Dit is wat we tot nu toe weten over langdurige coronaklachten (en dít nog niet)

Uit een onderzoek van het Longfonds onder ruim 1800 mensen met langdurige coronaklachten, bleek dat driekwart binnen drie maanden tot een jaar nog niet volledig aan het werk is. Maar liefst 95 procent van de groep van 1864 mensen met long covid voelt zich nog matig tot slecht. Ze hebben vooral last van vermoeidheid (93 procent), concentratieverlies (zeventig procent) en kortademigheid (twee op de drie).

Langdurige coronaklachten

Gemiddeld krijgen mensen drie dagen tot twee weken na de coronabesmetting symptomen, en houden die vervolgens één tot twee weken aan. Van begin tot eind hebben de meeste mensen met milde coronaklachten dus zo’n drie á vier weken last van het virus. Maar niet voor iedereen verloopt een infectie zo. Er is steeds meer bewijs dat sommige mensen na een COVID-infectie langdurige klachten houden; veel langer dan we vooraf hadden verwacht.Inmiddels heeft het zelfs een naam: long covid. Maar de exacte oorzaak voor die langdurige coronaklachten zijn experts overal ter wereld nog aan het uitzoeken. Ze breken zich het hoofd over de klachten, want er is nog veel onduidelijkheid. Op MRI- of longscans worden vaak geen afwijkingen gevonden; ook in het bloed is vaak niets te vinden.

Mogelijke oorzaak van langdurige coronaklachten

Op basis van wat er nu bekend is, hebben specialisten een paar theorieën over de oorzaak voor langdurige coronaklachten. Er is nog veel onduidelijkheid, maar diverse onderzoeken hebben wel mogelijke oorzaken kunnen vinden:

1. Langdurige reactie van het immuunsysteem

"Of je nu in het ziekenhuis hebt gelegen of thuis ziek was: corona is voor de mens een nieuw virus, dat maakt dat ons afweersysteem er heftig op kan reageren", zegt Farid Abdo, neuroloog en intensivist in het Radboudumc tegen AD. "Mogelijk geldt dat ook voor de afweercellen in de hersenen. Dit kan ervoor zorgen dat hersencellen minder goed werken en je dus concentratieproblemen krijgt, stemmingsstoornissen of een minder goed werkend geheugen." Ook een studie gepubliceerd in Clinical Microbiology & Infection in oktober van 2020, stelt dat de oorzaak van langdurige coronaklachten ligt bij een extreme ontstekingsreactie in het lichaam. Wanneer je lichaam een ‘indringer’, zoals het coronavirus, herkent gaat het immuunsysteem aan de slag om deze onschadelijk te maken. Daarbij kan een ernstige ontstekingsreactie ontstaan, die volgens deze experts soms lang aan kan houden. Mogelijk is dat een reden voor long covid, zeggen ze.

Lees ook:

6 tekenen dat je het coronavirus al hebt gehad zonder dat je het doorhad

2. POTS

Revalidatiearts dr. Tae Chung vertelde in januari aan Bustle dat het een mogelijkheid is dat mensen met langdurige klachten een andere aandoening ontwikkeld hebben. Bijvoorbeeld POTS, een aandoening waarbij de hartslag na het opstaan zó snel stijgt, dat dit voor vervelende klachten zorgt. Het is een foute reactie van het autonome zenuwstelsel, dat eigenlijk alles regelt waar je zelf niet meteen invloed op hebt: je hartslag, zweten, temperatuur. Bij POTS ontstaan onder andere extreme vermoeidheid en duizeligheid wanneer iemand opstaat. Het komt – net als langdurige coronaklachten – volgens experts vooral vaak voor bij vrouwen die een virale infectie hebben gehad.

3. Coronavirus in de hersenen

Ook een overactieve reactie van het immuunsysteem wordt gesuggereerd, net als dat het coronavirus in bepaalde vorm achter kan blijven in je lichaam. Zo kunnen de zogenaamde spike-eiwitten van het virus volgens de BBC mogelijk er voor zorgen dat het virus in de hersenen kan komen. Daardoor zou duizeligheid of hersenmist ontstaan. Soms zou het zelfs de structuur van de hersenen kunnen veranderen, zeggen sommige specialisten.

4. Ontsteking van de schildklier

Ook een ontsteking van de schildklier is genoemd als mogelijke oorzaak van langdurige coronaklachten. Hierbij wordt weer gekeken naar een ontregeling van het immuunsysteem. In plaats van op het virus te reageren met een lokale ontstekingsreactie, is het immuunsysteem in het hele lichaam dan geactiveerd door het coronavirus. Doordat het immuunsysteem actief wordt in het hele lichaam en zo voor ontstekingen zorgt, kan er na het coronavirus ook een schildklierontsteking ontstaan. Dit wordt ook wel thyreoïditis genoemd en is een – meestal tijdelijke – aandoening, waarbij de schildklier ontstoken is en voor klachten zorgt. De symptomen van zo’n ontsteking komen grotendeels overeen met long covid, waardoor diverse experts deze link nu leggen.

Nog veel onderzoek naar oorzaak langdurige coronaklachten

Momenteel wordt er opgeroepen om nieuwe, uitgebreide studies te starten om de exacte oorzaak van, of redenen voor langdurige coronaklachten te achterhalen. Het is op dit moment nog moeilijk om long covid te behandelen, omdat er zo veel onduidelijkheid is. In Nederland is eind april door diverse experts in samenwerking met het RIVM een uitgebreide studie gestart naar langdurige coronaklachten, waaruit hopelijk een oorzaak én behandeling zullen komen. Wel zijn er een aantal mensen die aangeven dat een coronavaccinatie enige verlichting biedt; naar een oorzaak hiervoor wordt onderzoek gedaan.

Risicofactoren voor long covid

Het is dus onduidelijk waarom sommige mensen last hebben van langdurige coronaklachten, maar experts van King’s College London hebben wel vier risicofactoren kunnen vaststellen. Ze ontdekten dat wanneer je tijdens de besmetting vijf of meer verschillende symptomen hebt, de kans groter is dat ze langer aanhouden. Ook vrouwen blijken een grotere kans te hebben op langdurige coronaklachten. Volgens de experts geldt hetzelfde voor vijftigplussers. Onderliggende aandoeningen lijken de kans op langdurige coronaklachten meestal niet te vergroten, behalve bij astma of andere longaandoeningen. Hetzelfde geldt voor mensen met overgewicht, ook zij zouden vaak langer ziek zijn.

Bron | Bustle, Longfonds, NU, Hopkins Medicine, AD

Beeld | Getty Images