Word jij dé nieuwe thrillerauteur van Nederland?

Kies je wenslezer

Een thriller schrijf je nooit voor jezelf. Een thriller schrijf je ook nooit voor alle mensen die in Nederland wonen. Voordat je begint met schrijven, ­bedenk je wie je thriller gaat lezen. Een voorbeeld. Mijn tweede thriller heet High class date. Nog voordat ik was begonnen met schrijven, wist ik wie mijn wenslezer was: welgestelde, alleenstaande mannen en vrouwen tussen de 30 en 55 jaar die niet op Tinder zitten en op zoek zijn naar een partner met een hogere levensstandaard en een hoger denkniveau. Bedenk dus van tevoren wie je thriller gaat lezen en denk tijdens het schrijven telkens aan je wenslezer.

Bedenk je personages

Bedenk ongeveer acht personages die niet te veel op elkaar lijken. Je personages moeten verschillen qua uiterlijk en karakter. Maak van minimaal drie personages potentiële daders die de lezer op een vals spoor zetten en dus afleiden van de echte dader. Met personages in een boek werkt het net als met echte ontmoetingen, dus dat betekent dat de lezer je personages niet meteen vanaf het begin goed hoeft te kennen. Schrijf daarom nooit uitgebreide achtergrondverhalen over je personages, maar zorg dat de lezer hen leert kennen door hoe ze praten of handelen.

Ontwerp een verhaallijn

Bedenk een verhaallijn, dus een reeks van spannende gebeurtennissen. Weet je zelf niets te verzinnen? Je kunt ook een krantenartikel over een misdrijf gebruiken als een basis voor je thriller. Blader door een aantal kranten of zoek online naar een pakkend misdrijfverhaal en bedenk op basis daarvan een spannende verhaallijn voor je thriller.

Maak een goed begin

Een goede opening van je thriller is uitermate belangrijk, want je krijgt maar één kans om een eerste indruk te maken. Als de lezer in een boekenwinkel jouw boek opent, moet hij er na het lezen van de eerste alinea van overtuigd zijn dat het boek zijn of haar tijd waard is. Eigenlijk moet zelfs de openingszin al pakken. Wat is de beste manier om je thriller te beginnen? In elk geval nooit een achtergrondverhaal over een van de personages, zijn afkomst, uiterlijk, beroep, gezinssituatie enzovoort. Je thriller begint met een actie of een dialoog waarmee een conflict naar voren komt. Je opening moet de lezer meteen boeien. Als de lezer denkt: ik ben ontzettend benieuwd naar hoe de hoofdpersonage dit conflict gaat oplossen/ik ben benieuwd hoe de hoofdpersonage uit deze moeilijke ­situatie komt heb je de aandacht van de lezer te pakken en weet je zeker hij je boek gaat kopen.

Denk na over tijden

Schrijf je verhaal in de tegenwoordige tijd. De lezer beleeft je verhaal dan veel intensiever. Het heeft ook voordelen als je flashbacks (=terugblikken in het verleden) aan je verhaal toevoegt, je gebruikt daarin dan verleden tijd.

De kalendertijd is de tijd waarin je verhaal zich afspeelt. Als je verhaal niet in het nu plaatsvindt, maar bijvoorbeeld tijdens de Tweede Wereldoorlog, verdiep je jezelf in die tijd. Hoe meer juiste details over die tijd in je boek voorkomen, hoe geloofwaardiger je verhaal is.

De vertelde tijd is de tijd die je ­beschrijft in je verhaal. Die tijd kan ­variëren, het kan één uur zijn, maar ook één eeuw. Probeer niet de beschrijving van bijvoorbeeld drie eeuwen van de Russische tsaardynastie in een kort verhaal te proppen. Zorg er wel voor dat de lezer weet wat de vertelde tijd is. Gaat je hoofdpersonage bijvoorbeeld met de ­Transsiberië Express van Moskou via Siberië naar Vladivostok? Maak het voor de lezer dan duidelijk dat de reis zeven dagen duurt.

Voordat je gaat beginnen met je thriller, maak je voor jezelf een notitie in welke maand het verhaal begint en in welke maand het eindigt. Als je verhaal in december begint, dan weet je dat je personages winterjassen en mutsen dragen of dat ze ’s ochtends misschien sneeuw van de oprit moeten verwijderen. Houd tijdens het schrijven bij in welke maand iets ­gebeurt. Een lezer voelt het snel als kleine details niet kloppen.

Bedenk spannende dialogen

Een thriller bestaat voor het grootste gedeelte uit dialogen. Dialogen hebben twee functies: of ze brengen een verhaal naar voren of ze onthullen iets over een van de personages. ­Dialogen die geen van beide functies vervullen, neem je niet op in je thriller. Dialogen moeten spannend zijn. Gesprekken zoals: ‘Hi, hoe gaat het met je?’ ‘Goed. Met jou?’ neem je niet op in je thriller. Wil je weten of je dialoog spannend is? Lees hem dan hardop voor aan jezelf of voor iemand anders.

Wees alert met het gebruiken van het woord ‘zeggen’. Zet niet achter elke zin ‘zei hij’ of ‘zei zij’. Probeer ook niet het woord zeggen te vervangen door allerlei synoniemen, zoals ­aankondigen, beweren, inbrengen, meedelen, opmerken, opzeggen, ­uitbrengen, uitdrukken, uiten, ­verklaren, verkondigen, vermelden, vertellen enzovoort. Dat maakt het voor de lezer onmogelijk om de dialoog te volgen. Probeer je dialoog zó op te schrijven, dat het voor de lezer duidelijk is wie de zin zegt, zonder dat er een naam van de spreker ­erachter staat.

Een dialoog moet vlot lopen, zoals in het echte leven. Zet geen lange ­beschrijvingen of monologen in je dialogen, want zo praten de mensen in het echte leven ook niet.

Laat nooit je personages in een dialoog bespreken wat de plannen voor in de toekomst zijn, zodat je in je volgende hoofdstuk kunt laten zien hoe ze de plannen uitvoeren. Dat is dodelijk voor de spanning in je verhaal. Dialogen als voorbesprekingen moet je weglaten en alleen de actie zelf in je thriller beschrijven.Let ook op de interpunctie in je ­verhaal. Geen enkele uitgever zit te wachten om tweehonderd bladzijdes te laten controleren door hun eind­redacteur op punten, komma’s en aanhalingstekens.

Bedenk een cliffhanger

Het woord cliffhanger betekent, als je het letterlijk vertaalt vanuit het ­Engels, iets wat over een rotswand bungelt en dreigt naar beneden te vallen. In boeken: de lezer denkt dat hij bijna weet wie de dader is. Met een cliffhanger wordt de spanning vergroot en wordt de lezer nieuwsgierig gemaakt naar het vervolg. Eindig daarom elk hoofdstuk met een cliffhanger, zodat de lezer denkt: eigenlijk wil ik gaan slapen, maar dit boek is zó spannend, dat ik nog even verder ga lezen. Wellicht lukt het niet om elk hoofdstuk met een cliffhanger te eindigen, maar het is wel het proberen waard.

Bepaal je wauw-moment

De ontknoping van je thriller, wanneer de misdaad wordt opgelost, moet een wauw-moment zijn voor de lezer. Op het moment dat de lezer ontdekt wie de dader is, moet hij denken: dit had ik totáál niet verwacht. Hoe kan het dat ik de aanwijzingen over het hoofd heb gezien? De ontknoping zit uiteraard niet in het midden van je thriller, maar helemaal aan het einde. Het wauw-moment bedenk je bij stap 3 en tijdens het schrijven werk je ernaartoe.

Kies drie meelezers

Ben je klaar met je verhaal? Vraag aan minimaal drie mensen om je verhaal te lezen en van feedback te voorzien. Vraag ze om te letten op de spanningsopbouw van het verhaal en de geloofwaardigheid van de personages. Vraag niet om op punten en komma’s te letten, want daar heb je de spellings­check voor. Er zijn twee ­criteria voor meelezers: ze durven eerlijk tegen je te zijn en ze hebben je volledige vertrouwen dat ze er niet vandoor gaan met je verhaal. Hoe meer feedback je krijgt van je mee­lezers, hoe beter. Verwerk de feedback en lees je verhaal opnieuw. De kans is groot dat je thriller nu helemaal klaar is.

De beginzinnen

• Het is drieënveertig dagen geleden dat mijn wereld zwart-wit is geworden en ik voel niks meer, ook geen pijn, angst of wrok.
• Volledig uitgeput zakt ze ­achterover op haar bed en ze laat haar zwartleren pumps en haar revolver op de grond vallen.
• Hij rijdt drie keer verkeerd voordat hij de juiste grindweg vindt naar het afgelegen vakantiehuis.
• Als ik op een vroege zondagochtend het lege clubhuis binnenwandel, zie ik tot mijn grote schrik een in een geruite golfbroek geklede man bewusteloos in een hoek liggen.

Over Vera

Vera Stupenea is schrijfster, ­columniste en influencer. Ze werd geboren in Siberië, Rusland en verhuisde in 1997 naar Nederland. Van haar verschenen eerder ruim zestig educatieve boeken en ook drie thrillers: Moord om de hoek, High class date, en Bullseye. Toen Vera vorig jaar las dat er nu, in de tijden van een pandemie, ruim één miljoen Nederlanders van schrijven hun hobby hebben gemaakt, besloot ze haar Handleiding tot een succesvolle thriller in 9 stappen te maken. Daarin leert ze je alles over het bedenken, schrijven, publiceren en promoten van je thriller. Elke stap uit de handleiding bevat theorie, uit­gelegd in de vorm van videolessen en gevolgd door een aantal praktische opdrachten.
Meer weten? Kijk op verastupenea.nl.