Hoe ongezond is een open haard of houtkachel?

Een van de fijnste voordelen van de winter is dat de open haard of houtkachel weer aankan. Maar voor je gezondheid kun je dat misschien beter niet elke avond doen.

Stookoverlast door fijnstof

In Nederland zijn er rond de 850.000 houtkachels- en -haarden in gebruik. Stookoverlast is in principe voor iedereen schadelijk, maar vooral voor mensen met longklachten, COPD, astma of een andere longaandoening. Maar liefst 1,2 miljoen mensen in Nederland hebben een longziekte, waarvan 62 procent regelmatig last heeft van benauwdheid door stookoverlast.

Bij het stoken van houtvuur komen namelijk fijnstof en andere stofjes (zoals PAK's) vrij, waarschuwt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) in een handige toolkit. Deze stof vergroot de kans op gezondheidsproblemen. Er kunnen klachten als hoesten, benauwdheid, tranende ogen en een loopneus ontstaan. Ook kunnen er mensen in het ziekenhuis belanden door een longaanval.

Brandende kaarsen

Nu is het wel zo dat de lucht in je huis altijd wat fijnstof bevat. Als het niet van de houtkachel komt, dan komt het wel van het gasfornuis. Ook bij het branden van kaarsen komt fijnstof vrij. Maar dit staat niet in verhouding met een houtkachel. Bij ernstige rookoverlast, van bijvoorbeeld je buren, kun je het gevoel ervaren dat je opgesloten zit in je eigen huis. Een raampje openzetten maakt het alleen maar erger, omdat al je spullen dan naar rook gaan ruiken. Zeker in deze tijd waar we zo vaak mogelijk thuis moeten blijven, kun je geen kant op.

Lees ook

Waarom vaak kaarsen in huis branden slecht voor je gezondheid is

Vochtig hout

Gelukkig kun je veel doen om de hoeveelheid schadelijke stofjes, die uit de houtkachel of open haard komen, zoveel mogelijk te beperken. Bijvoorbeeld door alleen met droog hout te stoken, zodat het vuurtje goed heet wordt en de stofjes grotendeels zullen verbranden. Hoe vochtiger het hout (en hoe slechter de verbranding dus), hoe meer schadelijke stofjes er vrijkomen. Een goed vuurtje is te herkennen aan een rustige en gele vlam en nagenoeg kleurloze rook. Flakkerende, oranje vlammen en donkere rook zijn geen best teken.

Zó kun je zelf verantwoordelijker stoken

Het RIVM geeft verder de volgende tips om de uitstoot van schadelijke stofjes door je haard zoveel mogelijk te beperken:

• Ben je van plan om een haard of kachel te kopen? Zorg dan dat deze in verhouding staat tot de kamer. Een te grote kachel maakt je kamer al gauw te warm, waardoor je geneigd bent het vuur te smoren. Hierdoor is de verbranding niet meer optimaal en komen er meer fijnstoffen vrij. Op internet vind je allerlei rekentools om de benodigde capaciteit te berekenen, maar volgens het RIVM kun je het beter aan een specialist vragen.
• Laat je schoorsteen minstens één keer per jaar vegen.
• Stook altijd volgens de 'Zwitserse methode': dik hout onderop, daarbovenop losse houtjes en aanmaakblokjes. Stapel het hout losjes, zodat de lucht er goed bij kan. Op internet zijn instructiefilmpjes te vinden.
• Gebruik nooit brandbare vloeistoffen, zoals spiritus, om een houtvuurtje op gang te krijgen.
• Stook alléén droog, onbehandeld en gekloofd hout dat minimaal twee jaar buiten onder een afdak heeft gelegen. De houtblokken mogen niet dikker zijn dan zeven centimeter.
• Gebruik nooit geverfd, gebeitst of geïmpregneerd hout: bij de verbranding kunnen zeer schadelijke stoffen vrijkomen. Dat geldt ook voor papier, karton en kranten!
• Heb je buren? Stook dan liever niet bij windstille of mistige weersomstandigheden, want dan blijft de rook om je huis (en dat van de buren) hangen. Op de website van Stookwijzer kun je checken of het wel of geen goede dag is om een vuurtje te stoken.
• Steek je kachel wat minder vaak aan en stook hooguit vier uur op een dag. Zo blijf je vrienden met de buurt.
• Zet de uitlaatklep naar de schoorsteen volledig open als je begint met stoken. Heb je een houtkachel? Laat de luchttoevoeropeningen dan altijd openstaan. Wordt het te heet, zet dan een raampje open en leg geen houtblokken meer op het vuur. Vanwege het vergrote risico op fijnstoffen is smoren uit den boze.
• Laat een haardvuur altijd vanzelf uitdoven.

Artikelen van Margriet.nl ontvangen in je mailbox?

Schrijf je in op margriet.nl/nieuwsbrief.

Bron | gezondheidsnet, BNNVARA

Beeld | GettyImages