PREMIUM
Frank (78): ‘Toen Joke stierf was ik intens verdrietig, maar ook opgelucht: de euthanasie was gelukt’
Het is de Week van de Euthanasie. Die wordt elk jaar georganiseerd door de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE). Deze week is bedoeld om mensen aan het denken te zetten over de dood. Wat wil je en wat is er mogelijk? Ruim twee jaar geleden overleed Joke, de partner van Frank Luiten (78). Ze koos voor euthanasie en Frank heeft haar begeleid in dit proces.
“Mijn Joke was goedlachs, wijs en had veel humor, we hebben 24 fantastische jaren samen gehad. Haar dementie openbaarde zich in maart 2018. Ik merkte het omdat ze me huilend vroeg wat voor haar uit te rekenen, maar achteraf waren er wel meer tekenen die erop duidden dat ze niet alles meer begreep. Na uitgebreide onderzoeken in het ziekenhuis was de diagnose onafwendbaar: Joke had de ziekte van Alzheimer. Op dat moment ging het nog best goed met haar, maar een ding wisten we zeker: alzheimer wordt alleen maar erger.”
“In het najaar van 2018 zijn we samen begonnen met haar wilsverklaringen, om de authenticiteit van haar euthanasieverzoek te onderbouwen maakten we video-opnamen. De huisarts kwam elke maand langs om haar verzoek te bespreken en legde die gesprekken vast. Daarnaast hebben twee SCEN-artsen toestemming gegeven. Alzheimer kun je vertragen door te blijven bewegen, dus liepen we elke dag ons vaste rondje. Die wandeling werd qualitytime, buiten liepen we heerlijk te praten.”
Verdrietig
“In twee jaar tijd ging Joke hard achteruit. Ze herkende mij of haar dochter Lisette niet altijd meer. Als ze ’s nachts naar buiten wilde, zat ik te posten voor de deur. Op haar heldere momenten vertelde ik wat er was voorgevallen. Nooit kon ze het zich herinneren en altijd maakte het haar verdrietig. Zo wilde ze niet leven, daar was ze heel duidelijk over. Joke wilde pertinent niet naar een verpleeghuis, thuis ging het niet langer. Op ons verzoek hebben we met de huisarts de datum voor euthanasie geprikt. Het afscheid van vrienden en familie was beladen en emotioneel. Goede momenten en totale vervreemding wisselden elkaar af. Die dagen bleef mijn jongste zus permanent bij ons. Zonder haar had ik het niet gered en Joke vertrouwde haar volledig.”
“’s Avonds ging ik vaak tegenover Joke zitten, terwijl ik haar recht in haar ogen aankeek, vertelde ik over de mooie reizen die we hadden gemaakt. De laatste ochtend vertelde ik haar over de plek op de natuurbegraafplaats die ik had uitgekozen, daarop braken we allebei en hebben een uur gehuild. Toen ze stierf was ik intens verdrietig, maar ook opgelucht: de euthanasie was gelukt. Ik mis haar elke dag, maar ben ook blij dat wij alles op tijd hadden besproken en geregeld. Zo is verder lijden ons bespaard gebleven.”
