Zo kun je narcisme bij jezelf of een ander herkennen
Narcisme is een persoonlijkheidsstoornis die nogal onbegrepen is. Hoe herken je narcisme bij jezelf of een ander? En kun je er iets tegen doen?
Een narcistische persoonlijkheidsstoornis is moeilijker te herkennen dan je misschien denkt.
Symptomen van narcisme
Narcisme heeft twee kanten. Aan de ene kant kan een narcistisch persoon extreem hunkeren naar bewondering en vol zijn van zichzelf. Aan de andere kant kan diegene zich juist heel minderwaardig en onzeker voelen en daar helemaal in opgaan. Bij de een heeft die extreme zelfverheerlijking de overhand, terwijl bij de ander vooral de onzekerheid overheerst.
Ieder persoon is anders, en narcisme kan bij elk mensen anders tot uiting komen. Maar over het algemeen kan het hebben van minstens vijf van deze symptomen wijzen op een narcistische persoonlijkheidsstoornis:
- Een groot ego hebben
- Constant bewonderd willen worden
- Gebrek aan empathie hebben
- Verslaafd zijn aan aandacht
- Agressief gedrag vertonen
- Gebrek aan emoties hebben
- Heel slecht tegen kritiek kunnen
- Extreem jaloers zijn
- Gebrek aan berouw of schuldgevoelens hebben
- Macht willen hebben
- Denken bijzondere rechten te hebben
- Misbruik maken van anderen om je eigen doelen te bereiken
- Arrogant zijn of hooghartig gedrag vertonen
- Obsessie voor fantasieën over onbeperkte successen, macht, genialiteit, schoonheid of ideale liefde
- Gevoelig voor depressie zijn
Narcisme en relaties
Als je narcisme hebt, merk je daar misschien veel weerslag van in je relaties. Niet alleen je romantische relaties, maar ook die met je familie en collega's. Mensen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis verwachten vaak een speciale behandeling van anderen en kunnen kritiek slecht verdragen. Maar ja, je kunt nu eenmaal niet verwachten dat iedereen je op handen draagt. Laat staan dat iemand nooit kritiek op je uit. Die verwachting kan tot problemen leiden in je liefdesleven en op je werk.
Lees ook
Zó weet je of je in een relatie zit met een narcistisch persoon
Omgaan met iemand met narcisme
Als je iemand kent met narcisme of narcistische trekjes, vind je het misschien moeilijk om met diegene om te gaan. Laat staan als je een relatie met een narcistisch persoon hebt. Het slechte nieuws is dat iemand met narcisme daar niet (makkelijk) van afkomt. Met andere woorden: je zult er een beetje mee moeten leren leven als je bij diegene wilt blijven. Maar dat betekent niet dat iemand met narcisme zelf niks kan ondernemen tegen zijn of haar persoonlijkheidsstoornis.
Oorzaak van narcisme
De oorzaak van narcisme is niet duidelijk, maar er zijn wel ideeën over. Zo kan een mix van elkaar beïnvloedende factoren narcistische trekken veroorzaken. Denk bijvoorbeeld aan biologische factoren, maar ook je opvoeding. Een trauma kan ook een aanstichter van narcisme zijn. Als jij in je jeugd bijvoorbeeld te maken hebt gehad met misbruik of verwaarlozing, kan het zijn dat je je hiervoor hebt afgesloten en extreem op jezelf bent gaan focussen. Dit kan de ontwikkeling van narcisme in gang zetten.
Behandeling van narcisme
Door het gebrek aan zelfreflectie kan het voor iemand met narcisme moeilijk zijn om de stoornis bij zichzelf te herkennen. En dat is jammer, want er zijn zeker behandelingen voor dit soort persoonlijkheidsstoornissen. Denk aan:
- Cognitieve gedragstherapieHiermee leer je negatieve denkpatronen om te buigen, realistischer te kijken naar situaties en je gedrag te veranderen.
- SchematherapieHiermee leer je nare gevoelens en hardnekkige (gedrags)patronen te herkennen en veranderen.
- Psychodynamische therapieHiermee worden onbewuste emoties en gedachten zichtbaar gemaakt om de achtergrond van jouw psychische problemen beter te leren begrijpen en te verwerken.
- Mentaliseren bevorderende therapie Mentaliseren helpt je om je gevoelens beter te kunnen plaatsen, grip op je emoties te krijgen en te begrijpen waarom je op een bepaalde manier reageert.
- Vaardigheidstraining emotie regulatie stoornis Hiermee leer je je negatieve gedachten zo veel mogelijk te vervangen door neutrale of positieve gedachten.
Hulp zoeken
Denk jij na het lezen van dit artikel dat jij mogelijk narcisme hebt? Of ben je er nu juist van overtuigd dat iemand in je omgeving dit heeft? Het kan nooit kwaad om eerst wat informatie in te winnen bij je huisarts. Samen kunnen jullie kijken welke hulp geschikt is. Narcisme komt in veel gevallen érgens vandaan. Geef de hoop om daar beter mee om kunnen gaan dus niet op.
Online narcismetest
Wist je dat je online een narcismetest kunt doen? Middels een vragenlijst kun je erachter komen of jij of een ander narcistische symptomen vertoont. Je kunt zo'n narcismetest bijvoorbeeld doen via:
Bron | PsyQ, Psychologie Magazine, Lentis
Beeld | iStock
