Ineke (61) heeft slaapapneu en stopte wel twintig keer per uur met ademen

“Ik had al een jaar de diagnose apneu toen ik me pas realiseerde hoe ernstig het eigenlijk was.”

Late diagnose

“Ik was moe en had last van tandenknarsen, maar dat werd - ook door mij - geweten aan stress, net als een te hoge bloeddruk,” zegt Ineke. “Ik had concentratie- en geheugenproblemen, maar dat zijn klachten die ook vaak voorkomen bij burn-out. Heel veel mensen die apneu hebben blijken eerder de diagnose burn-out gehad te hebben.” Waaronder in 1999 dus ook Ineke. Het leek perfect bij haar klachten te passen, dus accepteerde ze dat dit het probleem was. “Ik snurkte wel, maar daar was ik inmiddels aan gewend. Bovendien dacht ik dat het kwam door een allergie voor boompollen.” Ook moest Ineke ’s nachts veel plassen en had ze last van nachtzweten, waardoor er eerder gedacht werd aan een vervroegde overgang. Slaapapneu werd al die jaren niet één keer genoemd.

Terug naar de huisarts

In 2013 zei een vriendin dat ze misschien toch nog een keer naar de huisarts moest gaan, nadat ze samen een weekend weg geweest waren. “We hadden in het verleden wel voor twee aparte kamers gekozen, maar dat vonden we beiden zo ongezellig.” Dus sliepen ze op één kamer, ondanks dat Ineke bang was haar vriendin wakker te houden door het snurken. “Na dat weekend zei ze tegen mij ‘goh, wellicht is het toch een goed idee om nog eens terug te gaan naar de huisarts. Misschien hebben ze nu wel een oplossing.”

Ineke besloot opnieuw naar de huisarts te gaan, die toen wel over apneu begon. Er zou een slaaponderzoek gedaan moeten worden. “Ik dacht ‘Apneu? Een slaaponderzoek?’ Daar had ik nog nooit van gehoord. Het was toen helemaal nog niet zo bekend. Zelfs nu, in 2020, blijkt slaapapneu nog tamelijk onbekend te zijn in Nederland.” Uiteindelijk kreeg Ineke in 2013 daadwerkelijk de diagnose.

Slaapapneu

Apneu betekent letterlijk ‘geen lucht’. Slaapapneu is een aandoening waarbij er tijdens de slaap sprake is van letterlijke adempauzes. Dat kan soms tien seconden duren, maar soms ook langer. En dat dan tien, tot zelfs meer dan veertig keer per uur. Meestal ontstaan deze ademstops doordat de luchtweg geblokkeerd wordt, bijvoorbeeld door de tong. In sommige gevallen heeft slaapapneu een neurologische oorzaak, dan geven de hersenen te weinig prikkels om te blijven ademen tijdens de slaap. Als dit soort ademstilstanden vaak of lang voorkomen, kan dat ook overdag zorgen voor lichamelijke en psychische problemen. Zo kan het onder andere leiden tot ernstige vermoeidheid, hoofdpijn, concentratieproblemen en depressiviteit. De Apneuvereniging gaat er vanuit dat er in Nederland zo’n 600.000 mensen zijn met apneu, waarvan een groot deel dit nog niet weet. Er worden zo’n 230.000 Nederlanders behandeld voor deze aandoening.

Behandeling van slaapapneu

Uit het slaaponderzoek bleek dat Ineke tijdens haar slaap meer dan twintig keer per uur stopte met ademen. Daarom begon ze met een behandeling, in eerste instantie met een MRA. Dat is een speciale slaapbeugel, maar die bleek bij haar niet voldoende te helpen. Daarom heeft ze nu een apparaat dat een cpap genoemd wordt. “Ik vergelijk het altijd met een stofzuiger: het apparaat zuigt lucht via een filter uit de ruimte en brengt die dan onder druk in mijn neus. Door die druk blijf ik verplicht ademen en kan mijn adem niet meer stokken.” Ineke kan geen nacht zonder het kastje, dus sleept ze dat overal mee naartoe: op vakantie, een weekendje weg, de cpap moet altijd mee.

Schade blijft

Toch gaan de klachten nooit meer helemaal over. De schade die aangericht is door de slaapapneu blijft bestaan. Niet alle klachten gaan weg door de behandeling. “Ik had al een jaar de diagnose apneu toen ik me pas realiseerde hoe ernstig het eigenlijk was.” Voor Ineke betekenen die blijvende klachten dat ze nog steeds dagelijks last heeft van concentratieproblemen en een slecht geheugen. “Als ik uitgerust ben, kan ik dingen beter onthouden en me beter concentreren dan wanneer ik moe ben. Daarnaast is mijn energie aanzienlijk eerder op dan bij een ander, waardoor ik mijn afspraken altijd moet plannen. Overdag moet ik dan steeds even bijtanken.”

Vooroordelen

Om ernstige klachten voor te zijn, is een vroege diagnose dus eigenlijk heel belangrijk. Toch valt dat nog niet altijd mee, vooral voor vrouwen. Dat heeft meerdere redenen, waaronder hormonen. “Bij vrouwen wordt vaak gedacht aan hormonale problemen bij deze klachten. Dat is niet zo gek, want door apneu raakt je hormoonhuishouding ook echt in de war. Zo werd er bij mij bijvoorbeeld gedacht aan een vervroegde overgang, terwijl ik apneu had.” Ook zeggen vrouwen sneller zélf dat het zou kunnen liggen aan hun drukke leven, terwijl mannen eerder zullen denken dat het om een lichamelijk probleem gaat. De Apneuvereniging zegt dan ook dat het bekende idee dat alleen mannen of mensen met obesitas apneu kunnen krijgen een misverstand is.

Ervaringsverhaal

Inmiddels heeft Ineke een boek geschreven, waarin ze haar ervaringsverhaal vertelt om dit te delen met anderen. “Voor mij was het fijn geweest als ik had geweten wat er op me afkwam; ik had graag het gevoel gehad dat ik niet de enige was met apneu.” Daarnaast wil Ineke mensen die net de diagnose gekregen hebben graag vertellen dat, hoe vervelend de diagnose zelf ook is, je er eigenlijk ook wel dankbaar voor mag zijn. “Als je tijdig de diagnose krijgt, kan erger namelijk voorkomen worden. Bij een uitblijvende diagnose kun je bijvoorbeeld ernstig hartpatiënt worden, of kunnen problemen zoals TIA’s ontstaan.” Het boek van Ineke, met de titel Snurker word wakker! is nu verkrijgbaar.