Geef toe: welke van déze 5 smoezen gebruik jij om niet op tijd te gaan slapen?

Knuffel kwijt, te warm, te koud, pijn aan knie/hoofd/kleine teen, dorst of honger, of nog één keertje plassen. De een wat creatiever dan de ander, maar de smoezen van kinderen om niet te hoeven slapen kennen we allemaal. Maar beseffen we ons wel dat ook wij ze nog gebruiken? Weliswaar onbewust en waarschijnlijk op een andere manier, maar we dóen het wel. Déze vijf smoezen om niet op tijd te gaan slapen, komen je vast wel bekend voor.

1. 'Ik heb nog werk te doen'

Tijd is geld, ook zo’n bekend excuus die in het verlengde van ‘ik kan niet op tijd naar bed want ik moet werken’ en andere smoezen om niet op tijd te slapen ligt. Hiermee zeg je eigenlijk dat je je werk boven je eigen gezondheid zet. We vergeten dan alleen hoe ontzettend belangrijk zelfzorg is. Natuurlijk kan het een keer gebeuren dat je moet overwerken en daardoor later gaat slapen, dat hebben we allemaal weleens. Maar het is goed om in je achterhoofd te houden dat je op de langere termijn nooit iets boven je eigen fysieke én mentale gezondheid zou moeten zetten. Want juist als je slaapt en goed in je vel zit, werk je op de langere termijn productiever. Je ervaart meer werkplezier en bent ook nog eens minder vaak ziek. Wat zet je voorop, je geld of je gezondheid?

2. 'Als ik langer slaap, voel ik me juist vermoeider de volgende dag'

Wanneer je jezelf (of iemand anders) deze uitspraak hoort doen, dan weet je dat het goed mis is. Het betekent dat je je energie voornamelijk uit het hormoon adrenaline haalt. Op zich is dat niet verkeerd, het is juist handig om na een korte nacht toch nog te kunnen functioneren. Echter, wanneer je je vermoeider voelt na een nacht goed slapen, dan betekent dat dat je te lang op adrenaline hebt geleefd en dat je reserves op zijn.

Wat je het beste kan doen als je je betrapt op het verkondigen van bovenstaand excuus om niet te hoeven slapen, is een langere periode structureel minder hooi op je vork te nemen. Je zou ook een (mini)vakantie kunnen inlassen, als je werkgever en situatie dit toelaat. Na een tijdje goed slapen zal je profiteren van de voordelen. En zo voorkom je dat je op de langere termijn in een burn-out terecht komt.

3. 'Ik heb afgesproken met een vriendin'

Zo met de avondklok horen we dit excuus minder vaak, maar het is geen vreemd verschijnsel dat mensen hun sociale leven boven zichzelf zetten. En natuurlijk is het goed en ook belangrijk om quality time in te plannen met de personen van wie je houdt. Máár het is tegelijkertijd ook zo dat je juist een leuker persoon bent als je goed slaapt. Net als met werk, geldt ook hier dat je het verste komt als je je eigen gezondheid op nummer 1 zet. Bijkomend voordeel van voldoende nachtrust: je kunt beter plannen, zodat je de volgende keer wél op tijd in bed ligt als je afspreekt.

4. 'Anders heb ik geen avond'

Als je druk bent met je gezin, het huishouden en/of je werk is het begrijpelijk dat voldoende slaap dan op een tweede plek komt en er vaak bij in schiet. Elke slaapexpert zal beamen dat het belangrijk is om een avond te hebben. Een moment waarop je afschakelt. Echter er is een verschil tussen 'ontspannen' en écht ontspannen. Veel mensen verstaan onder ‘ontspannen’: het scrollen op social media, late night snacks eten of het kijken van een talkshow op televisie. Maar de vraag is: wat levert dit jou nou écht op? Is dat wat een avond voor jou leuk maakt? Weet dat de social mediakanalen en streamingkanalen er zo op zijn ingericht om jou door te laten kijken. Ze zeggen niet voor niets dat Netflix de grootste vijand is van slaap.

Het doelloos scrollen op je telefoon of het doorklikken van een serie kan ogenschijnlijk ontspannend aanvoelen, maar het levert je niks op, en sterker nog: met elke nieuwe (belonende) prikkel die je jezelf toedient, stel je je bedtijd uit en kort je je slaapduur in. Doe in plaats van het kijken naar series, de televisie of je smartphone iets waar je écht van geniet. Een kop thee, een goed gesprek of een inspirerend boek. Het leven kan zo mooi zijn.

5. 'Mijn partner gaat nog niet naar bed'

Een van de meest voorkomende oorzaken om later naar bed te gaan dan eigenlijk goed voor je is, is omdat je graag tegelijk met je partner het bed in wil stappen. Een reden hiervoor zou kunnen zijn dat je dan waardevolle tijd met je partner zou missen. Tijd doorbrengen met je partner is inderdaad belangrijk en daarop zou je ook zeker niet moeten inleveren, omdat een fijne relatie op zijn tijd ook weer zorgt voor een ontspannen nachtrust. Maar net als deze quality time, zou je je slaaptijd ook niet in moeten leveren.

De sleutel is om samen met je partner een weg te vinden om elkaar allebei genoeg te zien én om beide genoeg te slapen. Misschien vind je het bijvoorbeeld een idee om eerst samen te genieten in bed, waarna de één gaat slapen en de ander beneden zijn of haar ding doet. Of misschien past het beter dat de één ’s middags een korte powernap doet, zodat diegene het ’s avonds langer vol kan houden. Zo zie je maar weer, er zijn genoeg manieren, alleen je moet ze wel zelf zien te vinden.

Gebruik jij deze smoezen om niet te slapen?

Maak jij je schuldig aan een van deze redenen om niet naar bed te gaan? Pak de touwtjes terug in handen en ga je eigen leven leiden, in plaats van andersom. Je ziet dat bovenstaande excuses ergens best logisch (en soms zelfs belonend) zijn voor op de kortere termijn, maar je hebt je eigen gezondheid nodig om ook op de langere termijn ook nog op de toppen van je kunnen te functioneren. Ga daarom eens bij jezelf na hoe belangrijk jij jezelf en je eigen gezondheid vindt en pas je gedrag daarop aan.

Vind je slapen wel echt belangrijk maar heb je moeite met het aanleren van nieuw gedrag in plaats van deze smoezen? Of weet je bijvoorbeeld niet goed waar je moet beginnen om beter te slapen? Zoek dan naar een manier die jou helpt bij het verkrijgen van voldoende nachtrust, bijvoorbeeld in deze online videoserie over slaap, voor mensen die meer uit hun (werk)dag willen halen. Slaap lekker vanavond!

Meer lezen van Alies?

• Slaapverlamming: alles wat je wilt weten over deze enge maar onschuldige aandoening
• Waarom het gebruik van melatonine gevaarlijker is dan je denkt
• Deze slaaptips kun je beter níet volgen

Uitgerust, productief en energiek je dag door? Psycholoog en slaapexpert Alies Coster schrijft voor Margriet en is eigenaar van Sucsleep. Ze helpt anderen aan een fijne nachtrust, door middel van workshops en online trainingen. Via haar Instagrampagina inspireert zij je over slaap, rust en je mindset hierin.

Tekst | Slaapexpert Alies Coster

Illustratie | Getty Images

Foto | Privébeeld Alies Coster