Margriet logo
Dít is waarom je moet oppassen met het gebruik van slaappillen Beeld Getty Images
Beeld Getty Images

Dít is waarom je moet oppassen met het gebruik van slaappillen

Het kan verleidelijk zijn om naar medicatie te grijpen als het moeilijk is om in slaap te vallen. Na een paar slechte nachten voelen we ons immers al snel geïrriteerd, zwak en verdrietig. Toch kun je dat moment beter maar zo lang mogelijk uitstellen. Er kleven namelijk nogal wat negatieve gevolgen aan slaappillen.

En is het voor jou wel nodig om slaappillen te slikken? Doe dat dan alleen als een arts je deze heeft voorgeschreven. Melatonine valt niet onder deze slaappillen.

Soorten slaappillen

Elke avond slikken zo’n 750.000 Nederlanders een slaappil; zo'n 300.000 van hen gebruiken de medicatie langer dan drie maanden achter elkaar. De meest voorgeschreven slaapmiddelen zijn oxazepam en temazepam, de zogenoemde ‘pammetjes'. Ze vallen onder de groep kalmeringsmiddelen, de benzodiazepinen: medicijnen met een werkzame stof die zich bindt aan zogenaamde GABA-receptoren in je hersenen. Die remmen de overdracht van prikkels tussen de zenuwcellen, waardoor je spieren in no time ontspannen en je een slaperig gevoel krijgt.

Slaappillen zijn vooral qua werkingsduur te onderscheiden door een korte, middellange en lange werking. Hoe langer de werking, hoe langer de stoffen in je bloed blijven zitten. Dan slaap je waarschijnlijk beter en langer 's nachts, maar ook geldt: hoe langer de werking van de slaappillen, hoe langer last kunt hebben van de bijwerkingen, vertelt dr. Inge Declercq - arts, neuroloog en slaapexpert - tegen Libelle.be.

Bijwerkingen van slaappillen

Want bijwerkingen, die zijn er zeker wanneer je slaappillen slinkt. Het gebruik van slaapmiddelen brengt risico’s met zich mee, verslaving ligt bijvoorbeeld op de loer. Maar ook in het dagelijks leven kunnen deze medicijnen je flink beïnvloeden. We zetten een aantal bijwerkingen op een rij:

  • Sufheid gedurende de dag, vooral bij slaappillen die langer werken.
  • Tolerantie en gewenning. Je lijf went snel aan een bepaald slaapmiddel, waardoor de werking snel minder sterk wordt. Daardoor kun je soms steeds meer nodig hebben, voor hetzelfde effect.
  • Een vergrote kans op ademhalingsproblemen, bijvoorbeeld snurken en slaapapneu.
  • Risico op vallen, vooral bij ouderen.
  • Concentratieproblemen gedurende de dag.
  • Duizeligheid.
  • Een slechtere slaapkwaliteit, omdat de REM-slaap aanzienlijk korter wordt.

Slechtere slaapkwaliteit door slaappillen

Door het gebruik van slaapmiddelen wordt de REM-slaap korter. In dat slaapstadium verwerk je de informatie die je de dag ervoor tot je hebt genomen, waardoor het voor je emotionele balans de belangrijkste fase is van je nachtrust. De naam REM-slaap is een afkorting voor Rapid Eye Movement: je ogen gaan door de hoge hersenactiviteit heel snel heen en weer. Verder zijn je spieren volledig ontspannen en is dit ook de slaap waarin je droomt.

Wanneer je een korte REM-slaap hebt is dat niet alleen van invloed op je mentale gezondheid, je wordt bovendien ook minder uitgerust wakker. Bij mensen die ’s nachts slaappillen gebruiken, zullen daarom op korte termijn slaperigheid, concentratieproblemen, vergeetachtigheid, een verminderde alertheid en een algemene dufheid ervaren. Op langere termijn kan het gebrek aan REM-slaap nog veel meer gevolgen hebben. Zo word je sneller prikkelbaar en kun je continu een onrustig gevoel krijgen. Bovendien is er een link te zien tussen een gebrek aan REM-slaap en een verhoogde kans op Alzheimer en sommige vormen van kanker.

Verslavingsgevaar bij slaappillen

Het grootste nadeel aan slaappillen is dat je lichaam eraan gaat wennen. Daardoor heb je steeds meer pillen nodig om hetzelfde slaperige effect te krijgen. Het verslavingsgevaar bij de medicijnen is daarom groot: al na twee weken kan gewenning optreden en kun je al niet meer zonder. Bovendien lukt het de helft van de mensen die probeert af te kicken zonder hulp niet om van de slaappillen af te blijven. Zoek professionele hulp om op een veilige manier van slaapmedicatie af te komen. Dit zal heel langzaam gebeuren waarbij je ook psychologische begeleiding nodig zult hebben.

Ontwenningsverschijnselen

Ook als je maar een korte periode slaappillen gebruikt, kun je last krijgen van vervelende ontwenningsverschijnselen zoals hartkloppingen, angstaanvallen, spiertrekkingen, trillingen, diarree, duizeligheid, overgevoeligheid voor licht, verminderde eetlust, misselijkheid, hoofdpijn en - je raadt het al - slecht slapen. Gelukkig trekken deze klachten meestal binnen één tot twee weken weg, al kan het ook langer duren voor je weer de oude bent.

Alternatief

Maar wat moet je dan als je een hele nacht ligt te woelen? Natuurlijke alternatieven zijn een stuk veiliger. Ze werken voor een stukje op dezelfde receptoren in je hersenen, maar je kunt er niet verslaafd aan raken. Laat je altijd professioneel adviseren over de juiste dosering.

Als je zoekt naar een voedingssupplement dat een positief effect kan hebben op je slaap, zijn magnesium en zink een goed idee. Voeding blijft een belangrijke bron. Zet daarom wat vaker noten, zaden, vette vis, peulvruchten, gevogelte, rauwe melkproducten en eieren op het menu. Andere tips om beter te slapen vind je hier.

Bron | Thuisarts, NU, Libelle.be, Slingeland Ziekenhuis

Redactie MargrietGetty Images

Op alle verhalen van Margriet rust uiteraard copyright. Linken kan altijd, eventueel met de intro van het stuk erboven. Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@margriet.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden