Kun je medicijnen na de houdbaarheidsdatum gebruiken?

Uit onderzoek van tv-programma Radar blijkt dat 54 procent van de Nederlanders hier ‘ja’ op zou antwoorden. Vooral medicijngebruikers die niet genoeg van een bepaald middel op voorraad hebben en op het laatste moment iets moeten regelen, gaven aan er geen moeite mee te hebben een medicijn te gebruiken waarvan de houdbaarheidsdatum is verstreken.

Niet meteen ziek

Maar is het slim om dat te doen? Dat ligt vooral aan het medicijn dat je gebruikt. Een zalf kun je bijvoorbeeld minder lang bewaren dan een tablet. Bij de Vlaamse apotheek Van Vaerenbergh leggen ze uit dat het nooit verstandig is om medicijnen na de houdbaarheidsdatum te gebruiken. Tegelijkertijd geven ze aan dat je heus niet meteen ziek wordt als je een keer een verouderde pijnstiller slikt. “Medicijnen worden nooit zomaar giftig, al kan hun werkzaamheid wel afnemen. Dat komt doordat het actieve ingrediënt in medicatie geleidelijk aan afbreekt.”

Levensgevaarlijke situaties

Een medicijn na de houdbaarheidsdatum innemen kan in sommige gevallen dus wel, maar er is een kans dat je er dan niet zo veel meer aan hebt. En sommige medicijnen mag je nooit na de houdbaarheidsdatum gebruiken. Dat geldt onder andere voor: antibiotica, insuline, oogdruppels en anticonceptiva. Ook middelen tegen astma, een hoge bloeddruk, epilepsie, hart- en vaatziekten en schildklierproblemen kun je beter laten liggen, nadat de houdbaarheidsdatum is verstreken. Zelfs als ze (nog) niet schadelijk zijn voor je gezondheid, kan de verminderde werking van de medicijnen soms levensgevaarlijke situaties opleveren.

Hier kun je op letten

Apothekers raden in alle gevallen af een medicijn met een verstreken houdbaarheidsdatum te gebruiken. Ze zeggen dat je bij twijfel het best contact op kunt nemen met je dokter of je vaste apotheek. Mocht je het risico toch willen nemen, dan kun je volgens de Consumentenbond op de volgende zaken letten.

• Oogdruppels: na opening één maand houdbaar. Bekijk ook de bijsluiter voor hoe je ze het best kunt bewaren, vaak moeten oogdruppels in de koelkast.
• Neus- en oordruppels: drie tot zes maanden te gebruiken, houd je aan de aangegeven houdbaarheidsdatum.
• Zetpillen: maximaal één jaar houdbaar, bekijk ook hier weer de bijsluiter om te zien hoe je ze het best kunt bewaren.
• Dranken en vloeibare medicijnen: in principe zijn ze na openen zes maanden houdbaar. Gebruik ze niet meer wanneer ze van kleur veranderen, troebel worden of er vlokken in te zien zijn.
• Poeders, tabletten en dragees: ze zijn vaak twee jaar houdbaar, maar de werking kan in die tijd wel afnemen. Gebruik deze medicijnen niet meer wanneer de kleur verandert of wanneer ze zijn beschadigd, afgebrokkeld of aan elkaar gekleefd.
• Zalf: vaak één jaar houdbaar na openen. De vetten en oliën in de zalf kunnen wel bederven, dus let daar goed op.
• Crème: in een tube zijn crèmes na openen één jaar houdbaar, bij een pot is dat drie maanden. Dit komt doordat er in een pot sneller bacteriën terechtkomen.

Dit moet je niet doen met oude medicijnen

Neem je liever geen risico en wil je het oude medicijn wegdoen? Wel zo verstandig! Gooi de pillen of zalf niet zomaar in de prullenbak. Oude medicijnen vallen onder klein chemisch afval en moeten ook als zodanig worden ingeleverd en verwerkt. Als je ze bij het normale afval gooit – of nog erger: door de wc of gootsteen spoelt – kunnen de medicijnen in de natuur terechtkomen. En dat is schadelijk voor het milieu.

Je kunt je medicijnen daarom het best naar de milieustraat brengen of afgeven bij de apotheek.

Zo lever je ze in bij de apotheek

• Doosjes: alleen de strips. De kartonnen doosjes kunnen bij het oud papier.
• Flesjes en tubes: verwijder het etiket voor je eigen privacy.
• Doe gebruikte naalden altijd in een naaldencontainer, die zijn meestal gratis verkrijgbaar bij de apotheek.

Bronnen | hln.be, Consumentenbond, Radar

Beeld | iStock

Artikelen van Margriet ontvangen in je mailbox? Schrijf je in via margriet.nl/nieuwsbrief.