Wat zijn de symptomen van PCOS en hoe wordt het behandeld?

Vochtblaasjes

De hormonale afwijking PCOS komt bij vijf tot tien procent van de vrouwen voor. PCOS staat voor Polycysteus Ovarium Syndroom. Letterlijk betekent dit dat er meerdere (poly) vochtblaasjes (cysten) in de eierstok (ovarium) aanwezig zijn. Vaak wordt deze diagnose gesteld door een gynaecoloog. Er wordt dan bloedonderzoek en endoscopisch onderzoek verricht.

Symptomen van PCOS

Niet alle ziekenhuizen hanteren dezelfde protocollen bij het vaststellen van PCOS. Over het algemeen wordt de diagnose gesteld aan de hand van de Rotterdam criteria. Dit houdt in dat twee van deze drie symptomen van PCOS aanwezig dienen te zijn:

1. Een verminderde of ontbrekende eisprong
2. Hyperandrogenisme: overmatige lichaamsbeharing, acne, kaalheid of een te hoog vrij-testosterongehalte in het bloed
3. De aanwezigheid van meer dan 12 cysten per eierstok

Niet iedere vrouw met PCOS heeft dezelfde symptomen en de afwijking kan zich dus op verschillende manieren openbaren. De eerste symptomen die leiden tot een verdenking van PCOS zijn naast een uitblijvende of onregelmatige menstruatie, vaak overbeharing op het gezicht, haarverlies bovenop het hoofd en een verminderde vruchtbaarheid.

Genetische aanleg

Normaal gesproken ontwikkelen zich in de eerste helft van de menstruatiecyclus enkele follikels (vochtblaasjes of eiblaasjes) in de eierstokken. Eentje hiervan groeit door totdat deze knapt: de eisprong vindt dan plaats. Bij vrouwen met PCOS worden in de eierstokken meerdere kleine follikels gevormd die moeilijk tot groei en dus tot ovulatie komen. De eisprong blijft dan uit en zonder eisprong menstrueer je ook niet.

Er zijn verschillende meningen over de

precieze oorzaak van PCOS. Er wordt gezegd dat overgewicht en/of het hebben van

een moeder, zus of tante met PCOS, de kans op het krijgen van PCOS verhoogt.

Etniciteit blijkt geen rol te spelen. Vaak wordt gedacht dat de wortels van het

ontstaan van PCOS liggen bij genetische aanleg.

De volgende hormonen zijn betrokken bij PCOS

• Een verhoogde waarde van het LH (het zogenaamde "luteïniserend hormoon", oftewel het hormoon dat de eisprong opwekt).
• Eventueel een verhoging van testosteron.
• Soms een verhoging van insuline (het hormoon dat de waarden van de bloedsuikers regelt, in combinatie met een lage waarde van FSH (follikel stimulerend hormoon).

Lees ook:

5 tips om je hormonen in balans te krijgen

De behandeling

Wanneer je menstruatie uitblijft of pogingen om zwanger te raken mislukken, komen de meeste vrouwen uiteindelijk terecht bij een gynaecoloog. Soms wordt dan inderdaad de diagnose PCOS gesteld. Wil je (nog) niet zwanger raken, dan wordt vaak weer de anticonceptiepil voorgeschreven. Waarom? Vervelende klachten als acne en overbeharing worden op die manier de kop ingedrukt en je bloedingen worden weer regelmatiger.

Toch wordt er ook steeds meer gesproken

over natuurlijke behandelingswijzen. Het is vaak een hele zoektocht wat wel en

wat niet kan helpen om jouw cyclus weer op gang te krijgen. Je zult goed naar

je eigen lichaam moeten luisteren, maar de volgende factoren zijn zeker van

belang:

• Een aangepast eetpatroon. Hiermee wordt verwezen naar een eiwitrijk dieet met weinig koolhydraten. De inname van verzadigde vetten en transvetten worden afgeraden (dit zijn de 'slechte' vetten in bijvoorbeeld koek en gebak). De inname van omega 3 wordt bij vrouwen met PCOS sterk aangeraden. Omega 3 zorgt bijvoorbeeld voor een afname in mannelijke hormonen, BMI en depressieve klachten.

Vezelrijk voedingspatroon

Daarnaast wordt ook een vezelrijk voedingspatroon geadviseerd. Een dieet met een hoog vezelgehalte zorgt namelijk voor minder insulinepieken en insulineresistentie. Bepaalde vitaminewaarden blijken bij vrouwen met PCOS vaak aan de lage kant. Het aanvullen van vitamine B12, B6 en foliumzuur en vitamine D zou tot een vermindering van PCOS symptomen en een vergroting van de kans op zwangerschap kunnen leiden. Het aanvullen van mineralen als zink en magnesium is ook van belang.

Ook interessant om te lezen:

Waarom vezelrijk eten zo belangrijk is voor je gezondheid

De invloed van stress op PCOS

Stress en PCOS zijn geen match made in heaven. Nu is stress natuurlijk nooit goed voor het menselijk lichaam, maar stress heeft voornamelijk een zeer negatieve invloed op de intensiteit van PCOS symptomen. Tegenwoordig eisen vrouwen steeds meer van zichzelf. We willen voor iedereen zorgen, lekker sporten en op het werk doen we vaak ook meer dan er van ons gevraagd wordt.

Overmatige, chronische stress leidt ertoe dat we meer mannelijke hormonen aanmaken. Een teveel aan mannelijke hormonen kan weer leiden tot ernstige acne of kaalheid. Hier maken we ons vervolgens ook weer druk om en zo is het cirkeltje rond. De oplossing ligt dus bij het flexibel leren omgaan met stress. Probeer na te denken wat jou helpt om te ontspannen. Voor sommigen werkt yoga of mindfulness en voor anderen werkt een lange wandeling of een vaste avond met vriendinnen. Focussen op de positieve gevoelens of gebeurtenissen helpt ook.

PCOS: een afwijking, geen ziekte

De diagnose PCOS kan soms rauw op je dak vallen. Je kunt je afvragen of je ooit nog een normale cyclus terug zult krijgen, maar je kunt je ook zorgen maken over je eventuele kinderwens. Als je die kinderwens hebt, vraag je je misschien af of je direct moet beginnen met het slikken van bepaalde hormonen om zo een eisprong op te wekken. Probeer je te realiseren dat PCOS geen ziekte is, maar een afwijking. De symptomen van PCOS zijn zeker te behandelen.

Belangrijk is om altijd in gesprek te blijven. Zowel met je partner, je vriendinnen en/of een professionele hulpverlener of diëtiste. Probeer te praten over zorgen en twijfels die je hebt. Natuurlijk is het niet fijn om na je puberteit weer geconfronteerd te worden met heftige acne of overbeharing. Hier mag je je best rot over voelen. Daarnaast is het belangrijk om terug te gaan naar de basis. Soms voel je zelf heel goed wat je lichaam nodig heeft. Of dit nu is op het gebied van voeding, beweging of ontspanning. Zorg goed voor jezelf en neem je klachten en gevoelens serieus.

Artikelen van Margriet ontvangen in je mailbox?

Schrijf je in op margriet.nl/nieuwsbrief

Tekst | Lieve Peters

Beeld | iStock

Lieve (28) woont in Limburg en studeerde Communicatie- en Informatiewetenschappen afgerond in Tilburg. “Na verschillende stages, lukte het me niet om in Limburg een leuke baan in de communicatie te vinden. Drie jaar geleden belandde ik in de zorg en ik werk nog steeds met veel plezier als cliëntbegeleider op een groep met mensen met een verstandelijke beperking en gedragsproblemen. Toch begon het te kriebelen om weer in de pen te klimmen.” Dus schrijft Lieve over gezondheid, sport, relaties en psyche. Meer lezen van Lieve? Check lievepeters.com of @lievepeters