Zo herken je een verzakking van de baarmoeder, blaas of darmen

Bij een verzakking zitten één of meerdere organen niet meer op hun plaats. Je blaas, baarmoeder en/of darmen verschuiven, met allerlei gevolgen van dien. Zo kan het verzakken van organen er bijvoorbeeld voor zorgen dat ze zelf ook minder goed werken. Dit kan klachten met poepen, plassen en vrijen veroorzaken.

De oorzaak van een verzakking van de baarmoeder

Een belangrijke oorzaak van verzakking van de baarmoeder, blaas en darmen, is een verzwakte bekkenbodem. Dit is het geheel van spieren en bindweefsel onderin je buik. De spieren en banden houden je baarmoeder, blaas en darm op hun plaats, maar als deze beschadigd raken of zwakker worden, kunnen je organen zakken. Een kwart van de vrouwen krijgt te maken met een verzakking, met name na de overgang. Ook een bevalling, overgewicht, veel hoesten, vaak hard persen bij het poepen en het ouder worden kunnen de kans op een verzakking vergroten. Het risico op een verzakking is ook groter als je moeder of zus dit ook (gehad) heeft. Goed om te weten: een verzakking kan geen kwaad. Wel kan het zorgen voor pijn en ongemak.

Symptomen van een verzakking

Een verzakking hoeft geen klachten te geven, maar dit kan wel. Welke klachten opspelen is afhankelijk van de verzakking die je hebt. We zetten ze per soort voor je op een rij.

De symptomen van een baarmoederverzakking

Bij een baarmoederverzakking, zakt de baarmoeder uit de normale positie. Dit voelt aan als een bobbel in de schede of een balletje uit de schede. Bij deze verzakking kunnen ook de volgende klachten komen kijken:

• Een zwaar gevoel in je vagina, het gevoel alsof er iets in je vagina zit of het gevoel dat er iets naar buiten komt. Ook kan het voelen alsof er een bal tussen je benen zit.
• Een zeurend gevoel of pijn in je benen, liezen, rug of onderbuik.
• Moeite met zitten, fietsen en/of wandelen.
• Moeite met het ophouden van plas of poep of juist moeite met plassen of poepen.
• Een ander gevoel bij vrijen.
• Terugkerende blaasontstekingen.
• Een zwaar gevoel of druk in het bekken.

De klachten bij een verzakking van de blaas

Bij een verzakking van de blaas zakt de voorwand van de schede naar buiten. Hier rust de blaas op. Deze verzakking kan aanvoelen alsof er een balletje uit de schede zakt. Andere klachten die je kunt ervaren, zijn:

• Urineverlies.
• Vaak moeten plassen.
• Moeite met het goed leegplassen van je blaas en plassen met een slappere of sproeiende straal.
• Door de moeite met het goed leegplassen, kun je ook vaker last hebben van blaasontstekingen.
• Een zwaar gevoel in de bekken of vagina of het gevoel dat er iets naar buiten komt.
• Een ander gevoel bij het vrijen.

Symptomen van een verzakking van de darm

Bij een verzakking van de darm, is de achterwand van de schede te slap. Hierdoor kan je endeldarm naar buiten komen of zakt de dunne darm tussen de schede en dikke darm. Ook bij deze verzakking kun je een bobbel of balletje uit de schede voelen. Je kunt ook last krijgen van deze klachten:

• Een zwaar gevoel in de vagina of het gevoel dat er iets naar buiten komt.
• Moeite met het legen van de darm. Na het poepen voel je dat de darm niet leeg is. Ook kan het voorkomen dat je meerdere keren kort na elkaar naar de wc moet.
• Verstopping of juist moeite met het ophouden van poep.
• Een ander gevoel bij het vrijen.
• Moeite met het voelen van een verschil tussen een windje en poep.

Voor alle vormen van verzakking geldt dat de klachten gedurende de dag erger worden. Daarbij kan ook zwaar tillen of lang lopen klachten veroorzaken. Dit komt doordat deze activitieiten zorgen voor meer druk op de bekkenbodem. De klachten nemen vaak af als je rust neemt. Heb je een verzakking, maar geen klachten? Ook dat kan.

Een verzakking behandelen

Om te achterhalen of je een verzakking van de baarmoeder, blaas of darm hebt, kun je het best contact opnemen met een arts. Deze kan aangeven of een gynaecologisch onderzoek, inwendig (vaginaal) onderzoek of echoscopisch onderzoek naar de baarmoeder en eierstokken nodig is. Welke behandeling vervolgens nodig is, is afhankelijk van de soort verzakking, klachten en je eigen wensen. Een goed begin is het aanpassen van je leefstijl. Dit kan druk op de bekkenbodem verminderen. Denk dan bijvoorbeeld aan afvallen als je te zwaar bent en stoppen met roken. Daarbij is het ook belangrijk om voldoende te drinken en genoeg vezels te eten.

Als gezonder leven niet (genoeg) werkt, zijn er ook andere opties. Zo kan bekkenfystiotherapie helpen om de spieren rondom je bekken te versterken. Een vaginale ring (ook wel pessarium genoemd) helpt om een verzakte blaas of baarmoeder op de juiste plek terug te brengen. Deze ring blijft zitten, maar je voelt dit niet. Ook kun je met een pessarium gewoon vrijen.

Bij een blaas- of darmverzakking kan ook een operatie overwogen worden. Hierbij wordt de vaginawand versterkt met weefsel uit je eigen lichaam. Bij een baarmoederverzakking is een andere operatie mogelijk. Hierbij wordt de baarmoeder aan een stevige band aan het bekken bevestigd. In enkele gevallen kan een baarmoederverwijdering overwogen worden. Blijf je keer op keer last hebben van een verzakking? Dan kan een operatie met kunststofmateriaal overwogen worden. Meestal gaat dit via een buikoperatie.

Hoe verder?

Na een behandeling blijft het belangrijk om de druk op je bekkenbodem te verminderen. Hierbij maakt de behandeling die je kiest niet uit. Daarbij kun je ook altijd een andere behandeling doen, als blijkt dat de eerste keuze niet (voldoende) werkt. Je kunt niet ‘te laat’ zijn. De kans dat een behandeling helpt, blijft hetzelfde.

Bron | Thuisarts, UMC Utrecht, Cleveland Clinic