Mogen MAFS-kandidaten ‘nee’ zeggen bij het altaar? Gedragsbioloog Patrick van Veen geeft antwoord

Ook vertelt hij waar de grootste struikelblokken voor veel kandidaten zitten tijdens het liefdesexperiment.

Mag je ‘nee’ zeggen bij het altaar?

“Ja, je mag ‘nee’ zeggen bij het altaar”, is het verlossende antwoord van MAFS-expert Patrick van Veen. “En dat heeft een hele simpele reden, het is namelijk een legaal, wettelijk huwelijk. Dat betekent dus ook dat je nee mag zeggen. Daar kan geen contract voor een televisieprogramma tegen op. Maar,” vervolgt Patrick, “toch is het voor veel mensen bijna onmogelijk om op dat moment nee te zeggen. Mensen hebben te maken met sociale druk. Niet alleen door camera’s die er in dit geval op staan, maar ook door alle familie en vrienden die aanwezig zijn. Dat is niet alleen bij een huwelijk zo, maar ook in veel andere situaties. Als mensen zich hebben voorgenomen om iets te doen en er zijn andere mensen bij, dan is het heel moeilijk om daar dan toch van af te wijken.”

“Een andere belangrijke factor is dat MAFS-kandidaten een commitment zijn aangegaan. Niet alleen met het televisieprogramma, maar ook met zichzelf. Heel veel mensen die we op de testdagen zien, komen met de motivatie dat zij een partner willen vinden. Bijvoorbeeld omdat het ze zelf niet lukt, dat ze altijd de verkeerde types aantrekken of omdat ze klaar zijn met online daten. Daardoor voelen mensen toch de verplichting naar zichzelf toe om door te gaan.”

Gemotiveerde kandidaten

“Op de testdagen geven veel kandidaten ook letterlijk aan dat ze de touwtjes uit handen geven aan de experts. Het zijn mensen die echt op zoek zijn naar een relatie, maar die vaak ook wel een aantal negatieve ervaringen achter de rug hebben. Kandidaten zijn echt gemotiveerd om de ware te vinden”, vertelt Patrick. “Voordat wij – de experts – de kandidaten zien, moeten ze al een vragenlijst met zo’n 250 vragen invullen en onder andere een filmpje maken. Als je dat doet, geeft het al aan dat je gemotiveerd bent. Uit die vragenlijst komt al een heleboel persoonlijke informatie naar voren, die deels belangrijk is om bijvoorbeeld te bepalen in welke levensfase iemand zit.” Patrick noemt als voorbeeld Joep en Caroline. “Zij vallen echt onder de categorie starters, zijn bezig met hun eerste huisje en eerste baan. Maar Jan en Birgitte zijn juist herstarters, die hebben al kinderen en een lange relatie achter de rug. Tijdens de testdagen letten we op die levensfases.”

De testdagen en de invloed van DNA

Patrick vervolgt: “De eerste testdag wordt er vooral naar de motivatie van de kandidaten gekeken om mee te doen aan het programma. Tijdens de volgende testdag wordt er onder andere naar fysieke eigenschappen gekeken. Vaak zien we dat mensen iemand zoeken die fysiek op hen lijkt, bijvoorbeeld met ongeveer hetzelfde BMI. En bij vrouwen zien we ook vaak dat ze op zoek zijn naar een partner die langer is dan zij zelf zijn.”

Daarnaast kijkt gedragsbioloog Patrick ook naar het DNA. “We nemen DNA af, waardoor we kunnen kijken naar een genetische component die iets vertelt over het immuunsysteem. Daarmee kunnen we redelijk nauwkeurig bepalen of mensen elkaars geur lekker zullen vinden of zullen vinden dat de ander stinkt. We weten bijvoorbeeld dat als mensen verschillende lichaamsgeuren hebben, ze elkaar meestal aantrekkelijker vinden ruiken. Als je dezelfde lichaamsgeur hebt, ben je vaak familie van elkaar waardoor de aantrekkingskracht anders is.”

Levensfase dit seizoen belangrijker

“Ik maak tijdens het selectieproces een Excel-lijstje waar ik verschillende factoren naast elkaar zet. En ‘levensfase’ is bijvoorbeeld een factor waarvan we dit seizoen hebben gezegd dat die zwaarder weegt. Dat is in eerdere seizoenen nog wel eens een beetje misgegaan, omdat mensen in een hele andere levensfase zaten. En we kijken ook naar fysieke eigenschappen. Dat zijn wel belangrijke punten. MAFS-experts Eveline, Radboud en Liselotte kijken daarbij weer meer naar factoren die een impact kunnen hebben op de relatie, zoals trauma’s, invloeden uit eerdere relaties, hoe mensen in het leven staan en wat ze verwachten. Ik kom vaak met mijn expertise bij één persoon met drie á vier potentiële matches en vervolgens kijken de andere experts dus meer naar de bagage die iemand meeneemt.”

Lastiger op latere leeftijd

“Over het algemeen zien we dat jongere mensen zichzelf wat makkelijker kunnen bijstellen in hun verwachtingen en gedrag, dan mensen die wat verder in hun levensfase zitten. En dat is logisch”, vult Patrick aan, “want die mensen hebben al veel meer opgebouwd. Als bijvoorbeeld twee kandidaten van rond de 50 jaar heel ver uit elkaar wonen, is de kans groter dat het daardoor misloopt dan bij jongere mensen. Wat ik wel in de vorige seizoenen die ik als expert meedeed zag, is dat oudere deelnemers enerzijds wat minder zware verwachtingen hebben. Maar anderzijds”, vervolgt Patrick, “wel heel goed weten wat ze niet willen. Bijvoorbeeld door vorige relaties en bagage die ze met zich meedragen. Dat maakt het koppelen op een wat latere leeftijd wel complexer.”

Geknepen billen en zwetende oksels op de huwelijksdag

“Ik heb dit jaar alle bruiloften mogen meemaken en daar zit ik wel met geknepen billen en zwetende oksels. Dat is de eerste keer dat er sociale interactie is tussen de kandidaten en dan is ook nog eens de familie erbij. En we merken wel dat die familie een hele grote impact heeft, waardoor het extra spannend is. Vaak zien we op de bruiloft al dat het goed zit tussen de bruid en bruidegom, dat het snel klikt en of ze meer met elkaar bezig zijn dan met hun familie. Dan is er een soort ontspannenheid. Ik let bijvoorbeeld ook op of ze elkaar al aan durven te raken en hoe de zoen is.”

Grootste struikelblokken

“Na de bruiloft begint vaak de grootste uitdaging”, zegt Patrick. “Vooral de huwelijksreis is een grote opgave en graadmeter. Je kent elkaar nauwelijks en moet samen op reis. Daar merken we dat sommige mensen al snel beginnen te oordelen, terwijl anderen bereid zijn om elkaar te ontdekken.” Dit seizoen reizen de stellen voor het eerst apart naar hun huwelijksreis en daar is een reden voor. Patrick: “Voorgaande jaren gaven deelnemers aan dat ze het toch wel zwaar vonden om zo intensief boven op elkaar te zitten in de eerste dagen. Dit geeft dus even tijd voor jezelf. Maar het risico daarbij is wel dat als je mensen te lang uit elkaar haalt, ze gaan beredeneren, nadenken over de match en twijfelen.”

En ook na de huwelijksreis zijn de koppels, voordat ze gaan samenwonen, even uit elkaar. Ook daar kan de twijfel weer toeslaan. “Dat zag je bijvoorbeeld bij Joep en Caroline gebeuren. Vooral de huwelijksreis en de rustmomenten zijn dus de grootste uitdagingen.”

Wat kunnen kandidaten doen als de twijfel toeslaat?

“Wat vooral belangrijk is, is dat de kandidaten de relatie zelf gaan onderzoeken en elkaar gaan ontdekken. En dat doe je vooral als je dingen samen gaat doen. Net zoals je normaal gesproken eerst met iemand een paar keer gaat daten.” Patrick vertelt daarbij dat uit onderzoek is gebleken dat een adrenaline rush een positieve impact kan hebben. “Als je in een achtbaan zit, krijg je kriebels in je buik. En als je verliefd bent ook. Alleen noemen we die kriebels dan vaak vlinders. Maar het gaat daarbij om dezelfde hormonen.”

Op zoek naar ‘de klik’

“Ik denk dat die twijfel heel normaal en goed is. Wat we alleen wel vaak zien, is dat mensen op zoek zijn naar ‘de klik’ die soms onrealistisch is. Het klinkt misschien flauw, maar sommige mensen gaan die klik nooit vinden, omdat ze zoeken naar iets dat niet bestaat. Ze hebben een bepaald idee van wat ze moeten voelen, maar in liefde en verliefdheid kun je heel veel verschillende gevoelens opbouwen. Sommige mensen willen die kriebels in hun buik voelen, terwijl anderen juist op zoek zijn naar het gevoel van vertrouwen bij een partner. Die ‘klik’ kan dus heel verschillend zijn. Soms is het ook goed om gewoon te ontdekken wat een ander toevoegt voor jou, zonder je bezig te houden met een bepaalde klik.”

Kun je tijdens dit liefdesexperiment al bepalen of het een succes is?

“Alles gaat tijdens dit liefdesexperiment eigenlijk in een soort snelkookpan. In het verleden hebben we succesverhalen gehad van MAFS-koppels die dat echt wel in de paar weken tijdens het liefdesexperiment hebben ontdekt. Maar dat wil niet zeggen dat ze na het televisieprogramma al klaar waren. Daarna zijn ze het weer verder gaan uitzoeken en ontdekken. Het hoeft niet in die paar weken al allemaal gebeurd te zijn. Pas als de camera’s verdwijnen moeten de koppels het echt zelf gaan doen. Wij zijn achter de schermen nog wel beschikbaar, maar uiteindelijk begint het dan pas.”

De impact van social media op de kandidaten

“De eerste drie jaar dat ik expert was bij Married At First Sight speelde social media nog niet echt een rol. Maar mensen worden nu veel meer gevolgd. Daardoor loopt het liefdesexperiment eigenlijk ook nog langer door dan dat wij bezig zijn. De kandidaten moeten wel met die aandacht op social media om kunnen gaan. Tegenwoordig is er dus niet alleen die sociale druk van familie en vrienden waar we het in het begin over hadden, maar ook de druk van social media. Dat heeft absoluut ook impact.”