Patricia en Michiel hebben een open huwelijk: ‘Ik had gehoopt dat het zou werken, maar ik kan het niet’

Patricia:

“Ik had gehoopt dat het zou werken, maar ik kan het niet. Ik heb het echt geprobeerd, deels uit boosheid en deels omdat ik Michiel niet kwijt wilde raken en wilde onderzoeken of ik op deze manier misschien zou kunnen leren om me vrijer te voelen in onze relatie.

Michiel is er altijd eerlijk over geweest: hij kon niet beloven dat hij mij trouw zou blijven. Volgens hem zitten mensen niet zo in elkaar dat ze zich levenslang willen en kunnen binden aan één partner met wie ze een exclusieve seksuele relatie zullen hebben. Volgens hem is monogamie onnatuurlijk en is het logisch dat mensen na verloop van tijd op elkaar uitgekeken raken als ze zichzelf dwingen tot levenslange trouw. Volgens hem zou het de relatie alleen maar sterker maken als je elkaar op dit gebied wat vrijheid gunt. En hij verzekerde me dat seks met een ander echt alleen seks was en dat vrijen met mij een volledige ervaring zou zijn omdat wij van elkaar houden.”

En toen kreeg hij een relatie met Peggy

“Michiel kan heel overtuigend zijn. Wel heb ik hem gevraagd om mij er niet te veel over te vertellen als hij iets had met een ander. Ik wist het meestal toch wel als er iemand was, maar stak dan mijn kop in het zand. Dat wij het goed hadden samen, ook seksueel, hielp daarbij. Michiel heeft mij altijd duidelijk gemaakt dat ik de belangrijkste was voor hem. Tótdat hij een relatie kreeg met Peggy. Van het begin af aan voelde ik dat dit anders was. Het was niet alleen seks en het was ook niet iets van een paar keer.”

“Het is voor mijn gevoel steeds meer echt een relatie geworden naast zijn relatie met mij. Het is al meer dan een jaar dat hij haar geregeld ziet en soms ook bij haar blijft slapen. Daar liegt hij ook nooit over. Maar omdat ik aanvoelde, en hij ook toegaf, dat deze relatie meer voor hem betekende dan die losse contacten in het verleden, heb ik hem gevraagd met haar te stoppen. Hij zei dat hij dat niet wilde. Hij zou mij ook nooit tegenhouden als ik een andere relatie zou willen aangaan, mits die geen bedreiging zou zijn voor ons. Dus heb ik dat gedaan.”

En toch voelt het niet goed...

“Via internet heb ik Dirk leren kennen en ik heb een aantal keren met hem afgesproken. Hij is heel lief en we hebben een klik. Ook seksueel is het fijn, maar toch voelt het niet goed. Dirk is echt verliefd op mij en hij vindt dat ik een keuze moet maken. Hij wil mij niet delen. Ik heb gezegd dat ik kies voor Michiel. Ik zou alleen willen dat hij ook voor míj koos. Dat doet hij, zegt hij, maar hij ziet niet in waarom hij de relatie met Peggy zou moeten opgeven.”

Lees ook: ‘Als wij met elkaar vrijden had ik nooit het gevoel dat hij mij wilde. Het was een soort technische aangelegenheid’

Michiel:

“Als Patricia hier echt niet mee kan leven en me dwingt om een keuze te maken, dan kies ik uiteindelijk voor haar. Wij hebben een geschiedenis van meer dan dertig jaar, we hebben een fantastische dochter en een kleinkind op komst en we delen heel veel interesses. De relatie met Patricia is voor mij het allerbelangrijkst. Peggy weet dat ook. De relatie met haar is heel anders. Seks is daarin belangrijk, maar ik kan ook met haar lachen. Het is allemaal wat lichter dan de relatie met Patricia die wat moeilijker leeft, maar veel meer diepgang heeft.”

“Dus als het moet, stop ik met Peggy, dat weet ze ook. Ik heb haar nooit de indruk gegeven dat ik bij Patricia weg zou gaan. Maar ik zou het wel jammer vinden als ik het contact met Peggy zou moeten opgeven. Ik weet ook niet of het de relatie van Patricia en mij ten goede zou komen. Ik zou het haar vermoedelijk toch kwalijk nemen dat ze me die ruimte niet gunt. Vooral omdat ik er altijd duidelijk over ben geweest dat ik een open relatie wilde.”

Het werd spannender

“Ik juichte het toe dat zij die vrijheid ook nam en was blij dat zij iets kreeg met Dirk. Ik had het idee dat onze relatie daardoor opbloeide. Het werd spannender en we hadden meer het gevoel dat we echt moesten investeren in ons tweeën door meer tijd en aandacht te nemen voor elkaar. We probeerden altijd om onze buitenechtelijke afspraken af te stemmen op elkaar. Voorheen zat Patricia vaak alleen thuis als ik met Peggy had afgesproken. Dan haalde ze zich van alles in haar hoofd over hoe leuk wij het met elkaar hadden en wat we precies zouden doen. Ik voelde me daar vaak schuldig over als ik wat had afgesproken. Maar toen zij Dirk had en ik zag hoe ze genoot van zijn aandacht voelde dat goed. Ik was blij voor haar.”

Extra dimensie aan onze relatie

“Natuurlijk was ik ook weleens jaloers of onzeker. Vooral toen ik van Patricia hoorde dat Dirk niet langer tevreden was met de beperkte hoeveelheid tijd die zij aan hem kon besteden. Maar wat voor mij overheerste was het gevoel dat we een extra dimensie toevoegden aan onze relatie. We kozen opnieuw voor elkaar. Niet omdat we nou eenmaal getrouwd waren, maar omdat we de band met elkaar belangrijk vonden en niet verstikkend. Dat zou het wel zijn geweest als we elkaar hadden gedwongen om alles bij elkaar te zoeken. Ik vind het dan ook jammer dat het niet lukte met Dirk en Patricia en zou de ruimte die we elkaar hebben gegeven liever niet weer opheffen.”

Lees ook: Is een latrelatie iets voor jou? Dit moet je weten

De therapie

In de loop van mijn jaren als relatie­therapeut zag ik geregeld paren bij wie een van beiden een relatie met een ander had. Meestal gaf dat veel verdriet, vooral bij de partner die de ontrouw ontdekte, maar ook bij de ander die zich vaak schuldig voelde en vaak niet trots was op zichzelf en zeker niet op de pijn die hij veroorzaakte. Nadat de keuze voor de vaste relatie óf de nieuwe liefde was gemaakt, volgde een proces van verwerking en het herstel van vertrouwen. Dat laatste was vaak niet eenvoudig.

Een enkele keer zag ik paren bij wie beiden of een van beiden een open relatie wilde, of paren die niet bereid waren of zich niet in staat voelden om de buitenechtelijke relatie te beëindigen. Ik weet dat er paren zijn die zich gelukkig voelen in een open huwelijk, maar die komen natuurlijk niet bij mij in therapie. Wat ik zie, zijn de relaties die vastlopen rondom dit thema.

Intiem met iemand anders

Het kan zijn dat mensen niet van nature geneigd zijn tot monogamie, zoals Michiel denkt, maar de meesten van ons zijn dit wel door hun opvoeding of door de cultuur waarin wij leven. Het feit dat je partner ook intiem is met iemand anders, is bedreigend voor de meeste mensen. Het roept een sterke verlatingsangst en een gevoel van afwijzing op.

Ik zie dat ook bij Patricia en ik probeer haar te helpen om dit gevoel te uiten naar Michiel en te zeggen wat ze echt zou willen. Ze heeft dat eigenlijk al vaker laten doorschemeren, maar in de therapie zegt ze het voor het eerst luid en duidelijk: “Ik wil dat je stopt met Peggy en ik wil eigenlijk ook dat we elkaar trouw zijn. Als je af en toe iets met iemand hebt, hoef ik dat niet te weten, maar ik wil niet het gevoel hebben dat je er een soort buitenvrouw bij hebt.”

Elkaar te veel beperken

Michiel betoogt uitvoerig waarom hij denkt dat een open relatie wel mogelijk is, maar houdt zich ook aan zijn eerdere verklaring dat hij de relatie met Peggy zal stoppen als Patricia hier echt niet mee kan leven.
Het blijkt uiteindelijk hun relatie niet te redden. Niet omdat Michiel zich niet kan houden aan zijn belofte om de relatie met Peggy te verbreken, maar omdat Patricia niet kan leven met het gevoel dat ze dit besluit heeft afgedwongen en dat Michiel dit eigenlijk niet wil en het haar kwalijk neemt.

Misschien is dat ook zo. Er ontstaat in elk geval een afstand tussen beiden die Michiel wijt aan het feit dat ze elkaar te veel beperken vanuit drang de ander te bezitten. Bij Patricia is de afstandelijkheid een manier om zich te beschermen tegen het gevoel dat Michiel vroeg of laat toch weer een relatie met een ander zal aangaan. Haar vertrouwen in hem en in hun liefde is te zeer beschadigd. Ze besluiten om uit elkaar te gaan.