Annelyns vader zat in de gevangenis: ‘Onze band is nóg sterker geworden’

Twee invallen

Annelyn was vijftien toen ze voor het eerst merkte dat er iets met haar vader aan de hand was. De Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (FIOD) viel het huis binnen waar ze met haar ouders woonde. “Ik kwam aanfietsen en zag overal mensen van de FIOD staan. In de tuin, in de auto, in huis, in de garage: overal deden ze onderzoek. Dan zakt de grond onder je voeten vandaan.” Annelyn wist meteen dat er iets niet klopte, want een inval doen ze niet zomaar. “We leefden wat uitbundiger en luxer dan een gemiddelde burger, dus ik vermoedde dat het daar misschien mee te maken had. Ik wist in elk geval dat ze niet voor mijn moeder kwamen.” Uiteindelijk namen ze haar vader niet mee. Een halfjaar later, tijdens een tweede inval, deden ze dat wél. Na een kleine week mocht hij het politiebureau weer verlaten in afwachting tot de rechtszaak.

Jarenlange rechtszaak

Na de tweede inval volgde een jarenlange rechtszaak. Annelyns vader, een ondernemer, was betrokken bij verschillende financiële delicten, waaronder witwassen, fraude, belastingontduiking en valsheid in geschriften. “Als kind had ik natuurlijk veel vragen: wat is er gebeurd en waarom? Gelukkig was mijn vader daar later heel open over. Omdat ik nieuwsgierig was, heb ik verschillende stukken uit de rechtszaak gelezen. Dat heeft mij geholpen te begrijpen waarom dingen op een bepaalde manier zijn gegaan. Het eerste wat ik dacht toen hij werd gearresteerd, was: ‘Blijf van mijn vader af.’ Maar na het lezen van die stukken snapte ik natuurlijk wel dat hij fout zat.” Omdat het om een grote en complexe zaak ging, duurde het negen jaar voordat Annelyns vader in de gevangenis terechtkwam. En dat wachten was enorm frustrerend. “Je bent continu bang voor wat komen gaat. Is hij er wel bij op mijn achttiende verjaardag, als ik mijn rijbewijs haal of als ik ooit ga trouwen?”

Zoveel mogelijk op bezoek

20 maart 2019: de dag waarop Annelyn afscheid moest nemen van haar vader. “Dat is een heel gek en ongemakkelijk moment, want dat wil je natuurlijk niet. Je weet dat wanneer hij die gevangenisdeur doorgaat, hij voorlopig niet meer naar buiten komt.” Annelyn zoekt haar vader zoveel mogelijk op, tot corona roet in het eten gooit. “Ik probeerde elke week naar de gevangenis te gaan. Daar keek ik enorm naar uit, want dan konden we een uur lang praten. Maar door corona mocht hij een tijd helemaal geen bezoek ontvangen, alleen telefonisch of via Skype. Er waren daardoor mensen die hun man, broer of vader een halfjaar niet konden zien. Heel verdrietig.” Terwijl haar vader zijn straf uitzat, ging Annelyn ‘gewoon’ door met haar leven. “Het was een kwestie van overleven. Ik wilde niet opgeven, omdat mijn vader in de gevangenis zat. Dat wilde hij ook niet. Op een gegeven moment was de situatie, hoe vreemd dat misschien ook klinkt, bijna normaal geworden. Op feestjes met vriendinnen en op vakantie stuurde ik foto’s naar mijn vader. Dat hij kon zien dat het goed met mij ging, gaf hem rust.”

Geen schaamte

‘Hallo, mijn vader zit in de gevangenis’. Nee, dat is niet het eerste wat je vertelt als je iemand leert kennen. Annelyn praatte er dan ook weinig over. “Mijn vriendinnen vroegen er weleens naar, maar ik begon er nooit uit mezelf over. Dat komt door mijn karakter: ik doe het liefst alles in mijn eentje en vind het moeilijk om hulp te vragen. Het was makkelijker om die wond niet steeds open te trekken. Dat was te pijnlijk.” Toch schaamde Annelyn zich niet - iets wat veel lotgenoten wel doen. “Er heerst een enorm taboe. Sommige mensen gaan anders naar je kijken. Alsof je niets meer kunt bereiken, omdat je vader in de gevangenis zit. Maar als je zo denkt, wil ik helemaal niet met je omgaan. Take it or leave it, dacht ik dan.” Dat haar vader strafbare feiten heeft gepleegd, betekent niet dat ze minder om hem geeft. “Dat staat voor mij los van elkaar. Het blijft mijn vader. Hij heeft mij nooit iets aangedaan en is altijd goed voor me geweest. Onze band is door zijn tijd in de gevangenis nóg sterker geworden.”

Lotgenoten helpen

Elf maanden geleden was het zover: Annelyns vader kwam vrij. Een bijzonder moment. “Ik rende meteen naar hem toe voor een knuffel. Eenmaal thuis hebben we samen koffiegedronken en uitgebreid gegeten. Het waren de simpele dingen die ik het meest gemist had. Wat ik ook fijn vond, was dat ik eindelijk weer kon douchen zonder mijn telefoon mee te nemen. Hij belde vanuit de gevangenis nooit op vaste tijden, dus ik zat altijd aan mijn telefoon geplakt. Nu kan ik zijn telefoontje gewoon wegdrukken en later terugbellen. Dat is echt een luxe.” Om andere mensen met een familielid in detentie te helpen, heeft Annelyn het platform Not my crime opgericht. Daarop deelt ze informatie over praktische zaken: van een gevangenisbezoek tot contact met schuldeisers. “Dat heb ik zelf gemist. Ik had van tevoren geen idee wat ik moest verwachten, dus ik heb alles zelf uitgevogeld. Als ik ook maar één iemand kan redden van die stress en hoofdpijn, dan doe ik dat graag. Op mijn platform wil ik laten zien dat je alles kan, ook als een van je familieleden in gevangenis zit. Het leven is te mooi om daardoor niets van je eigen leven te maken.”

Het gaat inmiddels goed met Annelyns vader, die momenteel bij haar en haar vriend woont. “Dat hebben we jaren geleden zo afgesproken. Ik ben heel dankbaar dat wij hem zo konden opvangen. Hoe ik naar de toekomst kijk? Ik heb er zin in. Er komen een hoop mooie dingen aan.”