‘Zouden al die boze mensen beseffen dat ze hun woede ook kunnen omzetten in medeleven?’

Dit is het land waar grote mensen wonen.

Zo begint mijn lievelingsgedicht. Het is geschreven door Annie M.G. Schmidt, die ik bewonder en vaak voorlas aan mijn dochters. Hoewel ik wel steevast de rol van Jip en Janneke in haar verhalen verwisselde. Janneke is een truttig meisje. Dat voorbeeld wil je aan dochters niet meegeven. Zij kregen als rolmodel de stoere Jip en dat betaalt zich tot op heden enorm uit.

Net zo kwetsbaar

De titel van mijn lievelingsgedicht is: Aan een klein meisje. Nee, dat ben ik niet meer. Ik ben door de jaren heen gehard door alles wat is gebeurd. Niet van suiker. Ik kan wat hebben. Maar de afgelopen tijd, terwijl die dichtregel door mijn hoofd zingt, weet ik dat dat maar deels waar is. Ik ben vanbinnen nog net zo kwetsbaar als ooit. Als eens. Toen er in mijn wereld nog feeën woonden en eenhoorns. En soms een bietenbauw.

Als ik om me heen kijk, zie ik meer mensen die zich hebben gehuld in lagen van bescherming. Uien zijn we geworden; onze kern veilig verpakt in schilletjes van onverschilligheid, woede en afweer. Je moet flink pellen om bij de angst te komen. Bij de weerloosheid, de kwetsbare ziel, dat zachte hart.

Boze mannen en boze vrouwen

En boze stukken staan in boze kranten
en dat doen boze mannen voor hun brood.

Dat schrijft Annie. En dat denk ik bijna elke ochtend, als ik door de krant blader. Of als ik op nu.nl kijk. Of ’s avonds een programma zie waarin mensen hun mening geven over andere mensen. Soms zijn die mensen in het nieuws terechtgekomen door iemand in hun omgeving. Dat is al ellendig genoeg. Maar dan gaan er boze mannen en boze vrouwen vertellen dat ze denken dat er toch een beetje van die schuld te wijten valt aan mensen eromheen. Die waren vast op de hoogte. Medeschuldig, zeggen ze. Ze rukken aan de schillen van de ui. Ze gebruiken scherpe woorden om meer houvast te krijgen en hakken alle schillen weg. Annie schreef al:

En alle dingen hebben hier twee kanten
en alle teddyberen zijn hier dood.

Woede en boosheid

Als ik commentaren lees onder nieuwsberichten, op Twitter en andere social media, dan word ik er intens verdrietig van. Al die woede. Al die boosheid. Zouden al die boze mensen beseffen dat ze een keus hebben? Dat ze ook een enorme stap naar achteren kunnen doen? Dat ze hun woede kunnen omzetten in verwondering? In medeleven zelfs? En dat ik ze dan veel aardiger zou vinden? Veel prettiger om mee te leven? Veel liever?

Tot het zover is, houd ik me vast aan de laatste twee regels van het gedicht:
Dit is het land waar grote mensen wonen...
Wees maar niet bang. Je hoeft er nog niet in.

Over columnist Marjan van den Berg

Marjan van den Berg studeerde MO-Nederlands aan de VU te Amsterdam, stond jarenlang voor vmbo-klassen als juf Nederlands, schrijft columns en verhalen en runt haar eigen bedrijf Iskander Uitgevers. Ze is dol op haar dochters Merel, Amber en Kirsten, haar vier kleinkinderen, haar labrador en haar Jan! Lees hier alle columns van Marjan. Wil je Marjan volgen? Dat kan niet alleen op margriet.nl/marjan, maar ook via haar eigen website marjanvandenberg.nl en op Facebook.