PREMIUM
Dít betekenen die terugkerende dromen
Van een wolkenkrabber springen, zonder kleren aan op een werkoverleg verschijnen, continu zeulen met een zware tas… Sommige dromen blíjven maar terugkomen. Waarom is dat? En wat willen die dromen je vertellen?
Zeventig procent van de volwassenen heeft tijdens zijn leven ten minste één terugkerende droom die soms zelfs uit de jeugd stamt, schrijven hoogleraar psychologie Antonio Zadra en hoogleraar psychiatrie Robert Stickgold in hun boek Als we dromen. Tijdens de ochtendslaap, waarin we de meeste remslaap hebben, dromen we het meest en hebben we de meest bizarre, emotionele en betekenisvolle dromen, aldus Zadra en Stickgold. Soms zit daar een terugkerende droom tussen, wat mogelijk verklaart waarom we ons deze dromen vaak herinneren. Het verrassingseffect – droom ik nou alweer dat ik opgesloten zit? – verklaart ook waarom we terugkerende dromen vaak beter kunnen onthouden.
Metaforen
Terugkerende dromen zijn volgens Zadra en Stickgold een manier van de hersenen om zorgen die we hebben te verbeelden, vaak op een metaforische manier. Als zo’n droombeeld zich eenmaal heeft gevormd, dan kunnen de hersenen later in een vergelijkbare situatie terugkeren naar dit beeld. Zo kan een droom over vliegen als een vogel telkens weer terugkomen op momenten dat je je gevangen voelt in het leven. Een andere theorie is dat we dromen om emoties te kunnen verwerken; een terugkerende droom zou simpelweg een teken zijn dat we nog niet klaar zijn met een onderwerp.
Spiegel
Een droom is dus geen overbodige achtergrondruis. “Een droom zegt iets over wat onder de oppervlakte van je bewustzijn leeft,” vertelt Bas Klinkhamer, droomdeskundige, auteur en directeur van de ITIP School voor leven en werk. “De hersendelen die ervoor zorgen dat we ons netjes en beschaafd gedragen staan ’s nachts op een laag pitje. Gedachten, angsten en impulsen die we overdag onderdrukken, komen in de nacht naar boven, vaak in versterkte vorm. Als je niet boos mag worden van jezelf, krijg je een droom over iemand die alles om zich heen kapotslaat. En vind je het lastig om je over te geven aan een nieuw avontuur, dan droom je dat je van een flatgebouw springt. Een valdroom zegt eigenlijk: spring in het diepe, het komt goed.” Terugkerende dromen verschillen in dit opzicht niet van eenmalige dromen. Toch gaat Klinkhameraltijd wat meer voorover leunen als iemand vertelt dat hij een droom vaker heeft gehad. “Deze dromen gaan vaak over thema’s die extra belangrijk voor je zijn of een patroon vormen in je leven. Ik beschouw ze wel als een goede vriend die jou niet opgeeft en bij je terug blijft komen om je iets te vertellen. Zo sprak ik een keer met een man die in zijn droom altijd werd gebeten door een herdershond, wat gaat over het niet goed kunnen aangeven van je grenzen. De man herkende dit helemaal en ging ermee aan de slag met een psycholoog. Later kreeg ik een mailtje van hem. Hij kon beter begrenzen, maar ook zijn dromen waren veranderd. De droom over de herdershond was niet meer teruggekomen. Hij had wel een droom gehad over een witte en een zwarte hond die met hem meeliepen. De honden symboliseren zijn vriendelijke (witte) en donkere (zwarte) kant, die allebei nodig zijn om te begrenzen. Dat is typerend voor terugkerende dromen. Als je er aandacht aan besteedt, komt zo’n droom niet meer terug.”
Verschillende technieken
Er zijn verschillende technieken om (terugkerende) dromen te duiden, legt Klinkhamer uit. Een belangrijke basistechniek is om datgene wat je letterlijk ziet figuurlijk te bekijken. Als je in je droom zeult met een zware tas, dan draag je in het échte leven ook een zware last met je mee.” Een andere basistechniek is om elementen uit je omgeving te vertalen naar aspecten in jezelf. Stel dat je een terugkerende droom hebt over een persoon die jou achterna zit en roept: ‘Stop ermee!’ Deze persoon is een kant van jezelf die overdag weinig ruimte krijgt. Of stel dat je in een landschap staat achter een dijk waar de rivier doorheen breekt. Dan ben je de ik-persoon, maar je bent óók de dijk en de rivier. Zo’n droom laat zien dat er een kracht in jezelf zit die door een innerlijke rem (de dijk) heen wil breken.” Om het nog wat ingewikkelder te maken: een droom over iemand anders gaat niet altijd over jezelf, maar kan ook iets zeggen over hoe je in die relatie staat. Als je je man niet kunt bereiken via de telefoon, dan kan dat erop wijzen dat je het moeilijk vindt om contact met hem te maken. Klinkhamer moedigt mensen aan om over hun dromen te praten. “Niet alleen omdat je ze dan beter kunt interpreteren, maar ook omdat dat geweldige gesprekken kan opleveren. Een van mijn beste vriendschappen is zo ontstaan.”
Onaardig naar mensen
Jannie (62, tekstschrijver): “Een terugkerend thema in mijn dromen is dat ik ruw en onaardig ben voor mensen. Ik ben iets aan het oplossen wat niet lukt. Mensen die in de weg staan duw ik ruw opzij. Laatst duwde ik een meisje met een lieve, vrolijke lach weg bij de parkeerautomaat. Ik voel me dan schuldig, maar toch blijf ik bot doen, want ik móét het hebben geregeld.”
Klinkhamer: “In deze droom ben je zowel het lieve, goedlachse meisje als de botte persoon die recht op zijn doel afgaat. Dingen die je onderdrukt in het wakkere leven komen in versterkte vorm als een schaduwfiguur bij je terug in een droom. Dat is bij jou de botte persoon die energiek en krachtig op zijn doel afgaat en even niet zo aardig is. Deze persoon zou je wat meer ruimte kunnen geven in je leven. Er zitten namelijk ook goede kanten aan deze schaduwfiguur: hij doet wat nodig is. Soms is het nodig om je zachte kant opzij te zetten om je doel te bereiken.”
Zwarte gedaante
Martine (62, horecaondernemer): “In een terugkerende droom loop ik door ruimtes die verbonden zijn met deuren. In sommige ruimtes wordt feestgevierd, in andere is het rustig. Er is altijd één ruimte met een zwarte schim. Soms staat hij opeens voor mijn neus en smijt ik de deur dicht. De andere keer zie ik hem door het raampje en durf ik de deur niet open te doen. Ik heb me voorgenomen om de volgende keer de confrontatie met hem aan te gaan.”
Klinkhamer: “De ruimtes symboliseren de ruimtes van je innerlijk. Daar zitten aspecten tussen die je prima kent, dat je bijvoorbeeld houdt van een feestje, maar er zitten ook kanten in jezelf die je niet goed kent en die je moet aangaan, zoals je zelf al goed concludeert. Wie is die zwarte figuur en hoe kun je daar een gezonde verhouding mee krijgen?”
In mijn pyjama op het werk
Julia (60, eindredacteur): “Een droom die telkens weer terugkomt is dat ik met mijn pyjama en sloffen aan op mijn werk aankom.”
Klinkhamer: “Een belangrijk detail zijn de sloffen. Als je in je pyjama en sloffen bent, dan is het zondagochtend. Ik hoor daar een wens in om op deze manier op je werk aanwezig te mógen zijn, met deze ontspanning en flow. In droomanalyse zou ik hier verder op ingaan: hoe voel je je als je in je pyjama en sloffen bent? Die sfeer is blijkbaar belangrijk voor je. Denk er eens over na hoe je deze wens meer zou kunnen integreren in je werk.”
Overspoeld door de zee
Sandra (58, psycholoog): “Het is een droom die ik als kind vaak had, maar die soms nog steeds voorbijkomt. Ik sta op het strand en de zee is opeens heel hoog, dreigend en donker. De golven spoelen over het strand en de huizen heen. Ik voel sterk de dreiging dat ze me gaan bedelven.”
Klinkhamer: “Dat je dit je hele leven al droomt, geeft aan dat de droom over een aspect in jezelf gaat. Je bent waarschijnlijk iemand die het leven overweldigend kan vinden. Dat kan gelden voor mensen, emoties of voor dingen die gebeuren in de wereld. Deze droom weerspiegelt een bepaalde gevoeligheid. Mensen met dit soort dromen zien snel bij anderen wat er leeft. In die zin heb je een geweldig vak uitgekozen. Dat je die droom nu minder hebt, betekent dat je al beter met deze gevoeligheid kunt omgaan.”
Verborgen kamers
Carolien (69, administratief medewerker): “Ik droom vaak over oude huizen waar ik heb gewoond. Opeens ben ik weer in dat huis en ontdek ik dat er nog een kelder of extra verdieping in zit. Ik wil gaan verhuizen en heb nu dezelfde droom over mijn huidige huis; ik ontdek allerlei verborgen kamers.”
Klinkhamer: “Je huis staat in je droom voor je persoonlijkheid. En verborgen, onontdekte kamers staan voor delen in jezelf die onontdekt zijn. Een bekende droom van psycholoog Carl Jung gaat hierover. Hij ontdekt in zijn huis een complete vleugel. Deze droom betekent dat er een potentie in je zit, waar je niks mee hebt gedaan. De droom laat zien: je hebt veel meer mogelijkheden, er zit veel meer in je. Er zijn nog ruimtes in jezelf te ontdekken. Het moet misschien wat worden afgestoft en opgeknapt, maar de potentie zit er nog steeds.”
- Dromen & nachtmerries. Wat ze betekenen en wat je ervan kunt leren door Bas Klinkhamer € 20,99 (Spectrum).
- De nachtelijke reis door Bas Klinkhamer € 24,50 (itip.nl).
- Als we dromen. De wetenschap en mysteries rondom slaap door Antonio Zadra en Robert Stickgold € 24,99 (Spectrum).
- Op dromenuitleg.nl kun je meer info vinden over de betekenis van dromen.
Dit artikel komt uit het Digitale Magazine van Margriet. Benieuwd wat er nog meer in de staat? Klik hier.
