Gezondheidsrisico's door koken op gas: dit wil je hierover weten
In Nederland kookt zeker de helft van alle huishoudens nog op gas. Twee Europese organisaties concluderen nu, onder meer gebaseerd op onderzoek van TNO, dat dit niet zonder gezondheidsrisico’s is. Gaskookplaten produceren koolmonoxide, fijnstof en andere schadelijke stoffen die voor ernstige klachten kunnen zorgen. Moet je je zorgen maken als je al jaren op gas kookt? En wat zijn preventieve maatregelen?
De organisaties waarschuwen dat de situatie deze winter kan verslechteren, onder meer door de energiecrisis. Hierdoor bestaat er een kans dat mensen minder ventileren om warmte vast te houden. Hierdoor kan de stikstofdioxide binnenshuis toenemen, zelfs zoveel dat het gezondheidsrisico’s veroorzaakt.
Gezondheidsklachten door het gasfornuis
Langzamerhand stoppen steeds meer mensen met koken op gas. Een belangrijk argument hiervoor is duurzaamheid. Specialist op het gebied van luchtkwaliteit in huis bij het TNO, Piet Jacobs, ziet dat het gezondheidsaspect eigenlijk helemaal niet meegewogen wordt in de beslissing. “Het opvallende is dat gezondheid nog helemaal geen argument is in de discussie over het afstappen van gas. Het gaat vooral om de milieuoverwegingen,” zegt hij tegen het AD. Hij wijst erop dat er al jaren onderzoeken en rapporten zijn waarin er wordt gewaarschuwd voor koken op gas. “Terwijl jouw gezondheid, en vooral die van je kinderen, ontzettend belangrijk is. Maar veel mensen hebben geen idee, koken op gas is zo normaal.”
Astmaklachten bij kinderen
Waar kun je dan last van krijgen als je kookt op gas? Dat verschilt. Maatschappelijke organisatie Clasp en gezondheidsorganisatie European Public Health Alliance (EPHA) zagen dat in diverse onderzoeken aangetoond is dat gasfornuizen het risico op astma bij kinderen vergroten. Het afgelopen jaar zou dit naar schatting bij meer dan 70.000 kinderen in Nederland tot astmaklachten hebben geleid. Er zijn ook aanwijzingen dat dit type luchtvervuiling een nadelig effect kan hebben op de ontwikkeling van hun hersenen. Bij volwassenen heeft het koken op gas vooral effect op de luchtwegen: Clasp stelt er geen verschil is met dat van het meeroken van sigaretten.
Hoe groot de klachten zijn, is ook afhankelijk van de ruimte waarin het gasfornuis staat. Vooral in kleine keukens en kleinere appartementen kan koken op een gasfornuis leiden tot schadelijke hoeveelheden stikstofdioxide en koolmonoxide, aldus Jacobs. “In een kleine, dichte keuken kan er uren na het koken nog een te slechte luchtkwaliteit zijn. Fijnstof slaat neer op de wanden: hoe groter de ruimte is, hoe meer er verdwijnt. In een grote, open keuken zul je er minder last van hebben.”
Moet je je zorgen maken?
Omdat een gasfornuis de richtlijnen voor een goede luchtkwaliteit overschrijdt, vindt Clasp het tijd voor een waarschuwingslabel. De organisatie pleit voor zo’n label op gaskooktoestellen, net als bij sigarettenpakjes. “EU-ambtenaren hebben de plicht om rekening te houden met deze gezondheidsrisico’s.” Ook Jacobs ziet hier wel wat in. “Mensen moeten beter voorgelicht worden, zodat ze de juiste keuze kunnen maken.”
Wat kun je nu zelf al doen als je je zorgen maakt omdat je bijvoorbeeld al jarenlang op gas kookt? Het beste advies is overstappen op elektrisch koken. Daarbij is vooral inductie een goed alternatief, omdat het snel is en energiezuinig. Gezien het kostenplaatje daarvan is overstappen niet voor iedereen even makkelijk. Daarom adviseert Clasp om te zorgen voor een goede ventilatie in de keuken én de installatie van een koolmonoxidemeter.
