Handig: hét grote food ABC

Cavolo watte? Niet alleen taal verandert, maar ook wat we eten. En dus is een verklarende woordenlijst voor al dat nieuwe lekkers geen overbodige luxe.

Waar koop je het?

D = delicatessenzaak
G = groenteman
M = markt
N = natuurvoedingswinkel
S = supermarkt
MS = mediterrane supermarkt
AS = Aziatische supermarkt/toko
V = vishandel

Aardpeer

Dit grillige knolletje heet ook wel topinamboer of Jeruzalem-artisjok. Die laatste naam is niet zo gek, want de smaak doet aan artisjokken denken. Jonge aardperen hoef je alleen schoon te boenen, oudere moet je schillen. Gestoofd het lekkerst, past goed bij vlees of wild. M/N

Ahornsiroop

Ook bekend als maplesyrup, omdat deze goudkleurige, vrij dunne siroop wordt gemaakt van het sap van de Canadese esdoorn (maple). De siroop heeft een bijzondere geur. Lekker over pannenkoeken en ijs, in taar-ten en crumbles, maar ook heerlijk als glazuur van hammetjes, wortelen of spareribs. S

Bimi

Andere benamingen: broccolini, babybroccoli. Miniversie van broccoli met lange dunne stengels, in Japan ontwikkeld door broccoli te kruisen met kailan, een Chinese koolsoort. Bimi smaakt zoeter en milder dan zijn grote broer. In zijn geheel geblancheerd, gestoomd of uit de wok op zijn best. S/AS

Bulgur

Gestoomde of gedroogde, gebroken tarwe uit het Midden-Oosten met een nootachtige smaak. Het lekkerst als je de korrels eerst roostert in wat olie en daarna in twee keer de hoeveelheid water/bouillon kookt. Serveer naturel als bijgerecht of in combinatie met groenten en kruiden als salade. MS/S

Cavolo nero

Italiaanse naam voor palmkool uit Toscane, die ook gewoon bij ons in Nederland groeit. Hij lijkt een beetje op boerenkool, maar is donkerder van kleur, smaakt zachter en is steviger. Verwijder de nerven en roerbak de kool, kook hem kort of verwerk hem in een soep. M/N/G

Cress

Verzamelnaam voor heel jong geoogste groentes, levende plantjes die met worteltjes op een voedingsbodem staan. Tuinkers kenden we allang, maar er zijn nu ook onder andere daikon-, rucola- en broccolicress. Ze hebben een intense smaak en zijn decoratief, waardoor ze een simpel gerecht bijzonder maken. G/S

Dorade

Je kent deze vis, een zeebrasem, misschien wel uit mediterrane landen, waar je hem tegenkomt als daurade, dorada of dorata. Hij heeft stevig wit vlees met een volle smaak en is het hele jaar door te koop. Het lekkerst van de grill met veel verse kruiden, maar ook gebakken of gestoofd heerlijk. V

Dukkah

Een knapperig mengsel van geroosterde noten en specerijen uit Egypte. Heerlijk om brood in te dippen, over gerechten of als onderdeel van een rub of marinade. MS/D/Marqt/online.

Edamame

Eeuwenoude snack uit Japan. De onrijpe peulen van de sojaplant met boontjes er nog in worden kort ge-kookt met zeezout, waarna je de boontjes met je tanden uit de peul rist en eet. Kinderen zijn er ook vaak dol op. Meestal diepgevroren verkrijgbaar. AS/N

Fleur de sel

Zout met een fijne smaak, dat ontstaat als de schuimlaag op het zeewater in zoutbassins van de Atlantische Oceaan of de Middellandse Zee droogt door de wind en kristalliseert. Omdat het met de hand wordt ‘ge-oogst’ en schaars is, is het vrij duur. Sprenkel het op een stuk mooi vlees of vis of over je groente. D/S

Freekeh

Dit is harde tarwe uit het Midden-Oosten die onrijp wordt geoogst, daarna gedroogd, geroosterd en gebroken. Door dit proces heeft hij een nootachtige smaak en je kunt hem gebruiken zoals rijst, quinoa of bulgur. Lekker met geroosterde groenten, in soepen en als basis voor salades. MS/S

Gojibessen

Kleine zoete bessen van de rode mispel uit China, waaraan buitengewone voedingswaardes worden toege-schreven, waardoor ze onder de superfoods vallen. Maar pas op: gebruik je bloedverdunners, wees dan voorzichtig met gojibessen. Ze beïnvloeden namelijk de bloedstolling. S/N

Harissa

Ook wel Noord-Afrikaanse sambal genoemd, omdat het een pasta is van rode pepers met onder andere to-maten, knoflook, komijn en koriander. Je geeft er vlees, vis, groentes, dressings en sauzen pit mee. Te koop in tubes en blikjes en soms ook vers. MS/S

Himalayazout

Miljoenen jaren oud kristalzout (steenzout) uit Pakistan dat zeer veel natuurlijke mineralen en sporenele-menten bevat. Zoals ook ijzer, dat de roze variant zijn kleur geeft. Het staat bekend als zeer puur omdat het op grote diepte wordt gewonnen, zonder verontreinigingen in de grond. D/S

Inca-bes

Wij kennen deze bes uit Peru vers als Kaapse kruisbes of Physalis, die we met de feestdagen vaak in de supermarkt vinden om desserts mee te garneren. Door zijn buitengewone voedingswaardes valt de bes onder de superfoods. Hij is ook gedroogd te koop. Lekker in yoghurt en smoothies. S/N

Japanse gember

Door zeer dunne plakjes Japanse gember in te maken in zoetzuur worden ze zacht en kleuren ze roze. Je eet ze tussen verschillende soorten sushi door om de smaakpapillen te neutraliseren. Te koop in potjes. AS/S

Kokosolie

Koudgeperste kokosolie wordt geperst van verse kokosnoten op lage temperatuur. Bij kamertemperatuur is het een vaste substantie die je kunt smeren. Kokosolie kun je verhitten tot zeer hoge temperaturen zonder dat hij verbrandt. Bovendien bevat deze olie geen transvetzuren en geeft hij eten geen kokossmaak. S/N/AS

Dit kun je allemaal met kokosolie

Kokosbloesemsuiker

Ook wel palmsuiker genoemd. Deze ongeraffineerde suiker wordt uit de bloesem van de kokospalm gewonnen. Hij heeft een volle smaak en grove structuur, waardoor hij lijkt op bruine basterdsuiker. Maar het blijft suiker en is dus niet veel gezonder dan gewone suiker. Kies wel voor biologisch of fair trade. S/N

Limabonen

Worden ook wel olifantsbonen of boterbonen genoemd en komen van oorsprong uit Zuid-Amerika, waar ze door de Inca’s al veel werden gegeten. Je kunt deze grote witte bonen zowel vers als in blik kopen. Lekker in soepen, stoofschotels en salades, eventueel in combinatie met andere bonen. S/N

Medjooldadels

Verse XL-dadels met heerlijk zacht en zoet vruchtvlees. Ze komen oorspronkelijk uit het Midden-Oosten, maar tegenwoordig ook uit Californië. Een heerlijk tussendoortje, maar hij doet het ook goed in gezonde repen met noten, in gebak, in tajines en in salades. Handig om te weten: 1 Medjooldadel levert 65 kcal. MS/S

Nibs

Betekent letterlijk: gebroken bonen. Cacao-nibs zijn de gebrande, grof gemalen kernen van cacaobonen. De aanduiding ‘raw’ geeft aan dat de cacao niet is verhit, waardoor de waardevolle stoffen bewaard zijn gebleven. Ze zijn bitter van smaak. Strooi ze over yoghurt, smoothies, pap, gebak of ijs. S/N

Oestersaus

Smaakmaker uit de Chinese keuken. Het is een dikke saus, gemaakt van ingekookte oesterbouillon. Er is ook een vegetarische oestersaus op basis van shiitake. Lekker om een beetje van de saus toe te voegen aan roerbakgerechten met vlees, vis of groentes. AS/S

Pancetta

Italiaans niet-gerookt buikspek dat aan de lucht is gedroogd en wordt gekruid met onder andere kaneel en nootmuskaat. Het is daardoor een beetje zoet van smaak. Lekker als antipasto en onontbeerlijk in pasta carbonara. D/S

Panko

Een grof soort paneermeel uit de Japanse keuken. Doordat het bestaat het heel kleine vlokjes broodkruim is het luchtig en geeft het gefrituurde hapjes een mooi krokant korstje. AS/S

Polenta

De naam van maïsgriesmeel uit Noord-Italië en het gelijknamige gerecht. Het meel wordt tot een dikke, hartige pap gekookt die na het afkoelen in stukken wordt gesneden. Heerlijk als bijgerecht bij gegrild vlees en met tomatensaus. MS/S

Quinoa

Ze lijken op graankorrels, quinoazaden. Daarom worden ze ook als graan toegepast. Met hun nootachtige smaak zijn ze lekker in salades en als bijgerecht. Quinoa is glutenvrij en wordt nu ook in Nederland ge-teeld onder de naam Lola Quinoa. O, en voor wat betreft de uitspraak: kienwah. Met de nadruk op ‘kien’. S/N

Ras-el-hanout

Marokkaans kruidenmengsel met minstens 24 kruiden en specerijen. Letterlijk betekent het ‘het beste van de winkel’, iedereen stelt zijn eigen mengsel samen en dat is daarom nergens precies hetzelfde. Onontbeer-lijk in couscous, bij lamsvlees en kip. MS/S/M

Spelt

Terug van weggeweest en populairder dan ooit is spelt, een oergraan. Het is lichter verteerbaar dan gewone tarwe en wordt daarom nu veel toegepast in broodproducten. Het is niet glutenvrij, maar bevat wel minder gluten. Je kunt speltkorrels ook koken en eten als rijst. S/N

Sprouts

Benaming voor kiemgroenten, net ontkiemde groentezaden. Taugé en alfalfa zijn bekend, maar je kunt ook sprouts kopen van biet, erwten en knoflook. De piepjonge plantjes hebben in vergelijking met de volwas-sen groenten een veel hogere concentratie voedingsstoffen. Lekker op brood, in salades en als toppping. G/S/N

Tahin

Deze vegetarische sesamzaadpasta uit de Midden-Oosterse keuken geeft de traditionele humus en baba ghanoush (auberginesalade) hun specifieke smaak. Hij is ook erg lekker op geroosterd brood. MS/S/N

Verbena

Ook wel ijzerhard genoemd en in het Frans verveine. Een kruid dat je gemakkelijk zelf kunt kweken, met vrij stevige blaadjes met een sterke, citroenachtige geur en smaak. Je kunt er thee van zetten, in fruitsalades verwerken of er siroop van maken. Een tak geeft een karaf met water een fris accent. N/MS

Vijfkruidenpoeder

Chinees kruidenmengsel van kaneel, steranijs, szechuanpeper, venkel en kruidnagel die de vijf smaakgroe-pen vertegenwoordigen. Het is nogal overheersend, dus gebruik het met mate. Heerlijk in combinatie met kip. S/AS

Wasabi

De Japanse wasabiwortel heeft een heel sterke, mierikswortelachtige smaak en is het hoofdbestanddeel van de pasta of het poeder dat we wasabi noemen. Wordt in de Japanse keuken veel gebruikt bij vis en sushi. Ben je er niet mee bekend, begin dan met een heel klein drupje. AS/S

Zoete aardappel

Officiële naam: bataat. Hij wordt veel gebruikt in de Zuid-Amerikaanse keuken. Er zijn verschillende soorten; ze kunnen oranje, wit of geel van binnen zijn. Ze worden nu ook in Nederland geteeld en daarom is hij steeds beter verkrijgbaar. Lekker in stoofgerechten of om puree of frites van te maken. S/G

productie: Colette Beyne