Heeft jouw huid zonneschade? Zó kun je het herkennen

We zochten het voor je uit.

Zonneschade

Zonneschade heet officieel actinische keratose. Het is een huidaandoening waarbij onregelmatige ruwe plekjes op je huid ontstaan. Die plekjes zitten vooral op stukken van de huid waar jarenlang veel zonlicht is gekomen. Denk bijvoorbeeld aan je hoofd, gezicht, handen en onderarmen. Zonneschade komt veel voor: van de mensen die ouder zijn dan 50 jaar krijgt één op de drie actinische keratose. Vooral mensen met een licht huidtype hebben een grote kans op zonneschade, omdat hun huid minder goed reageert op uv-straling. Ook als je een beroep hebt (gehad) waarbij je veel tijd buiten doorbrengt of vaak onder de zonnebank gaat, is de kans op zonneschade groter.

Huidkanker

Zonneschade ontstaat – de naam zegt het al – door de zon. De straling zorgt ervoor dat het buitenste laagje van je huid, de hoornlaag, beschadigt. Als deze door die beschadigde cellen vervolgens niet goed opgebouwd wordt, ontstaan de ruwe plekjes die je kent van actinische keratose. Hoewel actinische keratose in principe goedaardig is, kan het geleidelijk wel veranderen in de huidkankervorm plaveiselcelkanker. Daarom is het belangrijk de aandoening op tijd te ontdekken en behandelen.

Lees ook:

Ouderdomsvlekken: zó kun je ze herkennen en dit kun je eraan doen

Zonneschade herkennen

Het op tijd herkennen van zonneschade is dus heel belangrijk, om de kans op huidkanker te verkleinen. Maar hoe herken je de plekjes? Zonneschade zit eigenlijk altijd op een van de eerder genoemde plekken die veel in de zon komen of geweest zijn: je hoofd, gezicht, handen of onderarmen. In het begin kun je de plekjes vooral voelen als een ruwer stukje huid, maar later worden de plekjes harder en kunnen ze van kleur veranderen. De kleur van zonneschade varieert van van huidskleurig tot rood en geel-bruin. De plekjes bloeden vaak snel, vooral als je er overheen schuurt of wrijft.

Het is verstandig je huid regelmatig te controleren op bultjes, vlekjes of textuurveranderingen. Heb je een verdacht plekje gevonden, maak dan een afspraak bij je huisarts. Ook als je twijfelt is het slim om bij een huisarts of specialist langs te gaan; hij of zij kan dan de diagnose stellen. Om zeker te weten of een actinische keratose is, kan de arts soms kiezen voor een huidbiopt. Daarbij wordt er een klein stukje uitgehaald om in het laboratorium te onderzoeken. Dit gebeurt met een klein buisje met een scherpe rand, een zogenaamde stans. Hiermee wordt een klein rondje uit het verdachte plekje gehaald; dit noemen we een stansbiopt.

Behandeling

Als blijkt dat het gaat om zonneschade, is het belangrijk dat er een behandeling gestart wordt. Op die manier is de kans een stuk kleiner dat de plekjes uitgroeien tot huidkanker. Afhankelijk van de plek, leeftijd en de voorkeur van de arts en patiënt wordt besloten op welke manier de huidaandoening behandeld zal worden. Er zijn een paar verschillende behandelopties; de meest voorkomende zullen we bespreken. Na de behandeling kunnen de plekjes terugkomen. Het is dan ook belangrijk dat je de huid altijd goed blijft controleren op verdachte plekken.

Stikstof

Heb je een paar kleine plekjes van actinische keratose? Dan is de kans groot dat de arts kiest om deze te bevriezen met vloeibare stikstof. Een vergelijkbare behandeling wordt vaak gebruikt bij wratjes. Hierbij wordt een wattenstaafje gedoopt in de stikstof, en vervolgens op de zonneschadeplekjes gedrukt. Dit stukje huid bevriest dan, waardoor het plekje zal verdwijnen. Bij veertig procent van de patiënten is de actinische keratose al na één zo’n behandeling verdwenen.

Behandeling met crèmes

Er zijn ook verschillende crèmes die ingezet kunnen worden bij de behandeling van zonneschade. Vooral wanneer je veel plekjes met zonneschade hebt of het om een grote oppervlakte gaat is dit vaak de optie die gekozen wordt. Er zijn verschillende soorten crèmes die ingezet worden, die allemaal een andere werkende stof hebben. Soms kan een crème de huid eerst veel verder kapot maken voor het beter wordt; dit is een normaal proces om de ‘slechte’ cellen te verwijderen.

Lichttherapie

Ook lichttherapie, een zogenaamde fotodynamische behandeling, kan ingezet worden bij de behandeling van zonneschade. Hierbij wordt eerst met een crème de actinische keratose extreem gevoelig gemaakt voor licht. Die kwaadaardige cellen worden daarna met een speciale lamp belicht waardoor ze afsterven. De behandeling kan pijnlijk zijn, maar is vaak wel erg effectief.

Yeah, Margriet is genomineerd voor Website van het Jaar 2020!

Help jij ons winnen? Stem dan snel!

Bron | Thuisarts, Huidarts

Beeld | iStock