Dít zijn vaak de eerste symptomen van een burn-out

Juist omdat de eerste symptomen van een burn-out vaak niet duidelijk zijn, lopen veel mensen er te lang mee door. En dat kan vervelende, langdurige gevolgen hebben.

Burn-out

In het Engels betekent burn-out letterlijk dat je opgebrand bent, en dit is dan ook hoe de klachten van deze aandoening vaak beschreven worden. Wanneer je een burn-out hebt, ben je emotioneel uitgeput; daardoor heb je weinig tot geen energie en geen motivatie. Zelfs de meest simpele taak kan al voelen als een enorme opgave wanneer je een burn-out hebt. In 2019 waren er in Nederland zo’n 250.000 mensen waarbij een burn-out vastgesteld werd. Ondertussen zijn de aantallen sterk toegenomen. TNO geeft aan dat één op de zeven werknemers last heeft van burn-outklachten, wat neerkomt op 1,3 miljoen mensen.

Directeur van de branchevereniging voor arbodiensten OVAL, Elwin Wolters, maakt zich zorgen om deze trend, en vindt dat er meer actie nodig is vanuit werkgevers, werkenden en de politiek om werkstress en burn-outs te voorkomen. “Als we namelijk niets doen zitten werknemers nu, maar ook over tien jaar, met een burn-out ziek thuis op de bank,” zegt Wolters.

Burn-out of overspannen

De klachten van een burn-out lijken op die van emotionele uitputting en ook mensen die overspannen zijn, zullen de klachten herkennen. Ongeveer een miljoen mensen raken volgens het CBS jaarlijks overspannen. Pas wanneer de klachten langer dan een half jaar aanhouden, je last hebt van moedeloosheid en je beperkt wordt in je dagelijkse leven, wordt er gesproken van een burn-out. Juist daarom is het zo belangrijk om de eerste symptomen van een burn-out te herkennen. Door de klachten al te herkennen als ze in een vroeg stadium zijn, is te voorkomen dat overspanning langdurig wordt en overgaat in een burn-out.

Eerste symptomen van burn-out

De symptomen en klachten van een burn-out verschillen per persoon; er is geen vaste volgorde waarin ze ontstaan en de eerste symptomen zijn ook niet altijd hetzelfde. De aandoening ontstaat geleidelijk, de klachten nemen langzaam toe. Wel zijn er een aantal symptomen die vaak als eerste voorkomen bij een burn-out. Dat zijn de volgende:

• Je bent steeds vaker oververmoeid, lichamelijk én geestelijk
• Je slaapt slecht en piekert vooral ‘s nachts veel
• Er ontstaan geheugen- en concentratieproblemen
• Je bent prikkelbaar; sneller boos of geïrriteerd
• Drukte of lawaai storen je ineens heel erg, of zorgen voor overprikkeling
• Je huilt gemakkelijker dan anders

Ook lichamelijke klachten kunnen voorkomen. Denk bijvoorbeeld aan hoofdpijn, buikpijn, duizeligheid, hartkloppingen en pijn op de borst.

Andere richtlijnen

Deze eerste symptomen wijzen dus nog niet per se op een burn-out. Hoewel ze passen bij het beeld, kunnen ze ook wijzen op overspanning. Zoals eerder beschreven, moeten drie of meer van deze klachten minimaal een half jaar aanhouden voor de diagnose burn-out. Daarnaast zijn er nog twee richtlijnen. De eerste is dat iemand met een burn-out zich machteloos voelt, alsof hij of zij het leven door de problemen niet meer aankan. Als tweede richtlijn geldt dat iemand met een burn-out zijn of haar gewone dagelijkse bezigheden niet meer goed kan blijven doen. Bijvoorbeeld op het werk, thuis, op sociaal niveau of in het verkeer.

Naar de huisarts

Toch is het ook als je alleen de eerste symptomen van een burn-out herkent slim om professionele hulp in te schakelen. Juist door vroeg in te grijpen, kan voorkomen worden dat je dieper in de burn-out komt. Door op tijd rust te nemen, stress te verlagen en goed voor jezelf te zorgen, kan erger voorkomen worden. Veel mensen denken dat de klachten vanzelf over zullen gaan, maar dat is meestal niet het geval. Samen met de huisarts kun je bekijken welke behandeling voor jou nodig is en wie deze kan bieden.

Bron | Thuisarts, Zorgwijzer, Volksgezondheidenzorg, PsyNed