Expert legt uit: dit gebeurt er als je je gewrichten kraakt, en zo schadelijk is het

Net als vele anderen heb je waarschijnlijk wel eens gedacht dat het luide kraak geluid dat soms klinkt wanneer je tegen je vingers drukt, het geluid is van een verschuiving van je botten. Dit is alleen niet wat er ook daadwerkelijk gebeurt. “Het krakende geluid van gewrichten kan op verschillende manieren veroorzaakt worden”, vertelt Martijn Peters, wetenschapsexpert. “Meestal gebeurt het doordat je bij het strekken van een gewricht de ruimte tussen je botten groter maakt. De gassen in de vloeistof tussen de botten vormen een bubbel, die uiteindelijk implodeert. Dat veroorzaakt het krakende geluid.”

Onvrijwillig gekraak

Sommige lichaamsdelen kraken uit zichzelf bij een beweging. “Dit gebeurt vooral bij je knieën, enkels, knokkels, nek en onderrug, omdat deze gevoeliger zijn voor de gasbubbels. Zolang je geen pijn ervaart wanneer het krakende geluid klinkt, is er gelukkig meestal niets aan de hand.
Ook pezen die even uit en weer terug in hun positie schieten, kunnen een geluid veroorzaken. Dat hoor je vaak bij de knie wanneer je een trap oploopt. Een andere oorzaak van geluid is wanneer kraakbeen verweerd raakt op latere leeftijd, waardoor je botten tegen elkaar aan gaan schuren.”

Waarom mensen graag hun vingers kraken

Soms kraken gewrichten dus uit zichzelf, maar vaak lokken mensen de geluiden expres uit. Omdat ze het geluid fijn vinden, uit gewoonte of als nerveuze tic. Of ze vinden het prettig om te doen. “Ik hoor geregeld dat er wordt gedacht dat je gewricht soepeler aanvoelt nadat je het een krakend geluid hebt laten maken. Dit is waarschijnlijk puur een placebo-effect, want hier is geen wetenschappelijk bewijs voor gevonden.”

Hoe schadelijk is het?

“Zolang je het met mate doet, vergroot het knakken van je vingers niet de kans op artritis. Studies zagen dat bij mensen die hun knokkels kraakten dezelfde mate van verzwakking, zwelling en verslapping optrad als bij degenen die dat niet deden. Het kan wel schadelijk worden als je het te agressief doet. Dan kunnen er ontwrichtingen of verwondingen aan de pezen optreden.”

Voorkomen van problemen aan gewrichten

Om te zorgen dat je pezen geen last krijgt van het gekraak, zijn rek- en strekoefeningen goed om te doen. “Bewegen is altijd goed om schade te voorkomen. Een rekoefening die goed werkt voor je polsen en armen is deze: houd je handen in gebedspositie voor je gezicht, breng dan langzaam je handen in die positie naar je navel tot je ellebogen uit elkaar gaan en je rek voelt. Herhaal de oefening om de paar uur.”