Mondhygiënist geeft antwoord op de meest gestelde vragen over mondverzorging

Mondhygiënist Marwa Ahmad van De MondzorgPoort geeft antwoord op de meest gestelde vragen over mondverzorging.

Wat is het beste moment om je tanden te poetsen?

Om je gebit goed schoon te houden, is het echt belangrijk om twee keer per dag je tanden te poetsen: 's ochtends en 's avonds. "Poets je tanden 's ochtends nog voor het ontbijt", adviseert mondhygiënist Marwa Ahmad. Doe je dit direct na het ontbijt, dan bestaat de kans dat je je tandglazuur aantast, zeker als je bijvoorbeeld vruchtensap of iets anders met suiker hebt gegeten of gedronken. "Wil je toch eerst ontbijten? Wacht dan een uur met tandenpoetsen", aldus Marwa. En 's avonds is het natuurlijk wel zo lekker om met een frisse mond de nacht in te gaan. Bovendien moet je je tanden niet te lang, als in langer dan 24 uur, ongepoetst laten: de bacteriën in je mond produceren overdag zuur, dat in je tandglazuur gaat bijten en gaatjes veroorzaakt als je het niet op tijd wegpoetst.

Handtandenborstel vs. elektrische tandenborstel: wat is beter?

"Wat een goede tandenborstel is, is voor elk persoon weer anders", begint Marwa. "Wat voor de een wel werkt, werkt voor de ander juist helemaal niet. Ben je een harde poetser of juist niet, lukt het je niet om je hand stil te houden als je bijvoorbeeld elektrisch poetst: dat zijn allemaal dingen om rekening mee te houden."

Toch geeft zij in principe de voorkeur aan een elektrische tandenborstel in plaats van een handtandenborstel. "Een elektrische tandenborstel poetst beter, doordat die roteert, pulseert en meer bewegingen maakt. Je kunt dit met de hand nooit nabootsen." Maar als jij niet met een elektrische tandenborstel overweg kunt, dan kun je beter handmatig poetsen.

Waar moet een goede tandenborstel aan voldoen?

Een aantal tips van de mondhygiënist om in elk geval rekening mee te houden:

Voor een handtandenborstel

Je hebt handtandenborstels in verschillende soorten en maten. Het merk dat je kiest, maakt niet zo veel uit. Let wel op de volgende punten:

• Niet te grote borstelkop, om ook achterin de mond goed te kunnen reinigen
• Niet te harde borstelharen, kies liever voor medium of zacht (harde borstels kunnen voor slijtage of gevoelige tanden zorgen)
• Comfortabel handvat
• Borstelhaartjes die zo recht mogelijk staan, dus niet te veel alle kanten op

Voor een elektrische tandenborstel

Je hebt twee soorten elektrische tandenborstels: sonische (bijvoorbeeld van het merk Philips of Boombrush) en roterend pulserende (bijvoorbeeld van Oral B). De eerste maakt alleen trillende bewegingen, waardoor het ook belangrijk is dat je met je hand meebeweegt om alle gebieden in je gebit te bereiken. De tweede roteert en pulseert, en die heeft Marwa's voorkeur. Daarvan heb je weer verschillende borsteltypen. "Een goede elektrische tandenborstel moet 8800 oscillerende rotaties en 40.000 pulsaties per minuut hebben", schrijft Marwa voor. Ga dit dus even na, voordat je een elektrische tandenborstel koopt. Verder is het goed om op het volgende te letten:

• Kleine borstelkop
• Zachte borstelharen
• Genoeg toeren (dus de zojuist genoemde 8800 rotaties en 40.000 pulsaties per minuut)
• Comfortabel handvat

Hoe kun je tandsteen voorkomen/zelf weghalen?

Tandsteen is hard geworden tandplak. Hoe minder tandplak in je mond, hoe minder tandsteen. "Iedereen heeft plakvorming, maar door elke dag goed je tanden te poetsen en tussen je tanden te reinigen voorkom je dat plak lang in de mond blijft en uiteindelijk tandsteen wordt", aldus Marwa. Als je eenmaal tandsteen hebt, kun je dit niet goed zelf weghalen. Dit kan een tandarts of mondhygiënist het best voor je doen.

Hoe voorkom je gaatjes?

Met goed je tanden poetsen en tussen je tanden reinigen, kun je het gros van de gaatjes voorkomen. Maar wist je dat ook het aantal eet- en drinkmomenten op een dag van invloed kan zijn op de vorming van gaatjes? Eet en drink je te vaak op een dag, dan krijgt je gebit niet de kans om zich helemaal te herstellen van eten en drinken dat je tandglazuur aantast. Het is namelijk belangrijk dat speeksel tussendoor de kans krijgt om je gebit van nature te reinigen. "Probeer drie hoofdmaaltijden en drie à vier tussendoortjes aan te houden", adviseert Marwa. "Denk hierbij ook aan wat je tussendoor drinkt. Koffie met suiker en melk kan bijvoorbeeld ook gaatjes veroorzaken, dus dat moet ook met je eet- en drinkmomenten meegerekend worden."

Let ook op met medicatie. "Sommige medicijnen drogen je mond uit en kunnen ervoor zorgen dat gaatjes sneller ontstaan", waarschuwt Marwa. Denk hierbij aan medicatie tegen parkinson, astma in de vorm van een pufje, antidepressiva en ontstekingsremmers. "Speeksel heeft een reinigende werking op je tanden, kiezen en slijmvlies. Door speeksel worden heel veel plak en voedselresten weggevoerd. Als je minder speekselsecretie hebt door die medicatie, dan heb je onvoldoende speeksel in je mond waardoor tandplak sneller in de mond achterblijft. Tandplak houdt bacteriën vast en daar begint dan het proces van een gaatje."

Wat kun je doen tegen een droge mond?

Zoals hierboven uitgelegd, is je speeksel heel belangrijk voor het reinigen van je mond. Een droge mond kan veroorzaakt worden door medicatie. Maar bijvoorbeeld ook als je bestraald bent in het hoofd-halsgebied; hierdoor kunnen je speekselklieren beschadigd zijn. Heb je last van een droge mond, drink dan veel water en neem kleine slokjes. "Kauw op suikervrije kauwgom met xylitol erin", voegt Marwa daar aan toe. "Door daarop te kauwen, bevorder je de speekselaanmaak." Je hebt ook speciale zalfjes die speeksel als het ware nabootsen. Informeer hiernaar bij je tandarts, huisarts of mondhygiënist.

Hoe ontstaat ontstoken tandvlees en wat kun je er het best tegen doen?

"Ontstoken tandvlees ontstaat doordat tandplak achterblijft in de mond. In die plak kunnen bacteriën gaan zitten die op den duur ontstekingen veroorzaken", legt Marwa uit. "Denk hierbij aan pijn, zwelling en bloeding." Misschien ben je als je last hebt van deze tandvleesklachten geneigd om het maar even niet te poetsen. Maar het is juist heel belangrijk om dit wél te blijven doen. De tandplak en schadelijke bacteriën moeten namelijk uit je mond, om verdere uitbreiding van de tandvleesontsteking te voorkomen. Poets in elk geval wel je tanden en tandvlees voorzichtig, en het liefst met een zachte tandenborstel. Blijft je tandvlees ontstoken, dan is het goed om even langs de tandarts of mondhygiënist te gaan.

Waarom bloedt tandvlees soms en hoe voorkom je dit?

Ookbloedend tandvlees komt vaak door achtergebleven tandplak. Ook hierbij is het advies dus om goed te poetsen en tussen je tanden schoon te maken. Net als bij gaatjes, kan ook medicatie de boosdoener zijn. "Mensen die bijvoorbeeld bloedverdunners slikken hebben een grotere kans op bloedingen in de mond", legt Marwa uit.

Wat kun je doen tegen gevoelige tanden?

Gevoelige tanden kunnen verschillende oorzaken hebben. "Eerst moet gekeken worden waar de gevoeligheid vandaan komt", vertelt Marwa. Dit kan er aan de hand zijn:

• Je poetst te hard. "Door te hard poetsen kan je tandbeen bloot komen te liggen en dit kan gevoeligheid geven. Je herkent dit aan teruggetrokken tandvlees", legt Marwa uit.
• Er is sprake van een tandvleesontsteking. "Hierbij hebben we het over plakophoping waar bacteriën in gaan zitten en dit kan dus naast bloeding, zwelling en pijn ook gevoeligheid van je gebit geven."
• Je hebt tanderosie. "Door zuren die in eten en drinken zitten, kan er tanderosie ontstaan. De glazuurlaag wordt dan aangetast en dit kan gevoeligheid geven."
• Op naar de tandarts, want je hebt cariës (gaatjes). En door de zenuwen die in zo'n gaatje bloot komen te liggen, kan dat pijn doen.

Hoe voorkom je een slechte adem?

Een slechte adem kan vanuit je mond of maag komen. "Als het vanuit je mond komt, dan kun je dit voorkomen door goed alle plak te verwijderen", tipt de mondhygiënist. "Dit doe je door twee keer per dag uitgebreid te poetsen, tussen je tanden te reinigen en ook eenmaal per dag een tongschraper te gebruiken: op je tong kan namelijk ook plak zitten." Een pepermuntje of kauwgompje werkt ook tegen een nare mondgeur, maar natuurlijk van heel korte duur. En voorkomen is altijd beter dan genezen.

Flossen, ragen, stoken: wat is het verschil en het best?

Het moge inmiddels duidelijk zijn dat tussen je tanden schoonmaken, ofwel interdentale reiniging, belangrijk is in je mondverzorging. Maar kun je nou het best flossen, ragen of stoken? "Welk middel je het best kunt gebruiken verschilt per persoon", zegt Marwa hierover. Het hangt er bijvoorbeeld vanaf hoeveel ruimte jij tussen je tanden en kiezen hebt.

"De meeste landen, zoals Amerika, hebben sterk de voorkeur voor flossen," vervolgt Marwa, "maar hier in Nederland gaat de voorkeur uit naar een rager: zo'n gedraaid metalen draadje met haartjes eraan. De haartjes maken goed alle hoeken schoon." Als je dit niet prettig vindt of geen rager kunt vinden die tussen jouw tanden past, dan raadt de expert een stoker aan. "Hierbij is het heel belangrijk dat je de stoker op de juiste manier gebruikt, met de platte kant naar het tandvlees toe." Volgens Marwa is flossen het minst effectief. "Flossen is heel lastig om te doen en veel mensen flossen op de verkeerde manier." Met flossen kun je de ruimte tussen je tanden niet optimaal schoonmaken, meent de mondhygiënist.

Wat kun je tegen gele tanden doen?

Gele tanden hebben verschillende oorzaken. "Hoe ouder je wordt, hoe meer je tandglazuur slijt en hoe meer het tandbeen - het laagje onder je glazuur - naar boven komt. En dat tandbeen is gewoon veel geler", omschrijft Marwa. Voorkomen dat je tanden op een gegeven moment wat geler worden, kun je dus niet.

Nou kan het geler van je tanden wel versnellen door bijvoorbeeld koffie, thee, wijn en roken. Die gelige aanslag die hierdoor op je tanden kan ontstaan, kan de mondhygiënist of tandarts wel verwijderen. Maar aan de gelige tint door je tandbeen op den duur, kun je helaas weinig doen. Dan is bleken eigenlijk de enige optie.

Wanneer is het nodig om naar een mondhygiënist te gaan?

Misschien heb jij nooit last van je gebit. Dan ben je goed bezig! Toch kan het ter voorkoming van eventuele gebitsproblemen goed zijn om eens naar de mondhygiënist te gaan. Dit kun je zonder doorverwijzing doen. "Mensen hebben bijvoorbeeld vaak niet eens door dat ze ontstoken tandvlees hebben", vertelt Marwa. "Ik raad iedereen aan om in ieder geval op consult te gaan en de mondhygiënist te laten kijken naar je mondgezondheid. Voor de één is om de drie maanden naar de mondhygiënist gaan voldoende, terwijl voor de ander eenmaal per jaar voldoende is.”