Waarom gapen niet altijd betekent dat je moe bent

En waarom werkt gapen zo ontzettend aanstekelijk?

Gapen betekent niet altijd dat je moe bent

Heb je als een roosje geslapen, maar ben je rond de middag toch een paar keer aan het gapen? Dat kan. Aan Metro legt neurowetenschapper en slaapexpert Els van der Helm namelijk uit dat er niet één duidelijke reden is waarom we gapen. Dat we geeuwen aan slaperigheid linken, komt doordat we vaak gapen voordat we naar bed gaan of als we net op staan. Toch wordt er aangenomen dat gapen niet betekent dat je moe bent of je verveelt. Het zou een door de hersenen veroorzaakte reflex zijn die je alerter of wakkerder maakt. Door te gapen verhoogt je hartslag namelijk. Daarom kun je bij inspanning ook juist gaan gapen.

Volgens cognitief bioloog Jorg Massen zouden we vooral gapen tijdens overgangsfases, zoals van rust naar inspanning. Aan de Volkskrant legt Massen uit dat het er op lijkt dat gapen je hersenen in zulke situaties helpt om zo goed mogelijk te functioneren.

Koelen je hersenen af door geeuwen?

Een andere theorie is dat gapen zou helpen om je hersenen af te koelen. Amerikaanse onderzoekers zagen bij metingen met warmtecamera’s dat de hersenen tijdens een gaap maximaal ongeveer een halve graad afkoelde. Dat zou wederom helpen om je alerter te maken. Massen vindt het daarom eerder positief dan negatief als zijn omgeving tijdens een presentatie begint te gapen, omdat ze op deze manier hun aandacht erbij proberen te houden. Volgens slaapexpert Van der Helm zou het fysiologisch gezien inderdaad kunnen dat je hersenen door te gapen enigszins afkoelen, maar is het bewijs dat dit dé oorzaak zou zijn dat je gaapt niet overtuigend.

Gapen bij honger

Veel mensen gapen ook wanneer ze honger hebben. Daarover bestaan ook verschillende theorieën. Dit zou mogelijk een heel oud communicatiemiddel zijn, om aan te geven dat je op jacht wilde naar eten. Andere jagers die ook honger hadden, konden teruggapen naar de persoon die begon met gapen, om zo terug te communiceren dat zij mee op jacht wilden. Mogelijk zouden we daarom tot op de dag van vandaag de impuls hebben om te gapen bij honger, al is daar geen wetenschappelijk bewijs voor.

Gapen werkt aanstekelijk

Als laatste werkt gapen aanstekelijk. Wanneer je iemand ziet gapen, aan de telefoon hoort geeuwen of bijvoorbeeld over dit onderwerp leest, is de kans groot dat je zelf ook begint te gapen. Alleen al door aan gapen te denken, kun je gaan gapen. Waarom dat zo aanstekelijk is, daar bestaan meerdere theorieën over. Het zou bijvoorbeeld een blijk zijn van je empathisch vermogen. Gaap-gedrag kopiëren zou daarmee een teken zijn van goede sociale vaardigheden. Volgens Massen zou het ook een praktische reden kunnen hebben. Het kan groepen mensen namelijk helpen om zich samen voor een situatie of inspanning klaar te maken en als groep alerter te zijn. Zo werkt het dus wederom als een soort non-verbaal communicatiemiddel.

Bron | Metro, Volkskrant, Quest, Dokter.nl