Dit moet je weten over slaapapneu
Ongeveer 600.000 Nederlanders hebben er last van: slaapapneu. Een aandoening waarbij je ‘s nachts terwijl je slaapt, meerdere keren letterlijk een adempauze neemt. En hoewel slaapapneu je ‘s nachts uit je slaap houd, heeft het niet alleen grote gevolgen voor je nachtrust.
We zetten alles wat je wilt weten over slaapapneu op een rij.
Wat is slaapapneu?
Slaapapneu is een aandoening waarbij mensen in hun slaap last hebben van ademstops, waarbij ze stoppen met ademen. Apneu betekent dan ook letterlijk ‘geen lucht’. Veel mensen hebben af en toe eens zo’n ademstop: daar is niets mis mee als het niet te vaak voorkomt én niet te lang duurt.Heb je echter heel veel van die ademstops én duren ze lang? Dan kan er meer aan de hand zijn. Bij mensen met met slaapapneu komen die stops vijf tot wel veertig keer per uur voor. Meestal duurt het zo’n tien seconden, maar iemand kan tot wel een minuut stoppen met ademen.
Door die ademstops worden mensen met slaapapneu steeds (onbewust) wakker: een schrikreactie omdat je geen adem krijgt. Daardoor komen ze niet in diepe slaap en ontstaat een slaaptekort, maar ook voor de rest van het lichaam én gezondheid zijn er grote gevolgen. Zo krijg je als je slaapapneu hebt keer op keer een zuurstoftekort door die ademstops, waardoor organen te weinig zuurstof krijgen.
Soorten slaapapneu
In grote lijnen zijn er twee oorzaken voor slaapapneu. Het kan worden veroorzaakt doordat je hersenen te weinig of geen signalen geven die je ademhaling aansturen. Dat wordt centraal slaapapneu syndroom (CSAS) genoemd en komt relatief weinig voor als opzichzelfstaande aandoening.
Meestal gaat het echter om obstructief slaapapneu syndroom (OSAS). De keel valt dan dicht, waardoor de luchtwegen grotendeels afgesloten zijn. Dit kan bijvoorbeeld komen doordat iemand een relatief grote tong, keelamandelen of huig heeft. Ook de dikte van de nek speelt een rol, net als vernauwingen in de neusholte of een naar achter staande onderkaak. Van OSAS bestaat ook nog een positieafhankelijke vorm, die POSAS genoemd wordt. Hierbij ontstaat de apneu vooral wanneer iemand op de rug ligt en de zwaartekracht dus eigenlijk zorgt voor de afsluiting.
Er zijn verschillende factoren die de kans op slaapapneu vergroten, waaronder overgewicht, roken, erfelijkheid, een (te) korte onderkaak, chronisch nier- of hartfalen en het gebruik van slaapmedicatie.
Sympomen van slaapapneu
De meest bekende symptomen van slaapapneu zijn snurken, de ademstops en het wakker schrikken in de nacht, maar dat zijn zeker niet de enige klachten die passen bij deze aandoening. Andere symptomen die passen bij slaapapneu zijn:
- Nachtzweten
- Regelmatig ‘s nachts moeten plassen
- Een droge mond bij het ontwaken
- Verminderde zin in seks
- Hoofdpijn in de ochtend
Niet alleen tijdens en rondom het slapen kun je klachten hebben door slaapapneu, ook overdag kunnen symptomen voorkomen. Denk aan:
- Vermoeidheid overdag, zo erg dat je zomaar in slaap kan vallen
- Pijn in je gewrichten
- Een hoge bloeddruk
- Concentratieproblemen
- Vergeetachtigheid
- Stemmingswisselingen
Diagnose stellen
Merk je dat je ’s nachts vaak wakker wordt of zegt je partner dat je snurkt of stopt met ademen in je slaap? Dan is het verstandig om naar de huisarts te gaan. Als de behandeling dan namelijk snel van start gaat, kunnen (blijvende) klachten overdag voorkomen of beperkt worden. De huisarts kan je doorsturen naar een slaapcentrum voor onderzoek, waarbij gekeken wordt naar hoe jouw ademhaling verloopt tijdens de nacht.
Zo’n onderzoek gebeurt soms in het ziekenhuis, maar kan vaak ook bij je thuis. Je slaapt dan een nacht met allerlei draden vast aan je hoofd, armen, benen en buik. Deze zijn verbonden met een kastje en registreren onder andere je ademhaling, zuurstofniveau en hersenactiviteit. Op basis daarvan kan een eventuele diagnose gesteld worden. Aan de hand van die studie kan een longarts, neuroloog of KNO-arts de diagnose stellen en kan een eventuele behandeling beginnen. Hoe die behandeling eruit ziet, hangt af van de oorzaak en ernst van de slaapapneu en de symptomen die hierbij horen.
Behandelopties bij slaapapneu
De twee meest gebruikte behandelingen bij slaapapneu zijn MRA en CPAP. Cpap staat voor continous positive airway pressure, een apparaat waarmee de luchtwegen ‘s nachts met opengehouden worden. De cpap blaast via een slang en een masker lucht in de keelholte, waardoor de klachten verminderen. Heb je mildere vorm van slaapapneu, dan kan er soms ook een mra aangemeten worden: een mandibulair repositie apparaat. Dat is een soort beugel voor over je tanden, waardoor de onderkaak naar boven blijft staan en de luchtpijp verder wordt geopend.
Andere mogelijke behandelingen voor slaapapneu zijn een operatie aan de kaak of het KNO-gebied, positietherapie of het plaatsen van een zogenoemde tongzenuwstimulator om het ademen te stimuleren. Welke vorm bij jou past, hangt af van de klachten en oorzaak.
