Snel kwaad? Zo herken en voorkom je een woedeaanval

En zo kun je een woedeaanval het beste beheersen.

Wat is een woedeaanval?

Woede bestaat in verschillende vormen, van irritatie of verontwaardiging tot hevige boosheid. En dat kun je ook weer op twee verschillende manieren uiten: passief en agressief. Passief gedrag is bijvoorbeeld: opgeven, situaties uit de weg gaan of negeren en jezelf de schuld geven. Agressief je woede uiten doe je bijvoorbeeld door: wraak te nemen, anderen te beschuldigen, te schreeuwen of door fysieke agressie. Maar wanneer is er dan sprake van een woedeaanval? Daarvoor gebruikt Robert Haringsma, psycholoog met een expertise in de behandeling van woedeaanvallen een thermometer als metafoor. Hoe hoger je op de woede thermometer komt, hoe moeilijker beheersbaar de woede wordt. Ben je alleen geïrriteerd, dan kun je dit vaak nog onder controle houden, maar ben je echt kwaad dan kun je zo’n woedeaanval ervaren. Een woedeaanval is dus eigenlijk een extreme vorm van boosheid, waarbij je die controle tijdelijk verliest.

Twee oorzaken

De twee oorzaken dat je boosheid tot een woedeaanval leidt zijn opeenstapeling en ontploffing. Zoals de term al doet vermoeden gaat het bij een opeenstapeling om diverse momenten waarbij uiteindelijk de laatste druppel de emmer doet overlopen en je last krijgt van een uitbarsting. Ontploffing gebeurt door een situatie, die bijvoorbeeld in jouw ogen onredelijk is. Bijvoorbeeld bij onterecht ontslag of als je partner bij je weggaat. Mensen met een periodieke explosieve stoornis kunnen al bij kleinste alledaagse dingen last krijgen van zo’n ontploffing.

Symptomen van een woedeaanval

Hoe heftig een woedeaanval is en hoe lang dit duurt hangt heel erg af van de situatie. Je hebt vaak het gevoel dat je de controle over je boosheid en andere emoties verliest. Je kan fysiek agressief worden, bijvoorbeeld door om je heen te slaan, deuren dicht te smijten of iets tegen de muur aan te gooien of kapot te maken. En daarnaast kun je ook verbaal agressief worden en beginnen te schelden of schreeuwen. Meestal neemt een woedeaanval geleidelijk af. Daarna kun je je uitgeput voelen, omdat dit je veel energie heeft gekost of soms moet je hierna huilen.

Lees ook: Tranen van geluk of van verdriet? Dít gebeurt er met je lichaam als je huilt

Een woedeaanval beheersen

Zo’n woedeaanval is niet bepaald fijn voor jezelf of je omgeving. Maar gelukkig kun je dit leren beheersen. Daarbij is het allereerst belangrijk om je eigen verantwoordelijkheid hierin te nemen om de controle terug te krijgen over je woede. Daarnaast ligt de focus op omdenken, ontspannen en communiceren.

Ontspannen

Wanneer je een woedeaanval aan voelt komen, probeer jezelf dan rustig te krijgen door je af te zonderen, te focussen op je ademhaling, je ogen te sluiten en op een rustige plek na te gaan waarom je zo boos wordt. Ben je bijvoorbeeld overprikkeld geraakt of moe? Je zult merken dat door bewust na te denken over je boosheid en door ontspanningsoefeningen te doen, je woede langzaam weer daalt.

Omdenken

Omdenken en relativeren kan soms lastig zijn, daarom bestaat er cognitieve therapie om dit beter onder de knie te krijgen. Dit helpt wanneer je de neiging hebt om snel neerslachtig te denken, terwijl je hier niks mee opschiet en de situatie vaak nog erger voor jezelf maakt. Ook wanneer je dingen erg snel persoonlijk neemt of een lage tolerantie hebt bij tegenslagen kun je dit met cognitieve gedragstherapie aanpakken. Door hiermee om te leren gaan en je boosheid te relativeren, voorkom je dat je uitbarst.

Communiceren

Ook beter leren communiceren kan een woedeaanval de kop in drukken. Probeer uit te leggen wat je boos maakt of wat jouw behoeften zijn. Anderen kun je gedachten niet lezen, dus bespreek wat je dwars zit. Dit werkt ook omgekeerd, probeer je in te leven in de ander en rekening te houden met wat een ander wil. Zo leer je andermans gedrag beter begrijpen en door het gesprek aan te gaan, voorkom je een woede-uitbarsting.

Woedeaanvallen door hormoonschommelingen

Hormoonschommelingen, bijvoorbeeld tijdens de zwangerschap of in de overgang, hebben invloed op je emoties. Zo kun je last krijgen van stemmingswisselingen en sneller boos worden. Zeker bij vrouwen die hooggevoelig zijn kan zo’n hormoonschommeling flinke impact hebben. Probeer in dit geval zoveel mogelijk je hormonen in balans te houden door gezond te eten, stress te vermijden, dagelijks te bewegen en voldoende te slapen.

Kind met woedeaanvallen

Vooral veel jonge kinderen hebben wel eens last van een woedeaanval. Dat is gelukkig heel normaal. En rond een jaar of 4 groeien de meeste kinderen hier weer overheen. Toch zijn er ook oudere kinderen die last blijven houden van woedeaanvallen. Dat komt vaak door onmacht en frustratie. Zorg dat de grenzen altijd duidelijk zijn, je consequent handelt en zorg voor duidelijke structuur op een dag. Zo weet je kind beter waar hij of zij aan toe is. Probeer daarnaast begripvol te zijn en te praten met je kind over de woede. Zo kun je aanleren om beter om te gaan met de boosheid.

Daarnaast hebben sommige kinderen er meer aanleg voor en kunnen ze al uitbarsten als ze bijvoorbeeld erg moe zijn. Zorg in dit geval dus dat je kind voldoende rustmomenten heeft. Ook bij een daling van de bloedsuikerspiegel door honger kan je kind sneller woedend worden. Zorg dus altijd dat je iets te eten bij de hand hebt om dit te voorkomen.

Artikelen van Margriet.nl ontvangen in je mailbox?

Schrijf je in via margriet.nl/nieuwsbrief.

Bron | De Psycholoog, Psychogoed, With Joy

Beeld | iStock

Heb je geen tijd om vanuit je luie stoel je favoriete tijdschrift te lezen, maar wil je wél op de hoogte blijven van het beste van Margriet? Dan hebben wij iets leuks voor je: je kunt vanaf nu praten met Margriet via je Google Home óf Google Assistent op je telefoon of tablet. Zo heb je heel makkelijk toegang tot allerlei extra leuks. Benieuwd? Klik hier om direct met Margriet te praten. Meer uitleg nodig? Klik dan hier.