Mammografie pijnlijk? Hierdoor kan dat komen (en zo wordt het minder)
Elke twee jaar krijgen vrouwen van 50 jaar en ouder een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek borstkanker. Hierbij wordt met een mammografie een röntgenfoto van de borst gemaakt, om eventueel afwijkend weefsel op te sporen. Een veelgehoorde klacht over deze manier van onderzoek is de pijn waarmee het gepaard gaat. Maar hoe kan het dat dit zoveel pijn doet en kan dit verminderd worden?
Als je al een keer een mammografie gehad hebt, weet je misschien wel dat het niet altijd de meest prettige manier van onderzoek is. Met ontbloot bovenlichaam moet je tegen een röntgenapparaat staan, waarna je borsten worden platgedrukt tussen twee platen. Dit is nodig om een zo goed mogelijke afbeelding te kunnen maken. Dit platdrukken wordt door veel vrouwen als pijnlijk ervaren, zien we ook in reacties onder een artikel dat we eerder over de mammografie plaatsten.
Waarom een mammografie?
Waarom gebruiken we dan toch een mammografie, als blijkt dat dit door zoveel vrouwen als pijnlijk ervaren wordt? Omdat het op dit moment de best beschikbare manier van screenen is, zegt Ruud Pijnappel, hoogleraar mammaradiologie UMC Utrecht, tegen het AD. Er zijn wel andere manieren, zoals een echo of thermografie, die minder pijnlijk zijn, maar deze hebben niet de voorkeur. Pijnappel: “Bij een echo worden de borsten niet geplet maar is het onderzoek als gehéél wel vervelender. De echo kent een grote foutmarge: een aanzienlijke groep vrouwen moet aanvullend een biopt ondergaan en blijkt dan niks te hebben.”
Een thermografie heeft als nadeel dat hiermee alleen een oppervlakkige afwijking gevonden kan worden. Afwijkingen die dieper in het borstweefsel zitten, kunnen dus gemist worden. “Privéklinieken mogen thermografie dan ook niet als alternatief voor de mammografie aanbieden,” zegt Pijnappel.
Daarom kan een mammografie pijnlijk zijn
Hoe een mammografie ervaren wordt, verschilt per persoon. De een kan het dus veel pijnlijker vinden dan de ander. Het is normaal dat het onderzoek oncomfortabel is, dat is in de meeste gevallen zo. Maar de druk die het apparaat uitoefent kan ook zorgen voor pijn. Er wordt vaak gedacht dat de grootte van borsten uitmaakt bij de hoeveelheid pijn. Daarover zegt Pijnappel dat het eerder ligt aan het percentage vetweefsel. “Heb je borsten met veel vetweefsel en weinig klierweefsel dan is dat minder pijnlijk: vetweefsel is minder ‘vast’, laat zich makkelijker indrukken. Bij een vrouw met kleinere borsten is er - gemiddeld gezien - mogelijk minder vetweefsel, dus dan kan de mammografie meer belastend zijn.”
Dit is niet de enige factor die een mammografie pijnlijker of minder pijnlijk maakt. Een mammografie kan ook meer pijn doen tijdens bepaalde momenten in de menstruatiecyclus. Zeker als je borsten opgezwollen zijn op specifieke momenten in de maand, kun je de mammografie beter op een ander moment plannen. Vrouwen die ooit borstvoeding gegeven hebben, merken dat het minder pijnlijk is omdat hun borsten slapper zijn, terwijl vrouwen die geopereerd zijn en littekens hebben, juist meer pijn kunnen ervaren.
Pijn bij een mammografie voorkomen
Als een mammografie pijnlijk is, of als je hier bang voor bent, kun je voor het onderzoek twee paracetamol slikken. Geef het vooral ook aan bij de laborant als het pijn doet. Hij of zij kan dan meekijken of er misschien een minder pijnlijke houding is of zoeken naar een andere mogelijk comfortabelere manier.
Bron | AD, Healthline
