‘Ik wil niet steeds over mijn ellende moeten praten. Ik wil Clara blijven. Niet ‘de terminale vriendin’’

“Een paar weken geleden had ik een etentje met vriendinnen van de middelbare school. Dat we al zo’n vijftig jaar bevriend zijn, vind ik uniek. We zien elkaar een of twee keer per jaar; toch is dat genoeg om hecht te blijven. De dag dat ik ‘de meiden’ zou zien, kreeg ik ’s ochtends een slechte uitslag van mijn oncoloog. Tegen beter weten in had ik stiekem toch wat hoop gehad en de klap kwam dan ook hard aan. Toen ik later mijn best deed om mijn behuilde gezicht toonbaar te maken, zei mijn vriend: ‘Kun je het ze toch niet beter vertellen? Dit is toch niet houdbaar?’ Maar nee, ik wil niet dat ze weten hoe ziek ik ben, ik wil niet steeds over mijn ellende moeten praten en vooral: ik wil Clara blijven, zolang ik kan. Niet ‘de terminale vriendin’. ’s Avonds lukte het me om mijn masker op te zetten. Niet eerlijk tegenover mijn vriendinnen, niet eerlijk tegenover al die andere mensen om mij heen die de waarheid over mijn ziekte niet kennen. Maar dit is nu eenmaal hoe ik het wil.”

Niet wéér

“Begin vorig jaar kreeg ik last van mijn darmen. Ik kon moeilijk naar het toilet en had soms bloed in mijn ontlasting. Binnen een paar weken zat ik tegenover een dokter die met een ernstig gezicht vertelde dat het er niet goed uitzag. Een darmtumor, uitgezaaid naar de lever en de longen. De tumor kon worden behandeld, maar ik kon nooit meer genezen. Versteend zat ik naast mijn vriend. Die had er vanaf het begin bovenop gezeten, zonder hem had ik een dokters­bezoek vast nog lang uitgesteld. Want zo slecht voelde ik me helemaal niet. Nog altijd vind ik het ongelooflijk dat je zo ziek kunt zijn zonder dat je dat aanvoelt. Die avond hield mijn geliefde mij in zijn armen. Ik kroop bij hem weg en moest verschrikkelijk huilen. De uitslag voelde zo oneerlijk. Wij zijn nog maar vier jaar samen en zo gelukkig. Ik had honderd met hem willen worden. Het is onverteerbaar dat dit er niet in zit. Wat ik ook onverteerbaar vond, was dat mijn leven nu wéér om ziekte zou gaan draaien.”

Pluk de dag

“Ook mijn ex is overleden aan kanker. Hij is twee jaar ziek geweest. Het was een eigenaardige situatie: we stonden op het punt van scheiden toen hij zijn diagnose kreeg. Maar er waren nog zó veel vriendschappelijke gevoelens, dat we besloten de scheiding af te blazen. Het voelde niet goed om hem in de steek te laten op het moment dat hij mij het hardst nodig had. Daar heb ik geen spijt van, maar zwaar was het wel. Vooral omdat zijn ziekte zo’n grote plek in ons leven kreeg. Het ging nergens anders meer over. Wel tussen ons, wij zijn altijd optimistische mensen geweest die leefden met het motto ‘pluk de dag’. Maar in contact met anderen beheerste zijn ziekte alles. Zijn familie was vreselijk bezorgd, aan hen hadden we onze handen vol. Ze wilden alles volgen, hingen voortdurend aan de telefoon. Ook vrienden toonden zich betrokken, buren spraken mij bezorgd aan op straat en zelfs op mijn werk was ik niet meer gewoon ‘die ene collega’, maar ‘de vrouw met die doodzieke man.’”

Even vergeten

“En dan waren er natuurlijk nog de vele ziekenhuisbezoeken. Er was geen dag dat we zijn ziekte even konden vergeten. Natuurlijk was het lief bedoeld en probeerde ik dankbaar te zijn voor alle aandacht. Maar eigenlijk vond ik het helemaal niet prettig. Ook omdat wordt verwacht dat je voldoet aan een bepaald beeld. Als ik eens een keer hard lachte, werd er gek gekeken. Alsof dat niet meer mocht. Ik vond het beklemmend. Net zoals ik het als moeilijk heb ervaren hoe mensen reageerden toen ik zeven maanden na de dood van mijn echtgenoot een nieuwe partner vond. Wat wisten zij nou van mijn huwelijk en van mijn rouw om de man die ik miste, niet als partner maar als vriend?”

Gewoon Clara

“Toen ik hoorde dat ik ziek was, wist ik meteen: dit wil ik alleen met mijn vriend en mijn kind dragen. Met hen wil ik mijn verdriet en zorgen delen. Maar daar houd ik het bij. Ik wil niet uitentreuren moeten uitleggen wat ik heb, welke behandelingen ik moet ondergaan en wat de verdrietige prognose is. Geen goedbedoelde kaartjes of berichtjes krijgen, geen bloemen die me er continu aan herinneren hoe ziek ik ben. Ik wil ook geen energie steken in het troosten van anderen. Ik wil zo lang als het kan gewoon mijn eigen leven leiden. Tot de dag dat ik er niet meer omheen kan. En die dag zal helaas snel genoeg komen. Maar nu ik nog redelijk goed ben, mijn haar nog heb ondanks uitputtende behandelingen, ben ik gewoon Clara. Die een tijdje niet werkt omdat ze zichzelf na jarenlang buffelen een sabbatical gunt en die daarom mooie reizen maakt met haar partner. Zodat mensen aan mijn lippen hangen om te horen wat ik heb gezien en meegemaakt in plaats van dat ze mee­levend knikken en tranen in hun ogen krijgen ‘omdat het misschien wel voor het laatst was.’”

Opgeladen

“Die avond met mijn vriendinnen heb ik zo veel gelachen. Met hen is het alsof er geen vijftig jaar voorbij zijn gegaan en we nog steeds ketende pubers zijn. Ik heb zó genoten. Hoewel ik fysiek totaal op was de volgende dag, voelde ik me psychisch zo opgeladen. Misschien nemen ze het me later kwalijk dat ik ze niet in vertrouwen heb genomen. Misschien voelen ze zich buitengesloten of belogen. Dat zou ik heel naar vinden. Ik hoop maar dat ik nog de gelegenheid zal krijgen het ze uit te leggen. Dat het niet aan hen ligt, alleen aan mij. Dit is nou eenmaal hoe ik het wil.”

Ook anoniem een geheim delen? Er wordt integer en vertrouwelijk met je bericht omgegaan. Mail naar Lydia van der Weide: redactie@margriet.nl.