Joost: ‘Het is niet gemakkelijk om het Esmee naar de zin te maken. Alles moet op haar manier en ze verdraagt niet dat daarvan wordt afgeweken’

Esmee

“We hebben net weer een flinke aanvaring gehad. Hij vroeg wat we gingen bespreken en zei dat hij dacht dat het waarschijnlijk de laatste keer zou zijn, omdat het best goed ging. Toen heb ik hem gevraagd of hij dat echt vond en of hij misschien onze ruzie van afgelopen weekend was vergeten. Dat was hij inderdaad. Hij vergeet alles waar ik hem op aanspreek en hij vindt dat nog een positieve eigenschap ook. Hij kan de dingen loslaten, zegt hij, terwijl ik altijd blijf hangen in een ruzie of onthoud wat niet goed is gegaan.

Maar ik wil nu eerst even vertellen waar die ruzie over ging. Want hij begrijpt niet - of wíl niet begrijpen - waarom ik zo kwaad was. Het ging erover dat onze dochter Roos dat weekend zou komen. Ik had met Joost afgesproken dat ik haar na mijn werk van het station zou halen. Dat werd wat later omdat haar trein vertraging had. Ik heb Joost toen gebeld hoe laat we er zouden zijn. Maar toen wij thuiskwamen zat hij te slapen voor de tv. Er waren geen boodschappen gedaan en er was uiteraard ook niets voorbereid aan het eten. Hij wist immers niet wat de bedoeling was en ik had hem niet gevraagd om dat te doen. Terwijl hij wéét dat ik het belangrijk vind om gezellig samen te eten als de kinderen komen. Een gezonde maaltijd, iets wat zij lekker vinden. Dat had ik die ochtend nog uitgebreid met hem besproken. Maar volgens hem had ik niet met zoveel woorden gezegd dat hij moest koken en het recept dat op de keukentafel lag had hij niet gezien. Of wel gezien, maar hij dacht dat ik dat voor mezelf had neergelegd. Dus had hij niks gedaan.

Beter luisteren

Ik heb al vaker tegen Joost gezegd dat het fout gaat als hij gaat denken. Hij kan beter gewoon luisteren naar wat ik hem vraag en proberen om dat te onthouden of anders op te schrijven.

En trouwens: waarom moet ik altijd alles vragen? Hij weet toch ook dat ik extra aandacht besteed aan het eten als een van de kinderen komt? En hij was nu thuis, terwijl ik die dag moest werken, dus dan kan hij toch ook wel bedenken dat het prettig is als hij kookt en de tafel gezellig dekt? Toen ik liet merken dat ik het vervelend vond, was zijn oplossing om pizza te bestellen. Ik heb er niets van gezegd omdat Roos er was en ben gewoon gaan koken met wat er in huis was. Maar zondagavond, toen Roos weg was, heb ik een poging gedaan om het uit te leggen. Dat werd weer ruzie, want hij vond dat hij niks verkeerd had gedaan.”

Joost

“Ik vind nog steeds dat ik niks verkeerd heb gedaan. En ik begrijp al helemáál niet waarom we het daar hier nog over moeten hebben. In mijn ogen was het een misverstand over wie zou koken, omdat we niet zeker wisten hoe laat Roos er zou zijn. Dat heb ik kennelijk verkeerd begrepen. Hoe ernstig is dat? Zij werd die zondagavond razend op mij, nadat ze me al het hele weekend had laten voelen dat er iets was. Dus zondagavond kwam dat eruit, met nog een heleboel andere voorvallen waarbij ze zich blijkbaar aan mij had gestoord. De meeste van die dingen was ik al lang vergeten, maar zij heeft een geheugen als een olifant en weet nog alles uit de 35 jaar van ons huwelijk. Met name alles wat ik verkeerd heb gedaan. Ik denk dan: het zal wel.

Niet gehoord

Waar het zondag op neerkwam, was dat ze vond dat ik niet naar haar luister. Ze voelt zich nooit gehoord door mij. En verder vindt ze dat ik geen initiatief neem en dat ik, ook nu ik met pensioen ben, niets uit mezelf doe en dat ze me alles moet vragen. Dat lijkt me inderdaad het handigst, dat zij mij vraagt om iets te doen. Als ik dat zelf bedenk, is het toch altijd verkeerd. Dan had er iets anders moeten gebeuren of op een andere manier. Volgens haar moet ik na al die jaren toch weten wat er moet gebeuren in huis, dat er moet worden gestofzuigd of dat er bepaalde boodschappen moeten worden gedaan. Ik wil dat best doen, maar zie dat uit mezelf niet. Het is geen onwil, zoals Esmee denkt. Het is ook zeker niet zo dat ik niet naar haar luister of het niet belangrijk vind wat zij wil of vraagt, zoals zij schijnt te denken. Toen ze die bewuste avond belde om te zeggen dat Roos vrij laat zou zijn, vroeg ik me wel af wat de bedoeling was met eten, maar toen had ze al opgehangen. Ik dacht vervolgens dat ik maar beter niets kon doen tot ze thuis waren en dat het handiger zou zijn om dan iets te bestellen. Dat is toch een eigen initiatief, zou ik denken, maar dat is dan weer het verkeerde.

Het is niet gemakkelijk om het Esmee naar de zin te maken. Alles moet precies op haar manier en ze verdraagt niet dat daarvan wordt afgeweken. Wat ik moeilijk vind, is dat ze zo’n voorval dan het hele weekend niet kan loslaten. Roos merkte het ook. Die vroeg mij of er iets mis was. Dus die gezelligheid waarvoor alles tot in de puntjes moest zijn geregeld, was dat weekend ver te zoeken. In veel andere weekends trouwens ook.”

De therapie

Sinds mannen en vrouwen geen duidelijk onderscheiden taken meer hebben, zoals vroeger toen mannen zorgden voor het gezinsinkomen en vrouwen voor het huishouden en de kinderen, komen ze meer op elkaars terrein en is er meer overleg nodig. Inmiddels werken vrouwen vaker buitenshuis en nemen mannen wat meer van de zorgtaken op zich, hoewel er van een gelijkwaardige taakverdeling nog steeds niet echt sprake is. Ik stuit bij paren vaak op problemen bij het streven naar die eerlijke verdeling van huishouden en zorg voor de kinderen. Mannen hebben minder geleerd hoe ze huishoudelijk werk en zorgtaken moeten inplannen, terwijl vrouwen dat meer overzien. Ook hebben ze over het algemeen een duidelijker beeld van de meest efficiënte manier om die taken uit te voeren. Naast hun werk voelen vrouwen zich vaak toch verantwoordelijk voor hoe het huishouden moet worden geregeld en de kinderen moeten worden opgevoed.

Van die verantwoordelijkheid willen we wel en niet af. Wel omdat het fijn zou zijn om wat minder taken op ons bord te hebben en niet omdat taken uit handen geven, betekent dat die niet precies zo worden uitgevoerd als jij dat zou doen. Daarnaast vinden vrouwen het moeilijk om dingen te vragen aan hun partner. Mogelijk omdat je je daarmee afhankelijk maakt en de ander ook nee kan zeggen, wat pijnlijk is. Helaas zit dat er zelden in. Veel mannen moeten bovendien nog wennen aan hun zorgtaken. Daarbij willen ze best doen wat wij vragen, maar niet meteen en niet precies op onze manier. Dat stoort ons en vaak zullen we na even afwachten het bozig zelf gaan doen, wat hij weer niet begrijpt: ‘Ik zou het toch doen?’

Ongelijkwaardigheid

Verder is het voor veel mannen lastig om het op onze manier te doen. Ze weten een betere manier waar het liefst nieuwe, handige apparatuur bij nodig is. Meteen opspringen en doen wat wij vragen geeft mannen een gevoel van ongelijkwaardigheid. Het voelt als ondergeschikt aan ons en dat is niet prettig, want op hun werk hebben ze vaak ook al te maken met hiërarchie. Mijn taak is om mannen en vrouwen te helpen wat meer begrip te krijgen voor elkaar en voor verschillen die te maken hebben met onze leergeschiedenis in het gezin waarin we zijn opgevoed. Na uitleg over dit soort mechanismen vraag ik Joost en Esmee om deze strijd over vragen en uitvoeren en gelijkwaardigheid te doorbreken en te experimenteren met een andere manier van taakverdeling.

Daarbij moet Esmee leren om duidelijk te vragen wat ze wil en het dan ook uit handen te geven. Joost moet leren om vaker gevolg te geven aan die vragen zonder commentaar en misschien zelfs zonder zelfstandig te denken. Tenminste, als het gaat om het huishouden.

Namen en sommige omstandigheden zijn om privacyredenen veranderd.

Dit artikel komt uit het Digitale Magazine van Margriet. Benieuwd wat er nog meer in staat? Klik hier.