Moet je vaak eten om je stofwisseling op gang te houden?

"Het lichaam is erop gericht om niet continu te eten," zegt Joost Drenth, hoogleraar Maag-Darm-en Leverziekten bij het Radboud umc. "De oermens at soms dagenlang bijna niks, schoot een os en kreeg dan in één keer een flinke portie eten binnen."

Haperende alvleesklier?

Maar er zijn wel ándere redenen waarom het voor sommige mensen beter kan zijn om vaker kleine porties te eten dan in één keer heel veel. Zo stijgt na het eten van een grote, koolhydraatrijke maaltijd je bloedsuikerspiegel erg snel. De alvleesklier moet vervolgens insuline aanmaken om deze weer te laten dalen. Bij gezonde mensen is dat 'geen issue', vertelt Drenth, want de alvleesklier kan het aan om in pulsen insuline af te geven (al kun je daarna wel last hebben van een vervelende suikerdip). "Maar bij mensen met overgewicht werkt de alvleesklier vaak minder goed, of is het lichaam minder gevoelig voor de insuline geworden. Hierdoor blijft de bloedsuikerspiegel langer hoog, wat de kans op hart- en vaatziekten vergroot. Daarom is het voor mensen met diabetes ook beter om niet vier boterhammen in één keer te eten, maar deze te verdelen over de dag."

TIP: voor je bloedsuikerspiegel is het beter om langzame koolhydraten te eten in plaats van snelle koolhydraten. Van eiwitten en onverzadigde vetten gaat je bloedsuiker niet of nauwelijks omhoog.

Risicofactoren

Maar hoe weet je nu of jouw alvleesklier minder goed werkt als je géén diabetes hebt? "Dat weet je niet en merk je niet," antwoordt de arts. "Maar er zijn wel een aantal risicofactoren die diabetespatiënten ook hebben, zoals overgewicht." Ook als je een hoge bloeddruk en een hoog cholesterol hebt, zou het volgens Drenth voordelen hebben om te zorgen dat de hoeveelheid vet en suiker in je bloed na de maaltijd beperkt blijft. "Het is in de meeste gevallen goed om überhaupt iets minder te eten en meer aan inspanning te doen als je te zwaar bent."

'Spaarstand'

Maar pas op, want als je te streng lijnt, kan je lijf wel in de beruchte 'spaarstand' schieten. Drenth: "Je lichaam gaat minder energie verbruiken als je langdurig of veel op dieet bent. Daardoor val je niet verder af of kom je zelfs aan, ook al eet je hetzelfde. Daarom is het heel belangrijk om gewoon volgens de Schijf van Vijf te eten en dit te combineren met voldoende lichaamsbeweging."

TIP: hoe meer je overdag beweegt, hoe meer calorieën je 's nachts verbrandt!

Minder hongergevoel?

Makkelijker gezegd dan gedaan. Daarom adviseren veel diëtisten om elke twee uur een gezonde snack te eten: het zou namelijk een knagend hongergevoel en vreetkicks voorkomen. Toch vaak iets eten dus! Maar de maag-darm-lever-arts is daar niet zo zeker van. "Dit effect is maar minimaal aangetoond. Er zijn ook onderzoeken waaruit blijkt dat mensen die zes keer per dag eten, vaker verlangen naar eten dan mensen die drie maaltijden per dag nuttigen."

'Beter om 's avonds minder te eten'

Dus wat moeten we nu doen? "Het beste is om de brandstof uit voeding te spreiden over drie vaste maaltijden en één à twee tussendoortjes per dag," adviseert Drenth. "Hierbij mag het ontbijt niet vergeten worden en helpt een goede nachtrust tegen een hongergevoel." Ook is het volgens hem beter om zo veel mogelijk overdag te eten en niet 's avonds, tenzij je daarna nog gaat sporten. "Als de energie uit voedsel niet direct wordt gebruikt door inspanning, wordt deze opgeslagen in de spieren en lever, waardoor deze vervolgens minder snel kan worden vrijgemaakt. Als je dan de volgende ochtend gaat ontbijten, gebruikt je lichaam de energie uit het ontbijt en niet uit wat je de avond ervoor gegeten hebt. Bovendien werkt je metabolisme 's nachts trager, zodat je helemaal weinig verbruikt."

Tot slot is regelmaat goed, aldus de arts. "Je lichaam verwacht dat het gevoed wordt op vaste tijdstippen." Maar of dat zes of drie tijdstippen op een dag zijn, is dus om het even.

Dit vind je misschien ook interessant:

• Waarom 's ochtends (veel) eten waarschijnlijk beter is
• Foodtrend ‘bowls’: lekker eten uit een kom
• Hoofdpijn door het eten van een stukje oude kaas? Het kan!

Kijk ook: