Van ouderdom tot medicijnen: dít zijn de meest voorkomende oorzaken van osteoporose
Eén op de drie vrouwen en één op de vijf mannen boven de vijftig heeft osteoporose, wat je misschien wel kent onder de naam botontkalking. Wat zijn de meest voorkomende oorzaken voor osteoporose?
We zochten het voor je uit.
Osteoporose
Als je osteoporose hebt, wordt er simpel gezegd meer bot afgebroken dan er opnieuw aangemaakt wordt. Hoewel osteoporose in de volksmond vaak botontkalking genoemd wordt, is dat niet het enige wat er gebeurt. De botten verliezen massa door ontkalking, maar veranderen ook van structuur. De combinatie van die twee factoren zorgt voor botten die brozer zijn, waardoor je sneller botten breekt of last kunt krijgen van een ingezakte wervelkolom. De diagnose osteoporose wordt vaak laat gesteld; pas wanneer je een bot breekt, valt de afwijkende structuur en sterkte van de botten op.
Primaire en secundaire osteoporose
Er bestaan primaire osteoporose en een secundaire variant, die beide andere oorzaken hebben. Bij primaire osteoporose is het een gevolg van het ouder worden of de overgang. Dit is de vorm waar ongeveer 95 procent van de patiënten aan lijdt. Het is in dit geval dan ook niet verrassend dat vrouwen het meest getroffen worden door osteoporose. Secundaire osteoporoseontstaat als gevolg van bepaalde aandoeningen, geneesmiddelen of andere factoren van buitenaf.
Lees ook:
Osteoporose: zo test je of je botten aan het ontkalken zijn
Oorzaken primaire osteoporose
De meeste mensen met osteoporose krijgen zoals eerder gezegd deze primaire variant van de aandoening. Hoewel je botten op oudere leeftijd altijd wat zwakker worden, hebben mensen met osteoporose daar éxtra veel last van. Daardoor stijgt de kans op botbreuken aanzienlijk, met alle gevolgen van dien. Vooral vrouwen in en na de overgang hebben vaak last van osteoporose. Dit heeft te maken met de afname van het vrouwelijke geslachtshormoon oestrogeen, dat na de overgang heel ver daalt. Daardoor wordt er meer bot afgebroken dan er aangemaakt wordt en neemt je botmassa dus heel snel af.
Ook ouderdom telt als één van de oorzaken van osteoporose. Hierbij gaat het meestal op een zeer geleidelijk proces waarin de botten zwakker worden. Er zijn wat factoren die de kans op deze vorm van osteoporose vergroten. Sommige, zoals genetische aanleg of hormoonstatus, kun je niet zelf aanpakken. Andere juist wel: roken, onvoldoende beweging, overmatig alcoholgebruik, vitaminetekort en een ongezond dieet kunnen ook de boosdoeners zijn.
Oorzaken secundaire osteoporose
Secundaire osteoporose is een aandoening die eigenlijk altijd het gevolg is van een andere medische aandoening. Ook genetische aanleg of medicijnen kunnen hier de veroorzaker zijn. Deze factoren hebben dan negatieve effecten op de aanmaak en afbraak van botten, waardoor osteoporose ontstaat.
Aandoeningen die secundaire osteoporose kunnen veroorzaken zijn bijvoorbeeld reuma, een nieraandoening, een overactieve schildklier of diabetes. Ook darmaandoeningen die een vitaminetekort kunnen veroorzaken, bijvoorbeeld de ziekte van Crohn of coeliakie, kunnen secundaire osteoporose veroorzaken. Geneesmiddelen zijn ook één van de oorzaken van secundaire osteoporose. Een van de bekendste middelen die dit kan veroorzaken is prednison, een corticosteroïden en ontstekingsremmer die ingezet wordt bij onder andere astma, reuma en darmaandoeningen. Ook middelen tegen epilepsie of bloedverdunners kunnen deze aandoening veroorzaken.
Lees ook:
6 belangrijke medische onderzoeken voor vrouwen: dit kun je verwachten
Osteoporose voorkomen
Niet alle oorzaken van osteoporose kun je tegenhouden, maar je kunt wel je best doen om je botten zo stevig mogelijk te houden. Dat doe je door voldoende te bewegen en te zorgen dat je genoeg calciumrijke producten eet of drinkt. Nu denk je misschien direct aan melk, maar dat is niet essentieel. Ook groene bladgroenten, broccoli en noten zitten vol calcium. Die bevatten bovendien fosfaten die ook essentieel zijn voor sterke botten, dus dat is helemaal mooi meegenomen. Ook is het slim om voldoende vitamine D en K binnen te krijgen, omdat deze de juiste aanmaak en verspreiding van kalk verzorgen.
Natuurlijk is het ook verstandig om eerder genoemde factoren, waaronder een ongezond dieet, roken, alcohol drinken en een vitaminetekort, zo veel mogelijk op te lossen en uit te sluiten. Deze oorzaken voor osteoporose kun je soms namelijk wél voorkomen. Ga voor advies over medicatie of dieet altijd eerst langs je huisarts, voor je zelf drastische veranderingen maakt.
Bron | Maastricht UMC, Osteoporose Vereniging, Margriet 02-20, Endocrineweb
