Zo herken je schizofrenie (en dít is het grootste misverstand erover)

We vertellen je meer over deze ernstige en vooral complexe ziekte, die vaak erfelijk is.

Wat is schizofrenie?

Bij schizofrenie verliest iemand het contact met de werkelijkheid. Het is een hersenaandoening die zich vaak openbaart tussen de leeftijd van zestien en 35 jaar. Stressvolle periodes kunnen een trigger zijn – en omdat de puberteit voor veel mensen een stressvolle tijd is, wordt de ziekte in deze periode vaak ontdekt.

Psychoses

De aandoening kenmerkt zich door het optreden van psychoses. Deze uiten zich in de vorm van wanen, hallucinaties, wegvallen van samenhang in spreken en denken, gebrek aan emotie en onlogisch denken. Een enkele psychose betekent niet dat iemand aan schizofrenie leidt, dat is pas het geval wanneer de psychoses langer en vaker voorkomen.

Misstanden over schizofrenie

Veel mensen willen de term ‘schizofrenie’ niet meer gebruiken, omdat het een stempel is waar patiënten moeilijk weer vanaf komen. De term psychosegevoeligheid dekt de lading beter, omdat de hersenziekte veel verschillende symptomen en verschijnselen kent. Veel mensen denken ook dat schizofrenie wijst naar een ‘gespleten persoonlijkheid’, maar dat klopt niet. Mensen die meerdere persoonlijkheden hebben, hebben de diagnose Meervoudige Persoonlijkheid Stoornis (MPS).

Hoe herken je schizofrenie?

Schizofrenie is te herkennen aan verschillende symptomen. Er wordt pas van gesproken als minstens twee van de onderstaande symptomen gedurende minimaal zes maanden optreden:

• Wanen
• Hallucinaties
• Onsamenhangende spraak
• Chaotisch gedrag
• Vlakke emoties
• Verminderd sociaal en professioneel functioneren
• Gebrek aan energie en motivatie

Hoe wordt schizofrenie vastgesteld?

Er zijn een heleboel online testen te vinden waarmee je kunt kijken of je mogelijk psychosegevoelig bent. Maar uiteindelijk kan alleen een psychiater de diagnose stellen. Dit doen ze aan de hand van ziekteverschijnselen, dus de symptomen, maar ook aan de hand van andere informatie. Hierbij is input van professionals en familieleden nodig.

Ze kijken bijvoorbeeld of er in de familie eerder psychosegevoeligheid is voorgekomen, naar de thuissituatie, afkomst en beperkingen en vaardigheden. Sommige symptomen van schizofrenie komen overeen met die van bijvoorbeeld een manische depressie, dus het is belangrijk dat er zorgvuldig naar de symptomen wordt gekeken.

Lees ook:

Dit kun je het best doen als iemand in je omgeving een psychose krijgt

Is schizofrenie erfelijk?

Bij schizofrenie spelen zowel erfelijke als omgevingsfactoren een rol. Een groot deel van de kwetsbaarheid voor de aandoening is genetisch bepaald – daar word je dus mee geboren. Toch is dit geen garantie dat iemand de ziekte ook echt krijgt, dit heeft te maken met de gebeurtenissen in zijn of haar leven. Hoe meer iemand in aanraking komt met stress, hoe groter de kans dat de schizofrenie tot uiting komt. Ook drugsgebruik kan hier een grote invloed op hebben, vooral op jonge leeftijd.

Hoe wordt schizofrenie behandeld?

Psychosegevoeligheid is helaas niet te genezen, maar wel te behandelen. De behandeling bestaat enerzijds uit het bestrijden van de ziekteverschijnselen met behulp van medicatie, en anderzijds uit het leren omgaan met de aandoening. De medicijnen, antipsychotica, gaan de psychoses tegen maar hebben veel vervelende bijwerkingen, waardoor patiënten de medicijnen niet blijvend kunnen slikken.

Bovendien zijn de symptomen als hallucinaties beter te behandelen dan de symptomen als vlakke emoties. Het is vooral belangrijk dat patiënten leren omgaan met hun aandoening en de symptomen tijdig weten te herkennen, zodat ze op tijd hulp kunnen zoeken. Schizofrenie is een lastige aandoening, maar met de juiste verwachtingen en aanpassingen, hoeven patiënten er over het algemeen niet veel voor te laten.

Bron | Hersenstichting.nl, Ypsilon.org, Lenits.nl, Gezondheidsplein.nl

Beeld | iStock

Artikelen van Margriet.nl ontvangen in je mailbox?

Schrijf je in op margriet.nl/nieuwsbrief.