Margriet logo
null Beeld

Déze 12 dingen herken je sowieso als je uit Friesland komt

"Bûter, brea en griene tsiis, wat'dat net sizze kin is gjin oprjochte Fries!" Kun je dit Friese gezegde zonder moeite uitspreken? Dan stond jouw wiegje ongetwijfeld in Friesland. En áls dat het geval is, dan herken jij deze 12 dingen sowieso.

Friesland. De provincie van de uitgestrekte weilanden, de oranjekoek, de Friese meren, de Elfstedentocht én natuurlijk topmodel Doutzen Kroes.

1. Zaai

Zodra je vertelt dat je geboren bent in Friesland, wordt er door je gesprekspartner binnen de kortste keren gerefereerd naar Zaai. De serie met postbode Sieménnn, die iedereen altijd nadoet. Het accent is natuurlijk ontzettend overdreven, maar misschien juist daarom is de serie bij iedereen blijven hangen. Irritant? Wel degelijk. Grappig? Dat ook.

2. Verweggiestan

Friesland ligt 'helemaal' in het noorden van Nederland, dat klopt. Toch rijd je met de auto vanuit de Randstad in anderhalf uur gemakkelijk naar de Friese hoofdstad Leeuwarden toe. Maar wanneer je met een Randstedeling praat, wordt er gedaan alsof je in het buitenland woont. Herkenbaar?

3. 'Hoooi'

Op staat groet iedereen elkaar in Friese dorpen en steden. Van jong tot oud, iedere voorbijganger wordt vriendelijk gegroet. Niet met een knikje of een klein glimlachje. Nee, in Friesland zegt iedereen elkaar gedag met een uitgebreide 'hoooi'. Als je niet meer in de provincie woont, was het in het begin ongetwijfeld flink schakelen om dat in je nieuwe woonplaats niet meer te doen. Want iedereen begroeten zonder aanleiding wordt buiten het Friese land als nogal vreemd ervaren.

4. It giet oan

De Elfstedentocht is al in geen jaren doorgegaan en tóch hoopt iedere Fries ieder jaar weer op een wonder. Je droomt ervan om die Friese noren af te kunnen stoffen en de verlossende woorden 'It giet oan' te horen. Ook als je geen fanatiek schaatser bent. Gewoon, om het nog eens mee te maken.

Lees ook:

Schaatsen en meer: 4 sporten waarmee je veel calorieën verbrandt

5. File

File? Dat kennen ze niet in Friesland. Terwijl het er wel steeds drukker is geworden de afgelopen tijd, is in de file staan nauwelijks aan de orde op de snelwegen in 't noorden. En dat zorgt er dus direct voor dat iedere Fries totaal gefrustreerd raakt bij een file in een andere provincie.

6. Nuchterheid in de genen

Je kunt veel over de Fries zeggen, maar een ding is zeker: je krijgt ze niet snel van slag. De Friezen staan erom bekend ontzettend nuchter te zijn en zich niet snel druk te maken om dingen. "Wy binne lekker nuchter'', zegt de Fries dan ook geregeld. De nuchtere levensinstelling zou volgens hen in de genen gebrandmerkt zitten.

7. Oant moarn

Piet Paulusma zette deze uitspraak - die 'tot morgen' betekent - op de kaart. Heel Nederland grapt massaal met deze woorden wanneer ze een Fries tegenkomen, maar de Fries zelf? Die gebruikt dit eigenlijk vrijwel nooit - mits er als grap aan Piet gerefereerd wordt natuurlijk.

8. Achterom

Ga je op bezoek bij familie of vrienden? Dan zul je nooit aanbellen en bij de voordeur wachten tot er wordt opengedaan. Een echte Fries loopt gewoon achterom en stapt gewoon gezellig het huis binnen onder een luid 'hoooi'. Wanneer er wel wordt aangebeld door een bekende, kan dit dan ook voor vreemde blikken zorgen.

9. Stug? Gastvrij!

Er is geen twijfel over mogelijk dat Friezen recht voor z'n raap zijn. Hierdoor kan de Fries soms wat bot uit de hoek komen. Maar eigenlijk is het een warm, gezellig en lieflijk volk dat het sociale leven hoog in het vaandel heeft staan. Er wordt dan ook geregeld een bordje bijgeschoven aan tafel. "Wil buurvrouw toevallig ook een pannetje mee eten vanavond?"

10. Afluisteren op vakantie

Een stiekeme gewoonte van de gemiddelde Fries op vakantie: wanneer je merkt dat er een ander Fries gezin op de camping staat, ga je afluisteren wat ze zeggen. Het betreffende gezin heeft dit niet in de gaten, en jij kunt smullen van alle familieruzies en andere praat die eigenlijk niet voor andermans oren bedoeld zijn.

11. Vriendelijk vloeken

Vloeken in 't Fries is eigenlijk een stuk vriendelijker dan vloeken in het Nederlands. Dit komt omdat er niet wordt gevloekt met ziektes en mensen ook geen nare dingen worden toegewenst wanneer de gemiddelde Fries boos is. Integendeel. Neem bijvoorbeeld het scheldwoord 'blikstjinder' (vrij vertaald: verdorie). Het klinkt lekker krachtig (een stuk krachtiger dan het Nederlandse verdorie) en dekt in vele gevallen de lading, maar je beledigt er helemaal niemand mee. En dat is in veel andere talen wel het geval met krachttermen.

12. Trots

Friesland staat bekend om haar natuur, mooie wateren waar prachtig op gevaren kan worden en de heersende rust. En daar zijn Friezen dan ook hartstikke trots op - en dat steken ze niet onder stoelen of banken.

Beeld | iStock

Yeah, Margriet.nl is genomineerd voor Website van het Jaar 2020!

Help jij ons winnen? Stem dan snel!

Anne-Flore Muller

Op alle verhalen van Margriet rust uiteraard copyright. Linken kan altijd, eventueel met de intro van het stuk erboven. Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@margriet.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden