Feit of fabel: leidt piekeren tot slapeloze nachten?

'Ach lieverd, lag je te malen?', is hoe mijn moeder vroeger reageerde als ik 's ochtends met wallen tot onder mijn knieën naar beneden kwam. Helemaal geen vreemde reactie. Het is inmiddels bijna de norm, dat het ervaren van stress leidt tot slapeloosheid.

Oorzaak slaapproblemen

Eerlijk is eerlijk, het klopt dat het merendeel van de slaapproblemen geen medische oorzaak hebben, maar vaak een uiting zijn van pijn, zorgen of verdriet. Echter, als jij er vanuit gaat dat je slecht gaat slapen als je ergens mee zit, dan is de kans groot dat dat ook gaat gebeuren. Want bij de eerste beste vijf minuten die je langer wakker ligt dan normaal, denk je: ‘Zie je, daar ga ik al, dit wordt weer zo’n nacht’. En eenmaal in die negatieve cirkel, wordt dat het waarschijnlijk ook.

Eigenlijk niet handig, want juist slaap helpt je om overdag beter om te kunnen gaan met je piekergedachten. Het helpt je relativeren en daarbij ervaar je positieve emoties sterker als je goed geslapen hebt.

Herkenbaar?

Slaapmisperceptie: heb ik nou wel of niet geslapen?

Trucjes om te stoppen met piekeren

Dus hoe zou het zijn om die norm eens te

doorbreken? Hoe zou het zijn als we leren dat we onze zorgen opzij kunnen zetten,

zonder ze te bagatelliseren, zodat ze niet leiden tot slapeloosheid en we de

volgende dag weer met een frisse blik op de zaak kunnen opstaan?

Je zorgen kunnen parkeren kan je doen door de volgende twee trucjes:

1. Bedenk of jij op dit moment invloed hebt op het probleem

Je mag jezelf toestaan om je zorgen naast je neer te leggen. Dat is helemaal niet raar, of egoïstisch. En bovendien, op het moment dat je malend in bed ligt, hoeveel invloed heb je dan daadwerkelijk? Dat is een simpele vraag om jezelf te stellen ’s nachts. Is het antwoord ‘ja’, dan kun je ervoor kiezen om het direct op te lossen. Echter, meestal is het antwoord midden in de nacht ‘nee’, en dan is dat jouw vrijbrief om je gedachten van je af te laten glijden.

2. Wat je aandacht geeft dat groeit

Wil je piekergedachten in de nacht aanpakken, dan is de eerste reactie vaak om je op iets anders te gaan focussen. Op zich een prima idee, tenzij je deze tactiek inzet om andere, vervelende gedachten weg te drukken. Wanneer je in je hoofd nog bezig bent met dit verzet, is het lastig om de rust te vinden.

Door het gevecht met de vervelende gedachten in je hoofd te staken, creëer je ruimte voor rustige, fijne gedachten. Deze twee kunnen namelijk gewoon naast elkaar bestaan in je hoofd, ook al denken veel mensen van niet.

Vicieuze cirkel

Lang verhaal kort: door oké te zijn met je initiële probleem, valt er een groot deel van het totale probleem weg. En dan ontstaat er ruimte, om je gedachten bijvoorbeeld op iets anders te zetten. Alleen zo kom je uit de vicieuze cirkel. En elke keer dat je gedachten weer de vrije loop nemen, zeg je weer dat het goed is zo, en vul je de ruimte weer door je op iets anders te focussen. Onthoud dat je de energie die je kwijt bent aan je gevecht, niet kunt besteden aan rustig in slaap vallen.

Piekerkwartier

Overigens is het overdag al mogelijk om je

zorgen wat minder te maken, door het welbekende piekerkwartier. Dat houdt in

dat je de zorgen die je over de dag heen opmerkt, dat je die opschrijft en

naast je neerlegt totdat het tijd is voor het dagelijkse piekerkwartier. Dat

plan je elke dag rond dezelfde tijd in en in die tijd heb je de vrijheid om

erover na te denken. Waarschijnlijk kom je erachter dat je meeste

hersenspinsels helemaal niet zo relevant zijn. Deze techniek helpt je om je

zorgen naast je neer te leggen ’s nachts. En mochten er dan ’s avonds alsnog

vervelende gedachten oppoppen, kijk dan even naar bovenstaande tips.

Meer van Alies:

Deze slaaptips kun je beter níet volgen

Uitgerust, productief en energiek je dag door? Psycholoog en slaapexpert Alies Coster schrijft voor Margriet en is eigenaar van Sucsleep. Ze helpt anderen aan een fijne nachtrust, door middel van workshops en online trainingen. Via haar Instagrampagina inspireert zij je over slaap, rust en je mindset hierin.

Tekst | Alies Coster

Bron | Sleep duration and affective reactivity to stressors and positive events in daily life

Beeld | GettyImages

Foto Alies | Privé beeld