend waren gaan beschouwen om er nog veel moeite voor te doen. Ze hopen dat die vanzelfsprekendheid nooit meer terugkomt en dat ze tijd blijven maken voor elkaar en voor de relatie.

Tekst | Annette Heffels

Beeld | iStock