Een hartaanval of een hartstilstand? Dit is het verschil

Zowel een hartaanval als een hartstilstand kunnen levensbedreigend zijn, maar verschillen van elkaar.

Een hartaanval

Een hartaanval wordt ook wel een hartinfarct genoemd. Deze twee termen slaan wél op dezelfde aandoening. Het verschil? Artsen spreken vaker van een hartinfarct, terwijl in de volksmond hartaanval gezegd wordt. Maar wat is een hartaanval precies? Bij een hartinfarct is er sprake van een verstopping in een belangrijke ader: een bloedvat dat naar het hart loopt. Dit gebeurt plotseling en zorgt ervoor dat een deel van het hart beschadigd raakt. Normaal gesproken zorgen de bloedvaten ervoor dat bloed en zuurstof het hart bereiken, maar wanneer deze verstopt zijn, lukt dit niet. Het hart krijgt dus niet genoeg bloed en zuurstof en kan daardoor zijn werk minder goed doen.

Als er sprake is van een hartaanval is het belangrijk om snel te handelen. Er moet zo snel mogelijk weer bloed en zuurstof naar je hart gepompt worden, om permanente schade of in ernstige gevallen overlijden te voorkomen.

Een hartinfarct herkennen

Klachten die wijzen op een hartinfarct zijn onder andere een drukkende pijn op de borst. Dit voelt alsof er een band om de borst gesnoerd wordt. Daarbij kan de pijn uitstralen naar de armen, schouderbladen, hals, kaak of maagstreek. Ook kun je gaan zweten of last krijgen van misselijkheid of braken. Extreme moeheid, kortademigheid en duizeligheid kunnen ook een indicatie van een hartaanval zijn, maar komen vaker voor bij vrouwen. De minder duidelijke klachten als uitstralende pijn, kortademigheid, vermoeidheid en duizeligheid komen volgens de Hartstichting niet alleen vaker voor bij vrouwen, maar ook bij diabetes-patiënten en ouderen.

Wat moet je doen bij een hartaanval?

Signaleer je dat jij of iemand anders een hartaanval krijgt, dan is het goed om te weten wat je moet doen. Bel 112 als de klachten in rust langer dan vijf minuten duren. Ze geven je aan de telefoon dan de juiste hulp en instructies voor wat er moet gebeuren. Het is belangrijk om niet met eigen vervoer naar het ziekenhuis te gaan, maar te wachten op eventueel ambulancepersoneel. Zij kunnen, in samenwerking met de hulpverlening in het ziekenhuis, de schade van de hartaanval beperken.

Een hartstilstand

Bij een hartstilstand, de naam zegt het al, staat je hart stil. Waar het normaal bloed en zuurstof rondpompt, stopt het hiermee. Dit maakt een hartstilstand een levensbedreigende aandoening. Doordat er geen bloed en zuurstof meer rondgepompt wordt, raak je bewusteloos en stop je met ademen. Daarbij heb je ook geen hartslag meer. Na vier tot zes minuten raken hersencellen al onherstelbaar beschadigd. Ook andere organen lopen dan schade op. Het is dan ook essentieel dat je hartslag zo snel mogelijk weer hersteld wordt door middel van reanimatie of een AED. Er zijn verschillende oorzaken voor een hartstilstand, maar in de meeste gevallen komt het door een hartinfarct. Ook kan een hartstilstand komen door andere hartproblemen, zoals een hartspierziekte, een ontsteking van het hart, hartfalen of hartritmestoornissen. Soms worden ook mensen met een gezond hart getroffen door een hartstilstand. Hierbij is de oorzaak vaak een ongeluk, denk aan verdrinking, onderkoeling of een elektriciteitsongeval.

Een hartstilstand herkennen

Een hartstilstand is het best te herkennen aan het bewusteloos raken van het slachtoffer. Dit gebeurt vaak binnen tien seconden. Degene die getroffen wordt door de hartstilstand kan er dan wat grauw uitzien. Valt iemand flauw en twijfel je of het een hartstilstand is? Controleer dan of diegene nog ademt. Bij een hartstilstand stopt de normale ademhaling, al kan iemand nog wel naar adem happen. Dit lijkt een beetje op een vis op het droge en is dus geen normale ademhaling.

Wat moet je doen bij een hartstilstand?

Als iemand een hartstilstand heeft, is het van levensbelang om meteen 112 te bellen. Zorg ervoor dat er ook gelijk gestart wordt met reanimeren en sluit zo snel mogelijk een AED aan. Dit moet binnen zes minuten gebeuren, om een zo groot mogelijke kans op overleving te hebben. Volgens de Hartstichting geven alleen reanimatie en de inzet van een AED kans op overleving.

Hartfalen

Naast een hartaanval en een hartstilstand wordt ook nog weleens gesproken van hartfalen. Ook dit is niet hetzelfde als de andere twee termen. Waar een hartinfarct en een hartstilstand acuut optreden, is hartfalen een chronische aandoening. Hierbij pompt je hart minder goed, waardoor er minder bloed door je lichaam gepompt wordt. Daarbij gaat het hart langzaam achteruit. Doordat je hart minder bloed en zuurstof rondpompt krijgen je organen en spieren hier minder van. Bij hartfalen raken je bloedvaten vol en kan hier vocht uitlekken. Dit gebeurt vooral naar de longen, enkels, buik en benen.

Er zijn verschillende oorzaken voor hartfalen. Meestal komt het door een eerder hartinfarct of een langdurige hoge bloeddruk. Ook kun je hartfalen krijgen als je te veel alcohol drinkt of harddrugs gebruikt, als je chemotherapie krijgt of gehad hebt die schade kan geven aan je hart of als je schildklier te snel of te langzaam werkt. Ook kan een lekkende of vernauwde hartklep zorgen voor hartfalen, net als een hart dat te snel, langzaam of onregelmatig klopt. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij atriumfibrilleren. Hartfalen komt ook vaker voor bij mensen die te zwaar zijn of diabetes hebben.

Hartfalen herkennen

Klachten die bij hartfalen veel voorkomen zijn kortademigheid, vermoeidheid en het vasthouden van vocht. Ook herstel je minder snel na inspanning en kun je last hebben van dikke enkels of voeten. De klachten ontstaan meestal geleidelijk. Hierdoor worden ze vaak laat opgemerkt.

Wat moet je doen bij hartfalen?

Als je vermoedt dat je last hebt van hartfalen, kun je de klachten het best bespreken met je huisarts. Vraag aan de arts of het kan liggen aan het hart. Als dat het geval is, zal gekeken worden naar een manier om de klachten niet te laten verergeren. Hiervoor is vooral een gezonde leefstijl belangrijk. Ook worden er medicijnen voorgeschreven die de klachten verminderen. In sommige gevallen is een nieuwe hartklep nodig.

Bron | Hartstichting, Thuisarts