PREMIUM
Slaapexpert vertelt: dit zijn de gevaarlijke gevolgen van slaaptekort
Het zal je niet verbazen dat je van slaaptekort niet beter gaat presteren. Bekende verschijnselen van slaapgebrek zijn concentratieverlies, vermoeidheid en een verminderde alertheid. Maar dat zijn niet de enige gevolgen van een te korte nachtrust. Wat gebeurt er op de lange termijn bij slaaptekort, en wat kan je daaraan doen?
Slaapexpert Alies Coster legt het het uit.
Bekende gevolgen van slaaptekort
Het kan erg frustrerend zijn om in bed te liggen, maar de slaap niet te kunnen vatten. Wetende dat je morgen vroeg op moet, beland je in een piekercirkel die lastig te doorbreken is. Slaaptekort heeft bekende gevolgen als vermoeidheid en een verminderde concentratie. Andere relatief onbekende gevolgen zijn problemen met je evenwicht, een lager libido of meer trek in (ongezond) eten. Nou zijn deze gevolgen op de korte termijn relatief onschuldig, maar een chronisch slaapgebrek kan gevaarlijkere gevolgen hebben dan je denkt.
Depressie en suïcidaliteit door slaaptekort
Al na één korte nacht kun je minder goed relativeren en worden je emoties minder goed gereguleerd. Op de langere termijn heeft dit invloed op hoe je in je vel zit, en kan slaaptekort leiden tot een depressie. Ook heeft slaaptekort op de langere termijn invloed op je hormoonhuishouding. Zo kan het zijn dat je minder geluksstofjes aanmaakt, wat voor een neerslachtig gevoel zorgt. Doe daar nog een schepje (door slaaptekort veroorzaakte) impulsiviteit bij op, en zo heeft slaaptekort, zelfs een directe invloed op suïcidale gedachten.
Verkeersongeluk
Al na één nacht zorgt slaaptekort voor een tragere reactiesnelheid, waardoor de kans op verkeersongelukken toeneemt. Slaaptekort vergroot daarbij de kans op ‘slaapjes’ die minder dan een seconde duren, ook wel micro slaapjes genoemd. Dit zijn momenten waarop je even weg bent en niet doorhebt wat er om je heen gebeurt. Omdat ze soms zo kort duren, heb je soms niet door dat je een micro slaapje ervaart. Dat maken micro slaapjes zo gevaarlijk in het verkeer. Vooral mensen met slaapapneu hebben meer kans om een ongeluk te krijgen wanneer zij deelnemen aan het verkeer.
Link tussen Alzheimer en slaaptekort
Zeg je slaap, dan zeg je herstel. Slaap zorgt voor de heling van vele hersengebieden, waaronder je geheugen. Simpel gezegd: door goed te slapen onthouden we wat we overdag geleerd hebben. Daarnaast breekt het zogenoemde ‘Alzheimer-eiwit’ (amyloïde) zich af tijdens de nacht. Slaap je chronisch slecht, dan bouwt dit eiwit zich op, waardoor de kans op alzheimer toeneemt. Een geruststellende gedachte: één nacht slecht slapen geeft hoogstwaarschijnlijk geen verhoogd risico op dementie, daarvoor moet je naar inschatting maanden tot jaren slecht slapen. Ook is het zo dat gezonde factoren als voldoende beweging en daglicht en blijvende stimulatie van je hersenen je kunnen beschermen tegen de ontwikkeling van Alzheimer.
Kwaliteit
In de populaire literatuur worden de gevaarlijke gevolgen van slaaptekort vaak gelinkt aan het aantal uren slaap. Van minder dan 5 uur slaap zou je hartproblemen krijgen, en ook zou dan de kans op diabetes toenemen. Hoe gek dit misschien ook klinkt: staar je niet blind op het aantal slaap-uren dat je krijgt. Natuurlijk is dat belangrijk, maar het is gebleken dat de slaapkwaliteit ook heel belangrijk is om gezond te blijven, al dan niet belangrijker dan de kwantiteit. Helaas is er voor slaapkwaliteit geen eenduidige definitie, maar het heeft te maken met hoe je je nachtrust ervaart en of je je voldoende uitgerust voelt. In- en doorslapen (slaapcontinuïteit) en de tijd die slapend in bed wordt doorgebracht in verhouding tot de tijd die je in bed ligt (slaapefficiëntie) zijn belangrijke indicatoren voor de slaapkwaliteit.
Slaaptekort oplossen door slaap inhalen
In sommige gevallen kun je slaap inhalen. Desondanks kunnen bovenstaande kwalen ontstaan als een gevolg van een langere periode van slapeloosheid of slaaptekort. Zet daarom altijd je slaap op 1, dat is de basis van alles. Je kunt beginnen door elke dag op dezelfde tijd op te staan. Zorg daarnaast voor voldoende ontspanning overdag en gun jezelf die rust. Je kunt ook contact opnemen met een slaapexpert of met de huisarts voor de behandeling van jouw slaapprobleem.
Denk jij of denkt iemand in jouw omgeving aan zelfmoord? Praat erover. Bel 0800-0113 of chat via 113.nl. 24/7 open, anoniem en vertrouwelijk.
Over psycholoog en slaapexpert Alies Coster
Uitgerust, productief en energiek je dag door? Psycholoog en slaapexpert Alies Coster schrijft voor Margriet en is eigenaar van Sucsleep. Ze helpt anderen aan een fijne nachtrust, door middel van workshops en online trainingen. Via haar Instagrampagina inspireert zij je over slaap, rust en je mindset hierin. Plan een gratis kennismakingsgesprek in met slaapexpert Alies Coster, om te kijken of coaching iets is dat jou zou helpen.
