Hartritmestoornissen: dít moet je erover weten

Er zijn verschillende soorten hartritmestoornissen. Wij leggen je uit wat je hierover moet weten en hoe je een ritmestoornis herkent.

Wat is een hartritmestoornis?

Bij een hartritmestoornis is er sprake van een afwijking in het ritme van de hartslag. Dit betekent dus dat je hartslag te snel, te langzaam of onregelmatig is. Heb je af en toe last van een hart dat snel klopt? Dan hoef je je niet meteen zorgen te maken. Iedereen heeft namelijk weleens last van een afwijkend ritme. Normaal gesproken is je hartslag laag in rust. Als je dus rustig een boek zit te lezen of televisie kijkt, is het ongebruikelijk dat je een hoge hartslag hebt. Als je actief bezig bent of emotioneel bent is je hartslag vaak hoger. Merk je dat je hartslag in die gevallen anders is dan verwacht? Bijvoorbeeld heel hoog in rust? Dan kan dit wijzen op een hartritmestoornis.

De oorzaken van een hartritmestoornis

Een gezond hart heeft een ritme waarin de onderdelen van het hart in de goede volgorde samentrekken en ontspannen. Eerst de boezems en vervolgens de kamers. In rust gaat dit om een hartslag van 60 tot 70 slagen per minuut. Dit samentrekken gebeurt als reactie op een elektrische prikkel. Heb je last van een hartritmestoornis? Dan gaat er bij het doorgeven van die prikkels iets verkeerd. Ze komen te vaak en snel of juist te langzaam. Ook kunnen ze zelfs de verkeerde weg volgen. Al die dingen kunnen ervoor zorgen dat het hart niet op de juiste manier klopt en dus geen regelmatig ritme heeft.

Er zijn verschillende oorzaken voor een hartritmestoornis. Denk aan ouderdom of een erfelijke aanleg. We zetten de oorzaken kort voor je op een rij:

• Ouderdom
  Op latere leeftijd komen hartritmestoornissen vaker voor. Het systeem dat de prikkels door moet geven van de boezems naar de kamers gaat dan namelijk langzaam achteruit.
• Erfelijke aanleg
  Het kan zo zijn dat jouw hartritmestoornis erfelijk is. Hebben je ouders ook een hartritmestoornis? Dan kan het zomaar dat jij hier ook last van krijgt.
• Hartziekten of hartoperaties
  Verschillende hartziekten kunnen een hartritmestoornis veroorzaken. Denk bijvoorbeeld aan hartfalen, een hartspierziekte, vernauwde kransslagaders, hartklepafwijkingen of een aangeboren hartaandoening. Ook in de eerste uren na een hartinfarct kunnen hartritmestoornissen ontstaan. Hierbij kan de hartspier blijvend beschadigd raken.
• Een andere ziekte
  Bijvoorbeeld een longziekte of een te snel of langzaam werkende schildklier.
• Medicijnen
  Sommige medicijnen kunnen leiden tot hartritmestoornissen. Denk je dat dit de oorzaak is of ben je hier bang voor bij een nieuw medicijn? Dan is het goed om de bijsluiter te lezen. Hier staat dit namelijk in vermeld.
• Voedingsmiddelen of drugs
  En dan met name stoffen zoals cafeïne, alcohol en drugs.

Klachten

Heb je een ritmestoornis? Dan kun je dit merken aan verschillende klachten. Het kan zijn dat je altijd last hebt van het afwijkende ritme, maar dit kan ook af en toe in een aanval zijn. De klachten die hier vaak bij voorkomen zijn:

• Hartkloppingen en -overslagen
• Pijn op de borst
• Duizeligheid, een licht gevoel in je hoofd en (bijna) flauwvallen
• Hartbonzen
• Kortademigheid
• Een onprettig, angstig of benauwend gevoel

Ook kun je last krijgen van klachten als tintelingen, een droge mond, hoofdpijn of misselijkheid. Maar het kan ook zo zijn dat je juist helemaal geen van deze klachten hebt en toch een hartritmestoornis hebt. De klachten ontstaan vaak doordat er te weinig bloed rond stroomt, zeker als je hart heel snel klopt. Je hart heeft dan niet genoeg tijd om zich weer met bloed te vullen, waardoor het minder bloed wegpompt en organen minder zuurstof krijgen.

Soorten hartritmestoornissen

Er zijn verschillende soorten hartritmestoornissen. Boezemfibrilleren (een hoge en onregelmatige hartslag) is hiervan misschien wel de bekendste. Hartritmestoornissen hebben of te maken met een hoge hartslag (van boven de 100 slagen per minuut in rust) of een lage hartslag (onder de 60 slagen per minuut). Ritmestoornissen die ontstaan bij een lage hartslag zijn bijvoorbeeld Sick-sinus-syndroom, AV-blok en bundeltakblok. Bij die laatste twee kan er wel een afwijking te zien zijn op het hartfilmpje, maar heb je waarschijnlijk geen last van klachten. Ben je een fanatieke sporter? Dan kan je hartslag in rust ook laag zijn. Maar dit is geen reden voor paniek. Je hart heeft dan meer spiermassa en kan per slag meer bloed rondpompen, met als gevolg een lagere hartslag.

Ritmestoornissen die horen bij een hoge hartslag zijn onder andere boezemfibrilleren, boezemtachycardie, kamerfibrilleren, boezemflutter of -fladderen of kamertachycardie. Ook kunnen erfelijke aandoeningen zorgen voor een hoge hartslag. Denk dan aan het lange-QT-syndroom, het Brugada-syndroom of Aritmogene Rechter Ventrikel Cardiomyopathe of Dysplasie. Heb je een hoge hartslag? Dan hoeft dit niet altijd een hartritmestoornis te zijn. Sommige mensen hebben nou eenmaal een hoge hartslag.

Behandeling van een hartritmestoornis

Er zijn verschillende manieren om hartritmestoornissen te behandelen. Dit is afhankelijk van de stoornis. Het kan gaan om medicijnen, een pacemaker, ablatie of een ICD. Merk je dat je vaak hartkloppingen hebt of is je hartslag te hoog of te laag? Dan is het altijd verstandig om contact op te nemen met je (huis)arts. Deze kan een hartfilmpje doen en eventueel andere onderzoeken in gang zetten.

Bron | Hartstichting, UMC Utrecht