Dít zijn volgens een mondhygiënist de meest voorkomende oorzaken voor een droge mond

Mondhygiëniste Marwa Ahmad van de MondzorgPoort vertelt ons er meer over.

Een droge mond

Ik krijg regelmatig patiënten die aangeven dat ze een droge mond hebben. Zij maken kort gezegd onvoldoende speeksel aan om hun mond vochtig genoeg te houden. En dat is heel vervelend, om verschillende redenen. Niet alleen voelt het vervelend en smaakt eten en drinken minder goed; het is ook nog eens slecht voor je tanden.

Je hebt zonder speeksel namelijk minder bescherming tegen tandbederf, en ook slikken gaat minder gemakkelijk. We hebben allemaal af en toe wel eens een droge mond, maar als je er vrijwel altijd last van hebt is dat natuurlijk erg naar.

500 milliliter speeksel per dag

Wist je dat een gemiddeld persoon zo'n 500 tot 600 milliliter speeksel per dag aanmaakt? Als je slaapt is dat een stuk minder: je maakt dan gemiddeld maar 10 milliliter aan. Daarom benadruk ik als mondhygiënist dan ook om 's avonds voor het slapen je tanden extra goed schoon te maken. Goed poetsen en stokeren of rageren is dan extra belangrijk, want alles wat je niet wegpoetst blijft de hele nacht in je mond.

En dat is niet goed voor je gebit. Want doordat er minder speeksel geproduceerd wordt als je slaapt, werkt de beschermende factor van de speeksel ook niet. Met als gevolg dat bacteriën de hele nacht kunnen broeien in het plaque dat achtergebleven is in de mond, en daar voor beschadigingen kunnen zorgen.

Lees ook:

Mondhygiënist vertelt: dít kun je het beste doen als je bang bent voor de tandarts

Twee soorten

Bij een droge mond zijn er officieel twee verschillende termen die gebruikt worden: xerostomie en hyposialie. We spreken van xerostomie als je het gevoel hebt dat je een droge mond hebt. Bij hyposialie heb je ook dat gevoel van monddroogte, maar is er ook een meetbaar tekort van speeksel in de mond. Beide soorten kunnen enorm vervelend zijn.

Oorzaken droge mond

Maar hoe kom je aan dat nare gevoel in je mond? Er kunnen verschillende oorzaken zijn voor een droge mond, maar in grote lijnen kunnen we deze in drie verschillende categorieën onderverdelen. Dat zijn de volgende drie:

1. Je speeksel raakt sneller op dan dat het aangemaakt wordt

Deze eerste categorie is wanneer je een droge mond krijgt door iets wat je zelf doet. Simpel gezegd raakt je speeksel door niet-medische oorzaken sneller op dan dat het aangemaakt is. Er is dus niets mis met je speelselklieren, je gebruikt gewoon meer dan je aanmaakt. Denk hierbij bijvoorbeeld aan veel praten, door je mond ademhalen of roken. Maar ook sterk gekruid of te zout eten kan zorgen voor een monddroogheid, net als alcohol of koffie.

2. Medicijngebruik hindert de speekselklieren

Ook hier is er niets mis met je speekselklieren, maar heb je een droge mond door medicijngebruik. De medicatie zorgt ervoor dat speekselklieren minder geprikkeld worden om actief te zijn. Er zijn veel verschillende soorten die dit als bijwerking kunnen hebben. Denk hierbij onder andere aan medicatie tegen de ziekte van Parkinson, antidepressiva, antipsychotica, medicijnen tegen allergieën/hooikoorts en ontstekingsremmers. Soms zijn het tijdelijke bijwerkingen, maar ze kunnen ook blijven bestaan tot je stopt met het gebruik van de middelen.

3. Je speekselklieren zijn beschadigd

Het kan ook zo zijn dat er wel iets mis is met je speekselklieren, waardoor je lichaam geen of heel weinig speeksel aanmaakt. Dat zien we bijvoorbeeld weleens na chemotherapie of bij bestraling. Soms gaat dit na de behandeling weer over, maar het kan ook chronisch zijn.

Een aantal handige tips

Na even in de mond gekeken te hebben en een kort gesprekje kan ik vaak wel ontdekken waarom iemand een droge mond heeft. Vaak ligt het bijvoorbeeld aan nieuwe medicatie die dit als onverwachte bijwerking heeft. Er zijn een aantal dingen die je dan kunt doen, en die geef ik als tips mee. Zo is het verstandig om kleine slokjes water te drinken of een speciale gel te gebruiken die als mondbevochtiger werkt. Ook het kauwen op suikervrije kauwgom met xylitol kan een (tijdelijke) oplossing bieden, omdat dit de speekselaanmaak bevordert.

Heb jij ook last van een droog, plakkerig gevoel in je mond, moeite met slikken en/of minder smaakgevoel dan anders? Dan kan het handig zijn om dit te bespreken met je tandarts of mondhygiënist. Samen kunnen jullie kijken naar de oorzaken voor jouw droge mond en mogelijk tot een oplossing komen.

Marwa Ahmad is sinds 2010 werkzaam als mondhygiënist. Na haar opleiding Mondzorgkunde aan de Hanzehogeschool in Groningen heeft Marwa ervaring opgedaan bij verschillende praktijken in Nederland. Inmiddels heeft ze sinds 2020 haar eigen mondhygiëne-praktijk in Almere: de MondzorgPoort. Volg haar op Instagram of bezoek haar website voor meer informatie.

Tekst | Marwa Ahmad

Beeld | Getty Images