Dit betekent de verkiezingsuitslag voor Nederland: ‘Spanning in het kabinet’
Een flinke winst voor de BoerBurgerBeweging (BBB) en grote verliezen bij de coalitiepartijen en Forum voor Democratie: dat is de (voorlopige) uitslag van de Provinciale Statenverkiezingen. Maar wat betekent deze uitslag voor de Eerste Kamer, en wat gaan we daarvan merken?
We praten je bij.
Uitslag Provinciale Statenverkiezingen
Het zal je niet ontgaan zijn: BBB is de grote winnaar van de Provinciale Statenverkiezingen. Zoals het er nu naar uitziet – nog niet alle stemmen zijn geteld – komt de partij van Caroline van der Plas met vijftien zetels in de Eerste Kamer terecht, zo meldt het ANP. In Noord-Brabant stemde 18 procent voor de BoerBurgerBeweging, in Overijssel was dat zelfs 30 procent. Voor de coalitiepartijen was het een minder succesvolle avond. De VVD, D66, CDA en ChristenUnie verliezen samen ongeveer acht zetels. Ook Forum voor Democratie moet flink inleveren: volgens de prognose raakt de partij tien zetels kwijt. Of BBB de grootste partij wordt, is nog niet bekend. Ook GroenLinks en de PvdA, die in de Eerste Kamer één fractie zullen vormen, komen volgens de voorlopige uitslag op vijftien zetels uit. Naast de BBB doen ook andere nieuwkomers het goed: Volt (2 zetels) en JA21 (3 zetels).
Invloed op de Eerste Kamer
De verkiezingsuitslagen hebben veel invloed op de Eerste Kamer, legt NU.nl uit. In het kort: elke provincie wordt bestuurd door de Provinciale Staten, waarvan Nederlanders de leden kiezen. Na de verkiezingen moeten deze leden in elke provincie een coalitie vormen: het college van Gedeputeerde Staten. Naast beslissingen maken over zaken in jouw provincie, kiezen de statenleden ook de leden van de Eerste Kamer, ook wel de senaat genoemd. Met je stem heb je dus indirect invloed op het invullen van de senaat. De Eerste Kamer houdt zich voornamelijk bezig met het goedkeuren en controleren van wetten die zijn aangenomen door de Tweede Kamer. Voor zover nu bekend komen de coalitiepartijen, VVD, D66, CDA en ChristenUnie, met 24 zetels in de Eerste Kamer. Dat is te weinig voor een meerderheid. De coalitie heeft nu ook een minderheid in de senaat, wat betekent dat zij voor het aannemen van wetten afhankelijk zijn van andere partijen.
Zo gaat de Eerste Kamer er nu uitzien
Volgens de prognose gaat de coalitie van 32 naar 24 zetels in de Eerste Kamer, wat veel te weinig is voor een meerderheid. Daarvoor zijn 38 zetels nodig. De afgelopen jaren lukte het premier Rutte meestal wel om steun te vinden bij oppositiepartijen. Deze partijen willen daar volgens NU.nl vaak wel iets voor terug in de Tweede Kamer, waardoor ze soms wat meer invloed krijgen. Hoe de verdeling in de Eerste Kamer er precies uit gaat zien, hangt af van de definitieve uitslag. Een ding is in elk geval zeker: BBB krijgt er in één klap veel macht bij. Caroline van der Plas liet woensdagavond aan de pers weten dat ze wel openstaat voor samenwerking. “Het ligt helemaal aan hoe de coalitie zich ten opzichte van ons opstelt. Wij staan open voor gesprekken, voor samenwerking.”
Wat zijn de gevolgen van de verkiezingsuitslag?
Volgens politiek verslaggever Fons Lambie gaat de verkiezingsuitslag voor spanning zorgen in het kabinet. “Er komen nog felle discussies over klimaat, stikstof en migratie aan. Het CDA zal er op stikstof en migratie extra hard ingaan, en dat leidt dan tot gedoe met D66 en ChristenUnie,” vertelt hij tegen RTL Nieuws. “Dan kan het functioneren van het kabinet Rutte IV serieus in de problemen komen.” De discussie over het stikstofbeleid zal weer flink oplaaien. “D66 was de partij die hamerde op het snelle uitvoeren van stikstofbeleid, maar de vraag is nu of dat gaat gebeuren.” Politiek verslaggever Marleen de Rooy noemt de prognose ‘uiterst ingewikkeld’ voor de Eerste Kamer. “Deze twee uitersten, BBB en PvdA/GroenLinks denken heel anders over grote vraagstukken waarmee Nederland te maken heeft, zoals stikstof, asiel en klimaat,” vertelt ze tegen de NOS.
