Frank Boeijen: ‘Liefde is een prachtig onderwerp om over te schrijven’

“De kleding, dat is toch het eerste waar ik aan denk bij de jaren tachtig. We ­hadden donkere pakken aan, met witte overhemden. En van die brede schouders en bretels. We besteedden er veel aandacht aan, ook aan ons haar. Het zag er een beetje quasinonchalant uit, maar daar ging heel wat haarstyling aan vooraf.”

Het brein van Frank Boeijen

We zitten in een restaurant in Nijmegen, dat vroeger een kerk was. “Op de plek waar we nu zitten, stond vroeger het kerkkoor,” gaat Frank verder. Hij schakelt moeiteloos over van zijn jarentachtigavonturen, naar nog vroeger terug en het nu. Want verhalen moeten worden verteld, dat is ook wat hij doet in zijn liedjes. “Ik weet nog dat we als jonge jongens uitgingen in de stad en we een zwerver op straat zagen liggen. Die brachten we naar deze kerk. Stonden we daar met die man tussen ons in, te wachten tot de pastoor wakker zou worden en ons binnen zou laten.” Hij wijst op twee mensen die verderop aan een tafeltje zitten. “Die zitten hier al de hele tijd tegenover elkaar, maar zeggen niks. Ik denk dan meteen aan een ­nummer van Elvis Costello, Almost blue waarin hij zingt: I’ve seen such an unhappy couple. Dat zet mijn brein ‘aan’ en dan hop ik van de ene associatie naar de andere. Waarom zitten ze daar? Wat doen ze? Zijn ze een stel?” (lachend) “Welkom in de wondere wereld van mijn brein.”

Is dat ook hoe je liedjes schrijft?

“Ja. Mijn hoofd zit vol met flarden verhalen. Dingen die ik heb gezien, gelezen, gehoord. Verhalen van vroeger en van nu. Vaak komen meerdere verhalen terug in een liedje. Alles kan een ­nummer worden. Op mijn nieuwe album staat het nummer Een subliem gebaar van liefde. Die zin heb ik uit een kerkboek. Ik was op een traditionele ­katholieke begrafenis en las het boekje dat in de kerkbank lag. Normaal lees ik dat nooit, maar nu zat ik in de kerk, bladerde erdoorheen en las: in een subliem gebaar van liefde gaf Jezus Christus zijn leven om ons van onze zonden te bevrijden. Dat vond ik zo mooi, een subliem gebaar van liefde. Daar kan ik dan een hele dag over nadenken en op gaan voortborduren.”

Op je nieuwe album staan veel nummers over de liefde. Heeft dat ook met die zin uit het kerkboek te maken?

“Los van die zin is liefde een prachtig onderwerp om over te schrijven. Dat kan de romantische liefde zijn, maar ook liefde voor je familie en vrienden. Vriendschap zie ik ook als een vorm van liefde. Mijn band waarmee ik nu in het theater speel, de mannen met wie ik in de Frank Boeijen Groep speelde: het zijn allemaal heel dierbare vrienden van wie ik veel houd.”

Ben je gelukkig in de romantische ­liefde?

“Ja, maar ik praat er nooit zo veel over. Hoe meer je je privéleven etaleert, hoe kwetsbaarder je wordt.”

Je bent dertig jaar samen met je vrouw, dat zegt misschien wel genoeg.

“Jazeker. We weten, zeg maar, genoeg over houden van.”

Kun je uitleggen wat je dan precies weet?

“Liefde is eigenlijk heel abstract. Weet jij wat dat precies is, de liefde? Dat valt moeilijk uit te leggen.” (lacht) “Je kunt er beter een liedje over schrijven. Maar zonder gekheid, er is een enorm vertrouwen tussen ons. Dat we bij elkaar kunnen zijn wie we zijn, dat we elkaar durven en kunnen vrijlaten, dat we weten dat de ander bij je is, ook al ben je niet samen. Op mijn nieuwe album staat het nummer Als geen ander, dat gaat over het bijzondere gevoel dat iemand je echt kent. Zo simpel is liefde misschien wel: elkaar door en door kennen. Dat je niet alleen de ander goed ziet, maar ook naar jezelf laat kijken.”

Je wordt dit jaar 65. Sta je daar uitgebreid bij stil?

“Ik ben niet zo bezig met mijn leeftijd. Mijn vijftigste verjaardag vierde ik zelfs een jaar te laat. Het was een geweldig feest, maar toen ik niet lang erna goed de jaartallen onder elkaar zette, ontdekte ik dat ik allang vijftig was. Wat betreft mijn 65ste verjaardag, en dat is pas aan het einde van het jaar, daar sta ik misschien meer mentaal bij stil. Het voelt als een ander hoofdstuk van mijn leven. Er is een soort berusting, het ‘moeten’ is eraf. Dat hongerige dat ik als jonge zanger had, het me willen bewijzen, het willen laten zien wat ik kan, dat valt weg. Ik kan nu doen wat ik wil.

Je kunt weer lekker muziek uitpluizen zoals je dat als kind deed?

“Die onbevangenheid die ik als kind had, is nu weer een beetje terug. Het leukste is om gewoon een beetje te klooien met muziek. En dat daar dan iets uit ontstaat. Aan het begin van mijn carrière heb ik keihard gewerkt. De Frank Boeijen Groep heeft tien jaar ­bestaan, we hebben tien albums ­gemaakt. Een beetje klooien in de luwte is er dan niet meer bij. Weet je trouwens dat toen in de jaren tachtig al die Nederlandse bands opkwamen, Doe Maar, Het Goede Doel, De Dijk, we onderling helemaal geen contact hadden? Er werd gedacht dat wij een soort scene waren, maar dat was niet zo. We leefden een ­beetje langs elkaar heen. We kwamen ­elkaar natuurlijk wel tegen, backstage bij een festival en dan was dat leuk en gezellig, maar meer niet. Nu zie je veel meer een soort cross-over van bands. Die gaan samen een album opnemen of touren, of iets in het theater doen.”

Wat jullie gemeen hadden was dat jullie lieten zien dat Nederlandstalige muziek ook heel goed geëngageerd of gelaagd kan zijn.

“Toen wij net met de Frank Boeijen Groep begonnen, werd alle Nederlandstalige muziek op een hoop gegooid. Dan stonden we in programma’s naast de Havenzangers en Deurzakkers. Niks ten nadele daarvan, maar dat was zó anders dan wat wij deden. Ik werd geïnspireerd door artiesten als Joe Jackson en Elvis Costello, de newwavemuziek, zeg maar. En later kwamen de zogeheten new ­romantics, Duran Duran, Spandau ­Ballet, een beetje androgyne artiesten. Ik vond dat geweldig, die kleding, hun haar, en ze maakten een soort poëtische popmuziek. Dat wilde ik ook, maar dan wel in het Nederlands.”

Omdat je je daarin beter kunt uitdrukken?

“Woorden hebben een emotionele waarde. Als ik in het Engels zing: she is not yours, heeft dat voor mij een andere ­lading dan: zij is niet van jou. In het ­Nederlands roept het meteen associaties op, zo’n nummer gaat veel meer leven. Ik heb ook wel Engelstalige nummers ­geschreven, maar als ik het aan mijn toenmalige Engelse vriendin liet horen zei ze: ‘Wat ben je aan het doen?’ De tekst was goed, maar het gevoel was er niet. Toen ik het album van Herman van Veen, Live in Carré, voor het eerst hoorde, was dat een eyeopener: je kunt zingen over dat wat je voelt. En dat ging in het begin niet zonder slag of stoot. We traden op in cafés waar Pink Floyd en David Bowie werden gedraaid en dan stonden wij daar in het Nederlands te zingen. Mensen draaiden zich om of erger: liepen weg. Die eerste jaren waren een harde leerschool. Maar ze hebben me gemaakt tot de muzikant die ik ­vandaag nog steeds ben. Ik leerde om op mezelf te vertrouwen en mijn eigen koers te varen. Dat doe ik nog steeds.”

Is er een nummer uit die jaren tachtig waar je trots op bent?

“De verzoening en Zwart wit vind ik mooie nummers. Kronenburg park ook, omdat het zo bombastisch is, met een achtergrondkoor en elektrische ­muziekinvloeden. Het zijn allemaal nummers die ik nog speel.”

In 1983 schreef je Zwart wit, naar aanleiding van de moord op Kerwin Duinmeijer. Hij werd gezien als het eerste dodelijke slachtoffer van hedendaags racisme in Nederland. Je had het lied ook nu kunnen schrijven.

“Helaas is het nog steeds een actueel thema. Na bijna veertig jaar is het ­beangstigend om te bedenken dat het er niet beter op is geworden in Nederland, én de wereld. Ik had toen heel erg het gevoel dat ik dat nummer moest schrijven, omdat het zo’n heftige gebeurtenis was. Misschien dat ik het om die reden nog steeds zing. Dat ik het gevoel heb dat ik het móét zingen.”

Heeft die periode van de Frank Boeijen Groep je gevormd?

Op een bepaalde manier wel. Mijn liedjes staan voor een bepaalde periode in mijn leven, elk nummer heeft me verder gebracht als muzikant, als mens, dus ook de nummers uit de jaren tachtig. Het was ook een heel leuke tijd. We waren jong, fanatiek en wilden alleen maar muziek maken. De relaties van alle bandleden gingen naar de knoppen, maar onze droom kwam uit. We waren ook heel gedreven en hebben veel ­gedaan en veel geleerd. We zijn eigenlijk met elkaar volwassen geworden. Ik was 23 toen we begonnen en 33 toen ik ­alleen verderging. Die tien jaar voelt nog steeds als een heel leven.”

Heb je er wakker van gelegen om te stoppen met de Frank Boeijen Groep?

“Heel erg. Weken heb ik er niet van kunnen slapen. Ik wilde mijn vrijheid terug en zelf bedenken met wie ik ging spelen. Maar het was een heel moeilijke keuze. Het waren, en zijn gelukkig nog steeds, mijn vrienden. We hadden veel met elkaar meegemaakt, in die tijd hadden we ook alleen maar elkaar. Los van de vrijheid die ik wilde, waren we ook moe. Toen iedereen allerlei muziekprojecten ernaast ging doen, wist ik dat het oké was om te stoppen. Het voelde als een bevrijding, terwijl we het ook zo ontzettend leuk met elkaar hadden. We zien elkaar nog steeds. Nee, dan gaan we niet samen spelen. Het is gewoon leuk om elkaar te zien. Die tien jaar samen heeft voor een behoorlijk sterke band gezorgd.”

Theatertournee